Στο κέντρο του Βουκουρεστίου υπάρχει ένα γιγάντιο πορτρέτο μιας από τις κυρίαρχες προσωπικότητες των προεδρικών εκλογών της περασμένης Κυριακής στη Ρουμανία, του… Ντόναλντ Τραμπ. Η φωτογραφία τοποθετήθηκε εκεί από φίλους του ακροδεξιού κόμματος Συμμαχία για την Ενωση των Ρουμάνων, του οποίου ο υποψήφιος για την προεδρία (και θαυμαστής του αμερικανού προέδρου) Γκεόργκε Σιμιόν ήταν ο νικητής του πρώτου γύρου των εκλογών.
Ο Σιμιόν δεν είναι ο μόνος υποψήφιος για τη ρουμανική προεδρία που φλερτάρει με τον Λευκό Οίκο, όπως επισημαίνει ρεπορτάζ των Times του Λονδίνου. Ο ατιμασμένος πρώην πρωθυπουργός Βίκτορ Πόντα μετατράπηκε από σοσιαλδημοκράτης σε εθνικιστή εν μία νυκτί μετά την πρόσκλησή του στο Μαρ-α-Λάγκο στη Φλόριντα, όπου έπαιξε γκολφ με τον πρόεδρο και τον μεγαλύτερο γιό του, Ντον Τραμπ τζούνιορ.
Ο Πόντα, ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση του πρωθυπουργού το 2015 εξαιτίας καταγγελιών για διαφθορά και δημόσιας αγανάκτησης για την ανικανότητα της κυβέρνησής του, βοήθησε στην οργάνωση του ρουμανικού σκέλους μιας σύντομης περιοδείας του Τραμπ τζούνιορ στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη τον περασμένο μήνα.
Το ταξίδι παρουσιάστηκε ως επαγγελματικό, αλλά ήταν γεμάτο από πολιτική και πολιτιστική σημειολογία. Ο Ντον Τραμπ τζούνιορ έχει ρίζες στην ανατολική Ευρώπη, καθώς, ως γιος της αείμνηστης Ιβάνα, της πρώτης συζύγου του Ντόναλντ Τραμπ και πρώην μοντέλου από την Τσεχία, έχει περάσει πολλές καλοκαιρινές διακοπές στην περιοχή. Εκεί έμαθε να πυροβολεί με αεροβόλο και να πίνει το παραδοσιακό ποτό σλίβοβιτς (μπράντι δαμάσκηνου).
Ο Ντον επικαλέστηκε το οικογενειακό του υπόβαθρο την περασμένη εβδομάδα, σημειώνοντας σε τηλεοπτική του συνέντευξη στη Ρουμανία ότι παραδοσιακά οι Δυτικοευρωπαίοι είναι συγκαταβατικοί απέναντι στους ομολόγους τους της ανατολικής Ευρώπης. Πρόσθεσε ότι τώρα οι «σκληρά εργαζόμενοι και έξυπνοι» Ανατολικοί βρίσκονται σε άνοδο έναντι των τεμπέληδων, μη παραγωγικών και υπερβολικά ρυθμιζόμενων δυτικοευρωπαϊκών οικονομιών.
«Οι Ανατολικοευρωπαίοι δεν διεκδικούν τις τρίμηνες διακοπές της δυτικής Ευρώπης» είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι πολλοί Αμερικανοί δεν σκέφτονται καν να επενδύσουν στη Δύση. «Υπάρχουν υπερβολικά πολλές ρυθμίσεις στην εργασιακή αγορά, καμία σχέση μεταξύ ποιότητας και τιμής, κανένας δεν θέλει να εργαστεί, υπάρχουν εργασιακές εβδομάδες των δύο ωρών την ημέρα, ενώ δεν ξέρεις πότε θα γίνουν απεργίες» εξήγησε.
Τα σχόλιά του ήταν στο ίδιο μήκος κύματος με εκείνα του αμερικανού αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς, ο οποίος, μετά την ακύρωση των προεδρικών εκλογών του περασμένου Νοεμβρίου στη Ρουμανία –και την πρόσφατη απόφαση του γερμανικού ανωτάτου δικαστηρίου να χαρακτηρίσει το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) εξτρεμιστική οργάνωση– άρχισε να κατηγορεί τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες για φίμωση της ελευθερίας του λόγου.
Στις εκλογές πρώτος είχε τερματίσει ο φιλορώσος εθνικιστής Καλίν Γκεοργκέσκου με 23%, με το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας να τις ακυρώνει μετά από έγγραφα των ρουμανικών μυστικών υπηρεσιών που αποκάλυπταν ρωσική επιχείρηση χειραγώγησης των εκλογών με χρήση κυβερνοεπιθέσεων και «μαζικής» ανάμειξης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπέρ του Γκεοργκέσκου. Ακολούθως, το δικαστήριο απαγόρευσε εκ νέου υποψηφιότητά του.
Παρ’ όλα αυτά, στις επαναληπτικές εκλογές της Κυριακής, ο 38χρονος Σιμιόν, διάδοχος του Γκεοργκέσκου στο ακροδεξιό κόμμα του, κέρδισε τον πρώτο γύρο με ποσοστό κοντά στο 41% και αναμένεται να αναμετρηθεί για την προεδρία της Ρουμανίας με τον φιλοευρωπαίο δήμαρχο του Βουκουρεστίου Νικουσόρ Νταν, που απέσπασε το 21% των ψήφων.
Η ανατολικοευρωπαϊκή περιοδεία του Τραμπ τζούνιορ περιλάμβανε μια σειρά από ιδιωτικά δείπνα, επιχειρηματικές συζητήσεις, καθώς και διακριτικές συναντήσεις με τοπικές ακραίες προσωπικότητες της περιοχής. Πρώτη στάση του ήταν η Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπαν –του πιο φανατικά υπέρ του Τραμπ ευρωπαίου ηγέτη– τον οποίο ο Ντον τζούνιορ χαρακτήρισε σε ομιλία του «ένα από τα τελευταία φωτεινά προπύργια» της Ευρώπης.
Δεν είναι σαφές αν ο Τραμπ τζούνιορ, ο οποίος δεν έχει επίσημο ρόλο στην κυβέρνηση του πατέρα του, συναντήθηκε με τον Ορμπαν στη Βουδαπέστη ή αν έκλεισε κάποιες νέες συμφωνίες εκεί. Αλλά ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ο εθνικιστής πρόεδρος της γειτονικής Σερβίας, του έστρωσε το κόκκινο χαλί, προσκαλώντας τον σε ένα ιδιωτικό δείπνο την επόμενη μέρα στο Βελιγράδι.
Ο Βούτσιτς κατηγορείται ότι καλλιεργεί ένα κλίμα ευνοιοκρατίας και διαφθοράς και υπονομεύει την ελευθερία του Τύπου και τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας του – αλλά κανένα από αυτά τα θέματα δεν βρισκόταν στην ατζέντα της συνάντησής του με τον Τζούνιορ. Αντίθετα, σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα, κυριάρχησαν επιχειρηματικές συμφωνίες που δείχνουν να προχωρούν.
Η οικογένεια Τραμπ κατασκευάζει ένα πολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα στον χώρο του πρώην γιουγκοσλαβικού υπουργείου Αμυνας στο Βελιγράδι, το οποίο βομβαρδίστηκε από το NATO το 1999. Στη συμφωνία συμμετέχουν ένας μεγιστάνας ακινήτων από το Αμπου Ντάμπι, ο πρώην πρέσβης του Τραμπ στο Βερολίνο, Ρίτσαρντ Γκρένελ, και ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ.
Πρόκειται για μια από τις πολλές προσφάτως ανακοινωθείσες νέες κατασκευές της φίρμας «Τραμπ», που περιλαμβάνουν έργα στη Σαουδική Αραβία, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στο Βιετνάμ. Η συμφωνία με τη Σερβία έρχεται τη στιγμή που η χώρα αναζητά την υποστήριξη των ΗΠΑ στις εδώ και καιρό απόπειρές της για ένταξη στην ΕΕ.
Συγγενείς προηγούμενων αμερικανών προέδρων έχουν κατηγορηθεί για κερδοσκοπία –ανάμεσά τους ο Μπίλι Κάρτερ, αδελφός του Τζίμι, στη Λιβύη, και ο Χάντερ Μπάιντεν, γιος του Τζο, στην Ουκρανία– αλλά κανείς τους δεν έχει διεξάγει επιχειρηματικές δραστηριότητες με τόση αδιαφορία για τους κανόνες και το φαίνεσθαι όσο η οικογένεια Τραμπ.
Πολιτικοί αναλυτές αναφέρουν στους Times ότι ο ένοικος του Λευκού Οίκου αντιμετωπίζει την προεδρία ως επιχειρηματική ευκαιρία προς αξιοποίηση, ασκώντας εξωτερική πολιτική σε ευρωπαίους ηγέτες όπως ο Βούτσιτς με βάση τα οικονομικά συμφέροντά του.
Μετά το δείπνο του στη Σερβία, ο Ντον τζούνιορ συναντήθηκε με τους δημιουργούς κρυπτονομισμάτων στη Σόφια, στο πλαίσιο συγκέντρωσης που διοργάνωσε η Nexo, μια βουλγαρική εταιρεία που αντιμετωπίζει κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος και απάτη. Ανάμεσα στους παρευρισκόμενους ήταν και ο Ντελιάν Πέφσκι, βούλγαρος μεγιστάνας των ΜΜΕ που έχει υποστεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ για διαφθορά.
Η Nexo έχει καταβάλει πρόστιμα ύψους 45 εκατ. δολαρίων (39,7 εκατ. ευρώ) στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς του χρηματιστηρίου των ΗΠΑ για παραβιάσεις οικονομικών κανόνων ασφαλείας. Αποχώρησε από τη χώρα το 2022, αλλά τώρα σκοπεύει να επιστρέψει, θεωρώντας ότι το νέο κανονιστικό οικονομικό πλαίσιο του Τραμπ θα την ωφελήσει – και ο Ντον τζούνιορ φαίνεται να ενισχύει αυτή την πεποίθησή της.
Ο νεαρός Τραμπ συναντήθηκε και με τον Μπόικο Μπορίσοφ, πρώην προπονητή καράτε, σωματοφύλακα και πρωθυπουργό της Βουλγαρίας, του οποίου η θητεία αμαυρώθηκε από κατηγορίες για διαφθορά και κατάχρηση εξουσίας. Στο Βουκουρέστι συναντήθηκε και με τον Ιον Τίριακ, δισεκατομμυριούχο επιχειρηματία με πολιτική επιρροή, που έχει κατηγορηθεί για αδιαφανείς συμφωνίες ιδιωτικοποιήσεων στη μετακομμουνιστική Ρουμανία.
Παράλληλα, μοιράστηκε την ίδια πλατφόρμα μιας εκδήλωσης με τον Νταν Ντιακονέσκου, έναν επιδεικτικό μεγιστάνα των μέσων ενημέρωσης και λαϊκιστή πολιτικό που καταδικάστηκε το 2015 σε πέντε χρόνια φυλάκισης για εκβιασμό, καθώς και με τον Σεμπάστιαν Γκίτα, επιχειρηματία και πρώην βουλευτή που έφυγε από τη Ρουμανία το 2016, μετά από κατηγορίες διαφθοράς, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και αθέμιτης άσκησης επιρροής.
Αν και συνελήφθη στη Σερβία τον επόμενο χρόνο και εξακολουθεί να αντιμετωπίζει νομικά προβλήματα, ο Γκίτα θεωρείται σημαντικός παρασκηνιακός παράγοντας στα ρουμανικά μέσα ενημέρωσης και στην πολιτική, ιδίως μέσω του δικής του ιδιοκτησίας ισχυρού τηλεοπτικού καναλιού Romania.
Η προσέγγιση του αμερικανού προέδρου στην εξωτερική πολιτική περιγράφεται συχνά ως «συναλλακτική», επισημαίνουν οι Times. Και ο νικητής του πρώτου γύρου των ρουμανικών εκλογών, Γκεόργκε Σιμιόν, δεν έχει κανένα πρόβλημα με αυτό. Αν κερδίσει την προεδρία στον δεύτερο γύρο, η ιδεολογική συγγένειά του με τον Τραμπ αναμένεται να εγκρίνει τα επιχειρηματικά σχέδια της οικογένειας του αμερικανού προέδρου.