Η οδήγηση χωρίς δίπλωμα παύει πλέον να θεωρείται τυπική παράβαση και με τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, αντιμετωπίζεται πλέον ως σοβαρό αδίκημα με άμεσες και βαριές κυρώσεις.
Με την ψήφιση του νέου ΚΟΚ στη Βουλή, η ελληνική Πολιτεία κάνει στροφή στην οδική ασφάλεια, υιοθετώντας για πρώτη φορά ένα μοντέλο ουσιαστικής αυστηρότητας απέναντι σε παραβάσεις που επί δεκαετίες αντιμετωπίζονταν με ανοχή και ατιμωρησία, ανέφεραν πηγές του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Το προηγούμενο καθεστώς: Ενα σύστημα «στα χαρτιά»
Παρότι η οδήγηση χωρίς δίπλωμα είχε ήδη ποινική διάσταση, στην πράξη ο νόμος ελάχιστα εφαρμόστηκε. Οι διαδικασίες του αυτοφώρου σχεδόν ποτέ δεν ενεργοποιούνταν, οι υποθέσεις καθυστερούσαν για μήνες στα ακροατήρια και, τελικά, οι περισσότεροι κατηγορούμενοι αθωώνονταν, έχοντας στο μεταξύ αποκτήσει ή ανακτήσει το δίπλωμά τους. Η αίσθηση που επικρατούσε τόσο στην κοινωνία όσο και στις διωκτικές Αρχές ήταν ότι «τίποτα δεν συμβαίνει»”, ακόμη και όταν οι συνέπειες μπορούσαν να αποβούν μοιραίες για την ανθρώπινη ζωή.
Για πρώτη φορά, πλέον, προβλέπεται ένα αυστηρό και ξεκάθαρο πλαίσιο άμεσης λογοδοσίας για όσους οδηγούν χωρίς άδεια:
-Ο εισαγγελέας συντάσσει άμεσα κατηγορητήριο, ενεργοποιώντας τη διαδικασία του αυτοφώρου.
-Επιβάλλεται χρηματική ποινή που κυμαίνεται από 2.000 έως 40.000 ευρώ.
-Προβλέπεται ποινή φυλάκισης έως 1 έτος.
-Το όχημα παροπλίζεται, αφαιρείται δηλαδή από την κυκλοφορία.
-Σε περίπτωση τροχαίου με τραυματισμό ή θάνατο, η ποινή μπορεί να φτάσει έως και τα 20 έτη κάθειρξης, σύμφωνα με το άρθρο 290Α του Ποινικού Κώδικα.
Αλλαγή φιλοσοφίας: Από την ατιμωρησία στη λογοδοσία
Η μεταρρύθμιση αυτή δεν αποτελεί απλώς μια αυστηροποίηση του πλαισίου, αλλά ένα νέο υπόδειγμα εφαρμογής του νόμου στην πράξη. Όπως σημειώνουν κύκλοι του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, πρόκειται για «μετάβαση σε ένα μοντέλο ουσιαστικής λογοδοσίας, όπου κάθε οδηγική συμπεριφορά έχει συνέπειες».
Ο νέος ΚΟΚ καθιερώνει ένα λειτουργικό και εφαρμόσιμο σύστημα κυρώσεων, στέλνοντας το μήνυμα ότι η οδική ασφάλεια δεν είναι διαπραγματεύσιμη. Οι Αρχές αποκτούν πλέον τα εργαλεία για άμεση επέμβαση, περιορίζοντας δραστικά ένα φαινόμενο που κόστιζε ζωές.
«Η Ελλάδα αποκτά, για πρώτη φορά, έναν Κώδικα που δεν μένει στα χαρτιά», σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου. Η αλλαγή φιλοσοφίας δεν περιορίζεται στην καταστολή, αλλά προτάσσει την πρόληψη και την υπευθυνότητα ως βασικές αρχές του νέου οδικού πολιτισμού.