Το δυστοπικό μυθιστόρημα «I Who Have Never Known Men» (Εγώ, που δεν γνώρισα ποτέ τους άνδρες), παρότι απέχει αισθητικά από τις συνηθισμένες τάσεις του TikTok, καθώς δεν έχει λυκανθρώπους, νεράιδες ή αισθησιακές σκηνές, έχει μετατραπεί, χάρη στα κοινωνικά δίκτυα, σε μια απροσδόκητη εκδοτική επιτυχία, τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη κυκλοφορία του.
Η ιστορία αφορά μια ανώνυμη κοπέλα, η οποία ζει αιχμάλωτη μαζί με άλλες τριάντα εννέα γυναίκες μέσα σε ένα κλουβί, σε έναν υπόγειο θάλαμο. Καμία τους δεν γνωρίζει γιατί συνελήφθη ή ποιος είναι ο σκοπός της κράτησης· ο πόλεμος κατά τον οποίο απήχθησαν έχει πια ξεχαστεί. Οι φρουροί τους είναι όλοι άντρες, αλλά δεν τους μιλάνε ποτέ. Οταν τελικά απελευθερώνονται, αντικρίζουν έναν σχεδόν νεκρό κόσμο: απέραντα, άδεια τοπία και καταφύγια γεμάτα πτώματα. Η αφηγήτρια αναρωτιέται αν κάπου, κάποιος γνώριζε το νόημα αυτής της καταστροφής.
Η συγγραφέας, Ζακλίν Χάρπμαν, γεννημένη το 1929 σε εβραϊκή οικογένεια στο Βέλγιο, ενσωματώνει στο έργο της τις σκιές του ναζισμού, γράφει ο Economist. Το μικρό αλλά σκοτεινό βιβλίο εκδόθηκε στα γαλλικά το 1995, μεταφράστηκε στα αγγλικά και μετά εξαφανίστηκε από την κυκλοφορία, μέχρι την επανέκδοσή του το 2019 από τον βρετανικό εκδοτικό οίκο Vintage με αναθεωρημένη μετάφραση.
Από εκεί και πέρα, το διαδίκτυο το απογείωσε: ένα και μόνο viral βίντεο που αποκαλύπτει την υπόθεση ξεπέρασε τα 12,5 εκατ. προβολές και τα δύο εκατομμύρια likes.
Η ιστορία του μυθιστορήματος για τη γυναικεία αδελφοσύνη και την επιβίωση έχει γίνει ένα από τα πιο δημοφιλή αναγνώσματα φέτος, συγκρίνοντάς με το «The Handmaid’s Tale» της Μάργκαρετ Ατγουντ.
Το «IWHNKM», όπως είναι γνωστό στα hashtag στο BookTok, την κοινότητα των χρηστών του TikTok που έχουν κάνει την ανάγνωση ξανά cool, έχει τέτοια ζήτηση, που τα βιβλιοπωλεία στις ΗΠΑ δυσκολεύονται να το διατηρήσουν σε απόθεμα. Οι ετήσιες πωλήσεις εκτοξεύτηκαν: από 1.400 αντίτυπα στη Βρετανία το 2019, σε 75.000 το 2025, αύξηση πάνω από 5.250%. Στις ΗΠΑ το βιβλίο βρίσκεται πια στην πέμπτη θέση της λίστας μπεστ σέλερ της Washington Post.
Ο Νικ Σκίντμορ, διευθυντής των Vintage Classics, εξηγεί στον Economist ότι η επανέκδοση οφείλεται στο ανανεωμένο ενδιαφέρον για τη δυστοπική λογοτεχνία μετά την εκλογή Τραμπ. Το βιβλίο, λέει, μιλά για την «απορία και τη σύγχυση», συναισθήματα που πολλοί αναγνώστες νιώθουν και σήμερα απέναντι στην πολιτική πραγματικότητα.
Οι φανατικοί του υποστηρίζουν ότι το έργο εξερευνά τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος σε έναν εντελώς ξένο κόσμο. Η αφηγήτρια μοιάζει με όλους μας: δεν γνωρίζει όλες τις απαντήσεις για το νόημα της ζωής. Η Gen Z, όπως φαίνεται, λατρεύει τις ρομαντικές υπερβολές, αλλά εξίσου αγαπά να στοχάζεται πάνω στην ταυτότητα, την κοινωνία και την ελευθερία.