Ενας λύκος που ψαρεύει; Ακούγεται απίστευτο αλλά είναι απόλυτα αληθινό. Αλλωστε και οι επιστήμονες έμειναν άφωνοι όταν το διαπίστωσαν με τα ίδια τους τα μάτια.
Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή. Μέλη της φυλής Heiltsuk, σε περιοχή της Βρετανικής Κολομβίας, στον Καναδά, προσπαθούσαν απεγνωσμένα να σταματήσουν την επέλαση πράσινων καβουριών που κατέστρεφαν τις ακτές τους, τονίζεται σε δημοσίευμα της Washington Post.
Τα συγκεκριμένα καβούρια είναι ένα πραγματικά μεγάλο πρόβλημα. Τρώνε τα πάντα, όπως τα φύκια που φιλοξενούν θαλάσσια ζωή, και καταστρέφουν πληθυσμούς αχιβάδων, ρέγκας και σολομού, δηλαδή την τροφή από την οποία εξαρτάται η συγκεκριμένη φυλή.
Ωστόσο οι παγίδες που έστηναν οι άνθρωποι με ρέγκα και άλλα δολώματα συνεχώς καταστρέφονταν. Μερικές φορές τα δίχτυα είχαν μόνο μικρές σχισμές. Αλλες φορές ολόκληρη η παγίδα ήταν κομμένη σε κομματάκια. Κάποιες από τις παγίδες ήταν τοποθετημένες σε τόσο μεγάλο βάθος ώστε αρχικά οι ερευνητές σκέφτηκαν πως ο κλέφτης θα πρέπει να ήταν βίδρα, φώκια ή κάποιο άλλο θαλάσσιο θηλαστικό.
Ο Ουίλιαμ Χόστι, διευθυντής του Τμήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Πόρων των Heiltsuk, αναρωτήθηκε αν οι τουρίστες τις παραβίαζαν. Η φυλή των Heiltsuk συνεργάστηκε με την Κάιλι Αρτέλ, ειδική στην οικολογία στο State University of New York College of Environmental Science, η οποία εγκατάστησε μια κάμερα παρακολούθησης για να πιάσει τον δράστη.
Και αυτός αποκαλύφθηκε: Ηταν μια λύκαινα. Η αποτελεσματικότητα με την οποία άρπαξε το δόλωμα –σε μόλις τρία λεπτά– απέδειξε ότι το ζώο το είχε ξανακάνει. «Κοιτάζει την παγίδα και κάθε κίνησή της είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στο να τη βγάλει όσο το δυνατόν γρηγορότερα», τονίζει η Αρτέλ στην Washington Post.
Η λύκαινα ξέρει τι ακριβώς πρέπει να κάνει για να επιτύχει τον στόχο της. Βουτάει στο νερό, πιάνει την παγίδα και την τραβάει στην όχθη. Ακολούθως, τραβάει το σχοινί με το οποίο είναι ενωμένη, την ανοίγει και καταναλώνει το καβούρι.
Αρχικά καταγράφηκε σε κάμερα τον Μάιο του 2024. Και ήταν ίσως η πρώτη απόδειξη ότι ένας λύκος μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιο εργαλείο, τονίζουν οι επιστήμονες, οι οποίοι δημοσίευσαν το βίντεο στην επιθεώρηση Ecology and Evolution.
Μπορεί να γνωρίζαμε ήδη ότι οι λύκοι έχουν υψηλή ευφυΐα, όμως η παραπάνω καταγραφή ενισχύει την αντίληψη ότι τελικά τα ζώα είναι ικανά να χρησιμοποιούν εργαλεία για να συλλέξουν την τροφή τους, κάτι που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αποκλειστικά ανθρώπινο προσόν.
«Δεν είναι έκπληξη ότι έχουν αυτή τη δυνατότητα», τονίζει η Αρτέλ στην αμερικανική εφημερίδα και προσθέτει: «Οταν όμως είδαμε το βίντεο, πραγματικά μείναμε με το στόμα ανοιχτό». Τον περασμένο Φεβρουάριο η ομάδα της Αρτέλ κατέγραψε έναν ακόμη λύκο που προσπαθούσε να τραβήξει έξω μια παγίδα. Δυστυχώς δεν βιντεοσκοπήθηκε η όλη διαδικασία, αλλά το γεγονός ότι μετά από λίγη ώρα δύο παγίδες βρέθηκαν άδειες από δολώματα ή καβούρια δείχνει ότι μάλλον τα κατάφερε. Σύμφωνα με την Washington Post η συγκεκριμένη περιοχή είναι ένα σπάνιο μέρος όπου οι λύκοι δεν παρενοχλούνται από κυνηγούς, γεγονός που τους δίνει χρόνο να μάθουν.
Οι ερευνητές έχουν παρατηρήσει τη χρήση εργαλείων από σκύλους σε αιχμαλωσία στο παρελθόν. Για παράδειγμα, έχουν παρατηρηθεί Dingo (άγρια σκυλιά) να ανοίγουν ντουλάπια και να μετακινούν μικρά τραπέζια για να φτάσουν στο φαγητό τους σε ένα καταφύγιο στην Αυστραλία. Και οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων είναι εξοικειωμένοι με την εφευρετικότητα των σκύλων.
Οι βιολόγοι παρατηρούν όλο και περισσότερα ζώα να χειρίζονται εργαλεία. Τα κοράκια χειρίζονται ξύλα με τα ράμφη τους για να μαζέψουν τροφή από ρωγμές. Τα πάντα χρησιμοποιούν μπαμπού για να ξύνουν το σώμα τους. Τα χταπόδια χειρίζονται τα κομμένα πλοκάμια άλλων ζώων ως αυτοσχέδια όπλα για να απωθήσουν τους θηρευτές.
Το βίντεο με τον λύκο θέτει ένα φιλοσοφικό ερώτημα: Τι σημαίνει να χρησιμοποιείς ένα εργαλείο; Πρέπει το ζώο να κατασκευάσει το εργαλείο, όπως κάνουν τα κοράκια όταν κόβουν κλαδιά και αφαιρούν τον φλοιό τους για να χωρέσουν σε σχισμές; Ή μπορούμε να αποκαλέσουμε ένα ζώο «χρήστη εργαλείων» αν χρησιμοποιεί ένα υπάρχον εργαλείο, όπως έκανε ο λύκος με το σχοινί;
Οπως σημειώνει η Αρτέλ, και οι άνθρωποι χρησιμοποιούν εφαρμογές όπως το Zoom, τις οποίες δεν έχουν οι ίδιοι σχεδιάσει. Επεσήμανε πως ελπίζει ότι η προσθήκη των λύκων στη λίστα των ζώων που χρησιμοποιούν εργαλεία θα ωθήσει ορισμένους ανθρώπους να τους δουν με διαφορετικό μάτι.