Οπως γνωρίζει και ένας πρωτοετής φοιτητής πολιτικής επιστήμης, στη δεύτερη φάση του εκλογικού κύκλου οι κυβερνήσεις «δίνουν» όσα μπορούν ενόψει των εκλογών. Αυτό θα έκανε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ· ήταν δεδομένο. Αυτό είναι άλλωστε το παιχνίδι της πολιτικής παγκοσμίως.
Πώς ήταν το 2025 μέχρι σήμερα για την κυβέρνηση; Επιεικώς δύσκολο. Το πρώτο κρύο πιάτο ήταν οι θεωρίες συνωμοσίας για τα Τέμπη, ακολούθησε ένα μικρό διάλειμμα όταν κατέρρευσαν, και αμέσως ήρθε το δεύτερο παγωμένο πιάτο: η φθορά από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Ποντάροντας στην «κόπωση υλικού» της κυβέρνησης από τις διαρκείς κρίσεις, όσοι αντιπολιτεύονται τον κ. Μητσοτάκη θεώρησαν ότι ο Σεπτέμβριος είναι ο κατάλληλος μήνας για να ξεδιπλώσουν τη στρατηγική τους και να εντείνουν τις προσπάθειές τους. Λογικό και θεμιτό· οι εκλογές άλλωστε απέχουν 18 μήνες από σήμερα.
Ετσι, με τα συνήθη κλαπατσίμπαλα της παροχολογίας να ηχούν ολούθε και να τον ωθούν να κάνει το λάθος, ο κ. Μητσοτάκης ανέβηκε στη Θεσσαλονίκη με τον πειρασμό να ενδώσει στον γύρω θόρυβο. Επέλεξε να μην το κάνει και να επιμείνει στις «εργοστασιακές ρυθμίσεις»: ανακοίνωσε, αντί για «δώρα» που θα έκαναν ένα πρόσκαιρο μπαμ —για να καλύψουν τον θόρυβο από τα εν λόγω κλαπατσίμπαλα— μια κοστολογημένη φορολογική μεταρρύθμιση που δεν ρίχνει έξω τον προϋπολογισμό, ενισχύει το διαθέσιμο εισόδημα και –το κυριότερο– είναι μόνιμη.
Μόνιμη, αλλά υπό μια προϋπόθεση: ότι δεν θα πέσει έξω ο Προϋπολογισμός, δηλαδή η χώρα. Αυτή είναι και η απάντηση που επέλεξε ο κ. Μητσοτάκης για τον θόρυβο από τα κλαπατσίμπαλα (και τα αιτήματα για 13ο-14ο μισθό, αθρόες προσλήψεις κ.ο.κ.). Η απάντηση είναι το πολιτικό δίλημμα που εκ των πραγμάτων θέτουν οι ελαφρύνσεις.
Ας τα δούμε με τη σειρά. Η αύξηση του μισθού, λόγω μειωμένης παρακράτησης, θα γίνει αισθητή στους ωφελούμενους από τον Ιανουάριο του 2026 και στη συνέχεια με τις δηλώσεις του 2027. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα ωφεληθούν από τις αλλαγές στο τεκμαρτό εισόδημα το 2027, με την υποβολή της φορολογικής τους δήλωσης. Παράλληλα, η μεσοσταθμική μείωση κατά 30% στα τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες και αυτοκίνητα θα αφορά μεν τα εισοδήματα του 2026, αλλά θα αποτυπωθεί κι αυτή στις δηλώσεις του 2027.
Η λογική των μέτρων δεν απαντά, επομένως, εν θερμώ στη συγκυρία του 2025 (του ΟΠΕΚΕΠΕ και των πολιτικών αντιπάλων του κ. Μητσοτάκη που ανεβάζουν στροφές), αλλά απλώνει την επίδρασή της στο 2026 και στο 2027, όταν και θα τεθεί στις εκλογές το πολιτικό δίλημμα.
Τότε είναι που οι πολίτες θα σταθμίσουν την επιλογή τους ανάμεσα σε κάτι που μοιάζει μετρημένο και «σίγουρο» και σε υποσχέσεις για κάτι εντυπωσιακό (μισθούς, συντάξεις, επιδόματα), πλην όμως αβέβαιο. Με άλλα λόγια, η λογική των μέτρων του κ. Μητσοτάκη λέει ότι ο κόσμος θα κληθεί να διαλέξει ανάμεσα στα σταθερά βήματα και στα αβέβαια άλματα, που μπορεί, αν αποτύχουν, να γκρεμίσουν και όσα κερδήθηκαν.
Η βασική γραμμή Μητσοτάκη κόντρα στις σειρήνες της βαλκανοποίησης, στην οποία επέμεινε κόντρα στο κλίμα το Σαββατοκύριακο στη ΔΕΘ, επιβραβεύεται προς το παρόν από τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων: η χώρα μας δανείζεται φθηνότερα από τη Γαλλία και την Ιταλία. Και το γεγονός αυτό σημειώνεται διαρκώς από τον διεθνή Τύπο, με τελευταίο παράδειγμα τους Financial Times. Το έγκυρο φύλλο, σε άρθρο του την Κυριακή (7/9) για τις αγορές στις χώρες του Νότου σε αντιδιαστολή με τη Γαλλία, περιλαμβάνει την Ελλάδα σε αυτές που εμπνέουν εμπιστοσύνη στους επενδυτές.
Οι FT αναφέρουν ότι οι βασικοί δείκτες στα χρηματιστήρια της νότιας Ευρώπης ξεπερνούν τις μεγάλες αγορές της Γερμανίας και της Γαλλίας, «προσελκύοντας επενδυτές που αναζητούν αξία». Η εφημερίδα σημειώνει ότι οι δείκτες σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία —χώρες που βρέθηκαν στο επίκεντρο της κρίσης χρέους πριν από περισσότερο από δέκα χρόνια— κινούνται υψηλότερα από τον πανευρωπαϊκό Stoxx Europe 600 αλλά και από τα blue chips του DAX στη Γερμανία και του CAC 40 στη Γαλλία.
«Τα στοιχεία του δεύτερου τριμήνου του τρέχοντος έτους έδειξαν ότι η ελληνική οικονομία σημείωσε ετήσια αύξηση 1,7%, ενώ το γερμανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 0,3%», αναφέρει η βρετανική εφημερίδα. Ενώ «παίκτες» των αγορών, όπως ο Ντέιβιντ Ζαν της Franklin Templeton και ο Γιώργος Ευσταθόπουλος της Fidelity International, που διαχειρίζονται τεράστια ποσά για λογαριασμό των πελατών τους, μιλούν στους FT για τις πολύ καλές δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας.
Τι μας ενδιαφέρει, θα πείτε, αν είναι ευχαριστημένοι οι επενδυτές των αγορών; Γιατί να μη βαράμε το νταούλι και να χορεύουν; Την απάντηση τη ξέρουμε, γιατί τα ζήσαμε σχετικά πρόσφατα, πριν από δέκα χρόνια. Πώς αντέδρασαν οι αγορές μετά τις ανακοινώσεις Μητσοτάκη την Κυριακή για παροχές 1,7 δισ. ευρώ; Εκτινάχτηκαν προς τα πάνω οι αποδόσεις των ομολόγων μας; Αρχισαν οι προειδοποιήσεις ότι επιστρέφουμε στις παλιές, κακές συνήθειες της δημοσιονομικής ασωτίας; Οχι. Σε ό,τι αφορά εμάς, ήταν απλά Δευτέρα. Και όλοι ασχολούνταν με τη Γαλλία…