Παρά την επιθετική πολιτική των δασμών που έχει επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ κατά τη δεύτερη θητεία του, η παγκόσμια οικονομία δείχνει να προσαρμόζεται καλύτερα από ό,τι αρχικά αναμενόταν. Σύμφωνα με τη νέα έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η ανάπτυξη του παγκόσμιου ΑΕΠ προβλέπεται να φτάσει το 3% το 2025 και να αυξηθεί στο 3,1% το 2026 – εκτίμηση που συνιστά αναθεώρηση επί τα βελτίω σε σύγκριση με τις προβλέψεις του Απριλίου (2,8% και 3%, αντίστοιχα).
Η Ευρώπη εμφανίζει πιο υποτονικούς ρυθμούς ανάπτυξης, με την ευρωζώνη να κινείται μόλις στο 1% για το 2025. Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 4,8% το 2025, πρόβλεψη αυξημένη κατά 0,8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την προηγούμενη.
Οπως σημειώνει η Washington Post, «η παγκόσμια οικονομία αντιπαρέρχεται την εμπορική “επανάσταση” του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και αναπτύσσεται ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν». Στις Ηνωμένες Πολιτείες η οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί φέτος με ρυθμό 1,9% – ελαφρώς υψηλότερο από την πρόβλεψη του Απριλίου– και να φτάσει το 2% το 2026. Το ΔΝΤ αποδίδει αυτή τη βελτίωση στις βελτιωμένες χρηματοοικονομικές συνθήκες διεθνώς και στη δημοσιονομική επέκταση που καταγράφεται σε μεγάλες οικονομίες όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Κίνα.
Η τελευταία αυτή πρόβλεψη του Ταμείου ανατρέπει την απαισιόδοξη εικόνα του Απριλίου, όταν το Ταμείο έκανε λόγο για «σημαντική επιβράδυνση». Ωστόσο η νέα έκθεση του ΔΝΤ συνοδεύεται από επιφυλάξεις. Οπως δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος του Ταμείου, Πιερ-Ολιβιέ Γκουρενσά, «αυτή η ανθεκτικότητα είναι ευπρόσδεκτη αλλά παραμένει εύθραυστη». Ο ίδιος πρόσθεσε: «Η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να υποφέρει και θα συνεχίσει να υποφέρει από τους δασμούς, παρότι θα μπορούσε να είναι και χειρότερα».
«Οι υφιστάμενοι δασμοί είναι πολύ υψηλότεροι από ό,τι ήταν τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο. Αν παραμείνουν –και υπάρχουν ενδείξεις ότι θα διατηρηθούν περίπου στο επίπεδο που προβλέπουμε– αυτό θα επιβαρύνει την ανάπτυξη στο μέλλον, συμβάλλοντας σε μια ιδιαίτερα υποτονική παγκόσμια επίδοση», εξήγησε ο Γκουρενσά.
Πληθωρισμός προ των πυλών;
Μία από τις βασικές αιτίες της περιορισμένης, μέχρι στιγμής, επίδρασης των δασμών φαίνεται να είναι η χρονική μετατόπιση των εισαγωγών. Πολλές επιχειρήσεις, τόσο στις ΗΠΑ όσο και παγκοσμίως, έσπευσαν να αποθηκεύσουν προϊόντα πριν τεθούν σε ισχύ οι νέοι δασμοί – γεγονός που προσωρινά μείωσε την επίδρασή τους. Ταυτόχρονα, οι πιο αυστηροί δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί.
Ωστόσο, σύμφωνα με τη Wall Street Journal, η επίδραση στα εισοδήματα και στις τιμές αρχίζει ήδη να γίνεται αισθητή. Η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν τον Ιούνιο κατά 2,7% σε ετήσια βάση – υψηλότερα από το 2,4% του Μαΐου. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι αυτή η αύξηση σχετίζεται τόσο με τους δασμούς όσο και με την αποδυνάμωση του δολαρίου, η οποία καθιστά τις εισαγωγές ακριβότερες.
Οπως σημειώνει το ΔΝΤ, «ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ, που προέρχεται από τους δασμούς και το ασθενέστερο δολάριο, αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω στο δεύτερο εξάμηνο του έτους».
Από την πλευρά της κυβέρνησης των ΗΠΑ, ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ επιχείρησε να καθησυχάσει τους πολίτες, δηλώνοντας: «Μέχρι στιγμής, έχουμε δει ελάχιστες, αν όχι ανύπαρκτες, πιέσεις στις τιμές εξαιτίας των δασμών». Ωστόσο ο πληθωρισμός και η μείωση των αποθεμάτων στις επιχειρήσεις δείχνουν ότι το πλήγμα βρίσκεται προ των πυλών.
Συνολικά, παρά τη σχετική ανθεκτικότητα, το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να αναπτύσσεται με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι πριν από την πανδημία, όταν ο μέσος όρος κυμαινόταν στο 3,7%.
Το Ταμείο προσθέτει ακόμη ότι παραμένουν σοβαρές αβεβαιότητες, από τις γεωπολιτικές εντάσεις στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή μέχρι το υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ. Η προσαρμοστικότητα της παγκόσμιας οικονομίας φαίνεται ισχυρότερη του αναμενόμενου. Ομως η αβεβαιότητα παραμένει, καθώς οι εμπορικές επιλογές των ΗΠΑ επηρεάζουν αλυσιδωτά κάθε κρίκο της διεθνούς οικονομίας.