Στο φως της δημοσιότητας ήρθαν από την εφημερίδα «Καθημερινή» τα πρακτικά των δύο συμβουλίων αρχηγών της ΠΓΔΜ, υπό τον πρόεδρο της χώρας Γκιόργκι Ιβανόφ, για τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Πρόκειται για τα συμβούλια της 27ης Ιανουαρίου και της 19ης Μαΐου 2018 στα Σκόπια και, σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα της εφημερίδας, από τα πρακτικά προκύπτουν η αντίληψη της ηγεσίας της ΠΓΔΜ και, κυρίως, του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ και του υπουργού Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ για την πορεία της διαπραγμάτευσης μέχρι τις υπογραφές στις Πρέσπες, τα σημεία σύγκλισης και απόκλισης με την Αθήνα, οι εκτιμήσεις της πολιτικής ηγεσίας της γείτονος για τη στάση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του κυβερνητικού του εταίρου Πάνου Καμμένου, όπως και της ΝΔ.
Τα απόρρητα έγγραφα που είδαν το φως της δημοσιότητας, αποδεικνύουν ότι οι περισσότεροι όροι της συμφωνίας είχαν ήδη συμφωνηθεί.
Η Αθήνα εμφανίζεται να διεκδικεί αρχικά αμετάφραστη ονομασία ενώ είχε ήδη δεχθεί την ταυτότητα. Η παραχώρηση για τη γλώσσα έγινε στη συνάντηση του Σουνίου, όταν και για πρώτη φορά παρουσιάστηκε η ονομασία «Μακεδονία του Ίλιντεν».
Όσον αφορά τον Αλέξη Τσίπρα, βασική εκτίμηση στα Σκόπια ήταν ότι επιθυμία του ήταν (και είναι) να έχει κλείσει το θέμα τον Ιανουάριο ώστε να πάει σε εκλογές τον Μάιο.
«Ο Τσίπρας θέλει λύση», έλεγε στη συνάντηση του Ιανουαρίου ο Ζάεφ και σημείωνε πως οι συνθήκες (για την επίλυση της χρονίζουσας διαφοράς για το όνομα) είναι ευνοϊκές αφού στην Ελλάδα είναι η Αριστερά στην εξουσία.
Ανάλογη πάντως ήταν και η εκτίμηση του προέδρου Γκιόργκι Ιβανόφ. «Ο Τσίπρας είναι θετικότερος από τον Παπανδρέου. Θέλει λύση. Δεν ορκίστηκε ενώπιον της Εκκλησίας, είναι πιο ελεύθερος», ανέφερε στην ίδια σύσκεψη.
Στο συμβούλιο του Ιανουαρίου συζητήθηκε και το θέμα της γλώσσας με τον πρόεδρο Ιβανόφ να σημειώνει: «Αν γίνουμε κάποια στιγμή μέλος της ΕΕ, τότε θα αναγράφεται εκεί ‘μακεδονική γλώσσα’».
Παράλληλα οι γείτονες αναγνώριζαν την ανάγκη συνταγματικής αλλαγής, προκειμένου η Αθήνα να δώσει το «πράσινο φως» στη συμφωνία.
Σε ό,τι αφορά τέλος τη στάση της Νέας Δημοκρατίας, στις αρχές του έτους η ηγεσία της ΠΓΔΜ εκτιμούσε πως η στάση του κόμματος του Κυριάκου Μητσοτάκη θα είναι «ενδεχομένως θετική», αλλά τον Ιούνιο εμφανίζεται σχεδόν βέβαιη ότι συμφωνία με κυβέρνηση ΝΔ δεν περνάει.
«Πώς θα είναι η Ελλάδα μετά τις εκλογές; Στην εξουσία θα είναι η Νέα Δημοκρατία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος έχει σπουδάσει στη Δύση. Πρέπει να βιαστούμε», τόνιζε χαρακτηριστικά ο Ζόραν Ζάεφ στη συνάντηση του Ιανουαρίου. «Ουδείς στην πΓΔΜ θέλει να λύσει το πρόβλημα. Αλλά η μη λύση είναι το πρόβλημα», σημείωνε πρωθυπουργός της γείτονος και προειδοποιούσε ότι «αν δεν βρούμε τώρα λύση, θα χάσουμε δέκα χρόνια».
Εκδηλη και στις δύο συσκέψεις είναι η διαφορά που χωρίζει τον Ζόραν Ζάεφ από τον πρόεδρο Ιβανόφ στο ζήτημα της αλλαγής της ονομασίας της χώρας τους, ενώ στη λογική της βιασύνης «να κλείσει γρήγορα – γρήγορα το θέμα», ο υπουργός Εξωτερικών της Νίκολα Ντιμιτρόφ παρουσιάζεται ιδιαίτερα επίμονος για επικύρωση της συμφωνίας «το ταχύτερο δυνατό».
Οι ηγέτες των αλβανόφωνων δεν είχαν πρόβλημα να παρακαμφθεί το (αποτυχημένο όπως αποδείχθηκε τελικά) δημοψήφισμα, την ώρα που ήταν κάτι περισσότερο από πιθανός ο κίνδυνος ρωσικής παρέμβασης ώστε να μην ολοκληρωθεί η συμφωνία.
ΝΔ: Ανεύθυνοι και τυχοδιωκικοί χειρισμοί έφεραν μία εθνικά επιζήμια συμφωνία
«Τα πρακτικά των συσκέψεων των πολιτικών αρχηγών των Σκοπίων που δημοσιεύθηκαν σήμερα στον Τύπο επιβεβαιώνουν πλήρως πόσο ερασιτεχνικά, αλλά και τυχοδιωκτικά αντιμετώπισαν από την πρώτη στιγμή οι κ. Τσίπρας και Κοτζιάς το εθνικό ζήτημα των Σκοπίων», αντέδρασε η ΝΔ.
Πιο αναλυτικά σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση της Πειραιώς, από τα απόρρητα έγγραφα:
- Επιβεβαιώνεται, πλέον, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι η κυβέρνηση στο πρώτο στάδιο της μυστικής διαπραγμάτευσης συμφώνησε στο απαράδεκτο όνομα “Μακεδονία του Ίλιντεν”. Και υπαναχώρησε μόνο μετά τις καταγγελίες της αντιπολίτευσης ότι το όνομα αυτό αποτελούσε την επιτομή του αλυτρωτισμού της γειτονικής χώρας.
- Επιβεβαιώνεται ότι η θέση της Νέας Δημοκρατίας ήταν από την πρώτη στιγμή σε όλους ξεκάθαρη καθώς είχε γίνει απολύτως αντιληπτό, όχι μόνο στη διεθνή κοινότητα, αλλά και στην ηγεσία της Π.Γ.Δ.Μ. ότι η αξιωματική αντιπολίτευση δεν επρόκειτο να συναινέσει σε μια συμφωνία όπως αυτή των Πρεσπών, είτε σήμερα, είτε -πόσο μάλλον- ως επόμενη κυβέρνηση. Είναι, δε, τραγική ειρωνεία ότι η επιβεβαίωση αυτή συμπίπτει με τη νέα θρασύτατη επίθεση της κυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου στη Νέα Δημοκρατία.
- Το σημαντικότερο όλων, όμως, από τις σημερινές αποκαλύψεις της Καθημερινής είναι ότι σύσσωμη η ηγεσία των Σκοπίων διαπιστώνει ότι η χώρα τους δεν θα βρει πιο βολική ελληνική κυβέρνηση από αυτή του κ. Τσίπρα. Είναι πραγματικά απίστευτο ότι η Κυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου παρουσιάζεται πρόθυμη να κλείσει μια συμφωνία άρον-άρον παραχωρώντας “μακεδονική” εθνότητα και γλώσσα στους Σκοπιανούς. Και φυσικά η κυβέρνηση των Σκοπίων έσπευσε να εκμεταλλευθεί την ευκαιρία εφαρμόζοντας την τακτική: “τώρα που γυρίζει”.
Γίνεται πια ξεκάθαρο, καταλήγει η ανακοίνωση της ΝΔ, «γιατί οι ανεύθυνοι χειρισμοί των κ. Τσίπρα και Κοτζιά είχαν ως κατάληξη μια εθνικά επιζήμια συμφωνία για τη χώρα. Όπως γίνεται ξεκάθαρη και η απόλυτη συνενοχή του κ. Καμμένου που τους έδωσε το στυλό για να υπογράψουν τη συμφωνία των Πρεσπών, παριστάνοντας τον διαφωνούντα ενώ μέχρι και σήμερα στηρίζει απόλυτα την κυβέρνηση».