Τρεις εβδομάδες στους δρόμους. Δεκέμβριος, ο μήνας των αγροτικών κινητοποιήσεων. Το ξέραμε, ίσως και να το περιμέναμε.
Κάθε χρόνο, άλλωστε, είχαμε συνηθίσει. Οι αγρότες βγαίνουν στους δρόμους, διεκδικούν, παίρνουν. Υποσχέσεις, επιδόματα. Ό,τι βρίσκεται εύκαιρο.
Και εκεί, κοντά στις γιορτές όλοι (θα) κάνουν (;) Χριστούγεννα στα σπίτια τους, στα χειμερινά θέρετρα και στους ορεινούς προορισμούς. Μέχρι την επόμενη φορά.
Για χρόνια είμαστε στο ίδιο έργο θεατές. Θεατές και θύματα, καθώς η διαμαρτυρία με κλείσιμο οδικών αρτηριών συνεπάγεται ταλαιπωρία, καθυστερήσεις, προσκόμματα στη λειτουργία της χώρας.
Είμαστε θεατές και ακροατές αιτημάτων. Φθηνό ρεύμα, αφορολόγητο πετρέλαιο. Έχουν προηγηθεί επιδόματα σε μαϊμού αποδέκτες, σε μεσάζοντες, σε ανύπαρκτες καλλιέργειες και άφαντα ζώα.
Οι αγρότες διεκδικούν για να συνεχίσουν να υπάρχουν. Τα αιτήματα τα ακούμε, τα βλέπουμε. Για όλους εμάς, που η σχέση μας με τον πρωτογενή τομέα είναι μόνο εξ αγχιστείας, τα ζητήματα και οι διεκδικήσεις των αγροτών είναι αισθητές κυρίως όταν τα πράγματα φθάνουν στα μπλόκα.
Είναι σαφές ότι κάποια από τα αιτήματα θα ικανοποιηθούν, στο μέτρο του δυνατού, όπως διαμηνύει η κυβέρνηση. Βάζοντας πάντα ως ρυθμιστή «το μέτρο του δυνατού» και τις ευρωπαϊκές νόρμες. Είναι σαφές ότι κανείς δεν θέλει αυτή η εβδομάδα να περάσει χωρίς συμφωνία. Χωρίς να πέσουν οι τόνοι και να ανοίξουν τα μπλόκα. Μια και ακολουθεί η εβδομάδα των αργιών και κάθε δυσχέρεια στη μετακίνηση και στην τροφοδοσία θα επιφέρει αλυσιδωτές συνέπειες στην κίνηση και τα έσοδα των ορεινών προορισμών, οι οποίοι περιμένουν τη ζωτική ένεση ρευστότητας στο τέλος του Δεκεμβρίου. Οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη θα είναι ιδιαίτερα επιζήμια. Πέρα από την υφιστάμενη διατάραξη του κοινωνικού ιστού, τα θέματα υγείας και τις ανάγκες που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν από τους κλειστούς δρόμους.
Oμως ακόμα και αν ικανοποιηθούν κάποια από τα αιτήματα, ακόμα και αν το ρεύμα φθηνύνει, ακόμα και αν το πετρέλαιο δεν φορολογηθεί με υψηλό συντελεστή, ακόμα και αν εκταμιευθούν αποζημιώσεις, θα εξακολουθεί να λείπει το βασικότερο. Αυτό που θα έπρεπε να είναι το κύριο ζητούμενο για τους αγρότες, για τον πρωτογενή τομέα γενικότερα.
Το όραμα.
Και μετά το όραμα, η κατεύθυνση και τα μέσα που θα οδηγήσουν σε αυτή.
Ποιος είναι ο πρωτογενής τομέας που οραματιζόμαστε;
Αυτό είπε και ένας από τους επικεφαλής των μπλόκων, όταν τον ρώτησαν ποια είναι τα αιτήματα για τα οποία οι αγρότες θέλουν να συζητήσουν με τον Πρωθυπουργό: «Στρατηγικό σχέδιο. Δεν θέλουμε επιδόματα, χωρίς στόχευση. Δεν θέλουμε χρήματα, αν δεν έχουμε εισοδήματα».
Αυτό είναι το νόημα.
Στρατηγικό σχέδιο. Αυτό είναι το ζητούμενο, όχι μόνο για τους αγρότες, αλλά για κάθε νευραλγικό τομέα της οικονομίας. Για όλη τη χώρα.
Ας αναζητήσουμε λοιπόν την επιμόρφωση, την καθοδήγηση, την κουλτούρα που θα πρέπει να εμπεδωθεί, ώστε τα βοσκοτόπια να είναι βιώσιμα –και, γιατί όχι, κερδοφόρα–, οι καλλιέργειες να είναι περιζήτητες και όχι κορεσμένες ή έρμαια σε μεσάζοντες που πιέζουν τις τιμές.
Πόσο μπορούν το φθηνό ρεύμα και πετρέλαιο να αντισταθμίσουν τη φθίνουσα ζήτηση σε προϊόντα που είναι ξεπερασμένα είτε σε ποιότητα είτε σε είδος;
Ας επενδύσουμε στην εξέλιξη αυτού που λέμε πρωτογενή τομέα, ώστε ο αγρότης και ο κτηνοτρόφος να αισθάνεται και να μπορεί να δραστηριοποιείται σε έναν νευραλγικό τομέα όχι μόνο για την τροφοδοτική αλυσίδα και την επάρκεια της χώρας αλλά και για την οικονομία της. Και η θέση του στην αλυσίδα αυτή να είναι με αξία και εφόδιατα οποία προκύπτουν από την ποιότητα της σποράς, της σοδειάς και των προϊόντων του. Με διαδικασίες, με διαφάνεια, με συνέπεια.
Οι καλλιέργειες σήμερα βαδίζουν βήμα – βήμα με την τεχνολογία τροφίμων. Η ποιοτική τροφή είναι περιζήτητη. Τα διεθνή – και όχι μόνο – παραδείγματα είναι προφανή.
Ο πρωτογενής τομέας σήμερα μάς φαντάζει ξένος. Σαν να μη μας αφορά, γιατί έχουμε αποσυνδεθεί από τη γη.
Oμως (θα έπρεπε να) είναι πιο κοντά από ποτέ.
Η επιδότηση σε μια παθογένεια δεν λειτουργεί, ούτε ως παυσίπονο. Μόνο ως επικάλυψη.
Ας ψάξουμε το όραμα στα χωράφια.