Το μυστικό της Κρήτης: Το «καλύτερο ανοιξιάτικο σκι στον κόσμο»

Μια εμπειρία μαγική

Το μόνο μαγαζί στην Κρήτη που ενοικιάζει εξοπλισμό για σκι είναι μια υποτυπώδης εγκατάσταση με μια μικρή βιτρίνα στο ορεινό χωριό Λιβάδια στον Ψηλορείτη. Πρόκειται για μια κοινοτική προσπάθεια του ιερέα Ανδρέα Κόκκινου, του προέδρου της κοινότητας του χωριού Γιώργου Βάμβουκα και του υδραυλικού Μανώλη Νύκταρη, ο οποίος είναι επίσης μανιώδης σκιέρ.

«Την πρώτη ώρα της πρώτης μας ημέρας αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε τη μαγεία του σκι στην Κρήτη», γράφει ο Μπιντλ Ντιουκ στους New York Times. Ο δρόμος από τα Χανιά περνάει μέσα από μια ημιτροπική ύπαιθρο –καμία σχέση με το σκι- με φοίνικες, εσπεριδοειδή και ελαιώνες. Μέσα σε λίγα λεπτά η παρέα ανηφόρισε σε ένα άνυδρο, πετρώδες τοπίο γεμάτο κέδρους και άρκευθους, με τη θερμοκρασία να πέφτει σταθερά. Μετά, ξαφνικά, έφτασαν στη γραμμή του χιονιού. Οταν το τετρακίνητο ταξί δεν μπορούσε να προχωρήσει περισσότερο στον χιονισμένο δρόμο, ξεφόρτωσαν τον εξοπλισμό τους και συνέχισαν την ανάβαση με τα σκι ντυμένα με τα δέρματα. Σε λίγα λεπτά αποκαλύφθηκε μπροστά τους η οροσειρά των Λευκών Ορέων: απέραντη, πάλευκη, αστραφτερή, με πίστες για σκι προς κάθε κατεύθυνση.

Η ομάδα πέρασε ​​από το μικρό πέτρινο ξωκλήσι του Αγίου Πνεύματος, που φαινόταν μόνο η κορυφή της στέγης του μέσα στο χιόνι, μετά συνέχισαν προς τα πάνω σε μια πλατιά κοιλάδα που περιβάλλεται από μεγάλες, ανοιχτές πλαγιές. Κατευθύνθηκαν προς μια κορυφή που έχει επίσης το όνομα του Αγίου Πνεύματος. Από εκεί πάνω, οι δυνατότητες για σκι έμοιαζαν απεριόριστες. Στο βάθος, λαμπύριζαν οι θάλασσες, το Αιγαίο στα βόρεια και το Λιβυκό πέλαγος στα νότια. Και γύρω τους δεν υπήρχε ψυχή.

Μια εικόνα παραδεισένια. Αλλά ο ήλιος έλαμπε, ήταν ήδη μεσημέρι, η θερμοκρασία είχε ανέβη, καθόλου κατάλληλη συνθήκη για σκι, σκέφτηκαν. Και όμως το χιόνι ήταν -στη γλώσσα των σκιέρ- τέλειο «καλαμπόκι» και λίγο πολύ θα παρέμενε έτσι όλη μέρα, κάθε μέρα, όσο θα κρατούσε η παραμονή τους στο νησί.

Το «χιόνι καλαμποκιού» είναι η απόλαυση του σκιέρ, ένα συνήθως φευγαλέο φαινόμενο, που συμβαίνει για λίγες ώρες τις ζεστές μέρες της άνοιξης, όταν ο ήλιος λιώνει την επιφάνεια των παγωμένων πλαγιών, δημιουργώντας μια λεπτή «κουβέρτα» από κρυστάλλους, που μοιάζουν με κόκκους καλαμποκιού. Σχεδόν πάντα, μετά από μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας, το χιόνι λιώνει και καταρρέει κάτω από το βάρος του σκιέρ, οπότε η διασκέδαση έχει τελειώσει. Οχι όμως στην Κρήτη. Οπως εξήγησε ο Κωνσταντίνος Παπανικολάου, τα χρόνια που έκανε γυρίσματα εδώ, διαπίστωσε ότι «λόγω της γειτνίασης των βουνών με τη θάλασσα, οι νέες χιονοπτώσεις είναι τόσο υγρές που γρήγορα ενοποιούνται σε ένα πυκνό στρώμα, που συχνά κρατάει όλη την ημέρα την άνοιξη».

Στην Κρήτη των θεών και των ανθρώπων

Το σκι στην Κρήτη μπορεί να είναι ελάχιστα γνωστό, ωστόσο οι ντόπιοι διακρίνονται για τον βαθύ σεβασμό τους στα βουνά τους. Το καλοκαίρι, οι βραχώδεις κοιλάδες, οι χαράδρες και οι κορυφές σχηματίζουν απέραντες, φλεγόμενες καυτές ερήμους. Το χειμώνα, συχνά, το χιόνι έχει μέτρα βάθος. Τα βουνά της Κρήτης είναι η γενέτειρα και ο τόπος ταφής του Δία (σύμφωνα με την κρητική μυθολογία ο Δίας γεννήθηκε στο σπήλαιο Δικταίο Αντρο πάνω από το χωριό Ψυχρό του Οροπεδίου Λασιθίου, ανατράφηκε στο Ιδαίο Αντρο στην ανατολική πλευρά του Ψηλορείτη και ετάφη στο όρος Γιούχτα, το ιερό βουνό των Μινωιτών) και οι τρεις οροσειρές του νησιού (τα Λευκά Ορη, η Ιδη και η Δίκτη) είναι διάσπαρτες από ερείπια, ιερά, παρεκκλήσια και σπηλιές όπου ζούσαν μορφές της μυθολογίας.

«Κάθε Κρητικός ζει βλέποντας πάντα τα βουνά μπροστά του, χιονισμένα τον χειμώνα», είπε στον αμερικανό δημοσιογράφο, ο Νικηφόρος Στειακάκης ένας από τους πρωτοπόρους του σκι στην Κρήτη. «Αλλά το να κάνουμε σκι εκεί δεν ήταν κάτι που είχαμε σκεφτεί», συμπλήρωσε.

Τον χειμώνα του 2008, όταν ο  κ. Στειακάκης ανακοίνωσε την πρόθεσή του να δοκιμάσει να κάνει σκι, ο πατέρας του τον προειδοποίησε ότι αγριεμένοι ορεσίβιοι χωρικοί είτε θα τον πυροβολούσαν είτε θα βανδάλιζαν το αυτοκίνητό του ή και τα δύο…  «Μου είπε ότι είμαι τρελός, πήγαινα γυρεύοντας να με σκοτώσουν», είπε.

Ο κ. Στειακάκης ήταν τότε στα 20 του και μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε κάνει ελάχιστα σκι, μόνο λίγες μέρες στην ηπειρωτική Ελλάδα, η οποία έχει μακρά ιστορία στο σπορ, αναφέρει ο Μπιντλ Ντιουκ, και πληροφορεί τους αναγνώστες των New York Times ότι υπάρχουν ελληνικά βουνά με υψόμετρο πάνω από 2.700 μ. (Ο Μύτικας, η ψηλότερη κορφή  του Ολύμπου είναι στα 2.918 μ)  και πολλές περιοχές για σκι, 25, για την ακρίβεια.

Σκέφτηκε, λοιπόν, ότι θα μπορούσε να εξασκηθεί κοντά στο σπίτι του και να προετοιμαστεί για να κάνει μετά σκι αλλού. Ανακάλυψε, ωστόσο, ότι βρισκόταν στον παράδεισο των σκιέρ, εκείνων τουλάχιστον που είναι πρόθυμοι να σκαρφαλώσουν στο βουνό χρησιμοποιώντας ελαφρύ εξοπλισμό ορειβατικού σκι και «φώκιες» (λωρίδες  συνθετικού δέρματος, που τοποθετούνται κάτω από τα σκι και πιάνουν στο χιόνι κατά την αναρρίχηση). Η ανταμοιβή; Καλή ποιότητα χιονιού, μεγάλες καταβάσεις, μικρός κίνδυνος χιονοστιβάδας, και αυτό που είναι όλο και πιο δύσκολο να βρεθεί οπουδήποτε, απουσία άλλων σκιέρ, οι οποίοι αναζητούν όλα αυτά τα πράγματα.

Σύντομα ο Νικηφόρος Στειακάκης συνδέθηκε με άλλους Κρητικούς σκιέρ ενώ στην Κρήτη άρχισαν να φτάνουν και λάτρεις του σκι από την ηπειρωτική χώρα. Ενθουσιασμένοι, το 2014 διοργάνωσαν για πρώτη φορά το Pierra Creta  στις πλαγιές του Ψηλορείτη με αγώνες και ομαδικές εκδρομές σκι, που ολοκληρώθηκαν σε ένα Σαββατοκύριακο, με μοναδικό κρητικό φαγητό, ποτό, μουσική και κέφι. Μέχρι στιγμής έχουν φιλοξενήσει τέσσερις αγώνες, μάλιστα το 2019, την τελευταία φορά που πραγματοποιήθηκε λόγω της πανδημίας, συμμετείχαν περισσότερα από 200 άτομα.

Διοργανωτής του Pierra Creta, είναι το Μαύρο Πρόβατο. Διοργανώνουν επίσης μαθήματα και αγώνες για παιδιά σχολικής ηλικίας όλο το χειμώνα, και έχουν βρει χορηγούς και υποστήριξη, μεταξύ άλλων από το υπουργείο Τουρισμού, την Περιφέρεια Κρήτης, πολλούς ορεινούς δήμους (Ανωγείων, Μυλοποτάμου, κα), τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό και την UNESCO, καθώς ο Ψηλορείτης και η περιοχή γύρω από αυτόν, έχει χαρακτηριστεί Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO.