Γενιές και γενιές παιδιών στη Γαλλία έχουν μεγαλώσει με την πεποίθηση ότι η αποτυχία στο σχολείο οδηγεί αυτόματα σε μια ζωή γεμάτη μιζέρια, εκτός ίσως για εκείνους που διακρίνονται για τις αθλητικές επιδόσεις τους.

Οι «μπουμπούνες», οι «κακοί» μαθητές, που προτιμούν να «κρύβονται» τα τελευταία θρανία της τάξης, στα γαλλικά λέγονται «καβούρια» (Cancres). Ακριβώς αυτός όμως, είναι και ο τίτλος μιας τηλεοπτικής εκπομπής της γαλλικής τηλεόρασης που άρχισε να μεταδίδεται από το κανάλι RMC Story την Τετάρτη 1η Απριλίου.

Η σειρά «Les Cancres» («Τα καβούρια») προσπαθεί να σπάσει το στερεότυπο του «μπουμπούνα» δείχνοντας ότι οι μαθητές, που δεν τα καταφέρνουν στις εξετάσεις των μαθημάτων μπορούν στη συνέχεια να επιτύχουν στη ζωή τους, ακόμη και σε μια κοινωνία η οποία δίνει στις σχολικές επιδόσεις μεγαλύτερο βάρος από οτιδήποτε άλλο στη Δύση.

Κατά τη διάρκεια της εκπομπής ομάδες από έξι μαθητές που παλεύουν με κακούς βαθμούς θα συναντούν πλούσιους και διάσημους Γάλλους οι οποίοι είχαν επίσης προβλήματα στα σχολικά τους χρόνια.

Ανάμεσα στους διάσημους, που θα εμφανιστούν στη σειρά, αναφέρουν οι Times του Λονδίνου είναι η 48χρονη βραβευμένη συγγραφέας Σεσίλ Λαντζαλί και ο 36χρονος Αντριέν Ομόν, συνιδρυτής της «KissKissBankBank» (εταιρεία χρηματοδότησης media, πολιτισμού, ψυχαγωγίας και μουσικής που ιδρύθηκε στη Γαλλία τον Μάρτιο του 2010 και αναδείχτηκε σε κορυφαία ευρωπαϊκή πλατφόρμα crowdfunding)  και της «HelloMerci», για πιο μικρές χρηματοδοτήσεις.

Ο Ομόν και η Λαντζαλί, όμως, δεν είναι οι μοναδικοί επιτυχημένοι Γάλλοι που δεν κατάφεραν να πάρουν απολυτήριο Γυμνασίου. Η σταρ Κατρίν Ντενέβ εγκατέλειψε το σχολείο στη Β’ Γυμνασίου για να αφοσιωθεί στον κινηματογράφο που λάτρευε από μικρή, ο  Ζαν Πολ Γκοτιέ, το «τρομερό παιδί» της υψηλής ραπτικής, περνούσε τον χρόνο του στα θρανία σκιτσάροντας γυναίκες ντυμένες με φτερά και σχεδίασε την πρώτη του συλλογή για παιδιά σε ηλικία 15 ετών.

Kαι ο 30ος πιο πλούσιος άνθρωπος του κόσμου, ο μεγιστάνας της βιομηχανίας ειδών πολυτελείας Φρανσουά Πινό, παράτησε το σχολείο στα 16 του για να δουλέψει στο πριονιστήριο του πατέρα του. Παρόλα αυτά η έλλειψη του απολυτηρίου δεν τους εμπόδισε να  φτάσουν στην κορυφή του τομέα του ο καθένας.

Σε μια χώρα, όμως, όπως η Γαλλία, που στιγματίζει την σχολική αποτυχία, λίγοι άνθρωποι μιλούν τόσο ανοιχτά γι’ αυτή όσο ο Ομόν και η Λαντζαλί.

«Εγκατέλειψα το σχολείο στα 14», λέει ο Αντριέν Ομόν, «Είναι ένας αγώνας στον οποίο υπάρχουν… παράπλευρες απώλειες φίλων και συγγενών. Είναι σημαντικό για μένα να είμαι σε θέση να πω την ιστορία μου και να δώσω λίγη ελπίδα και να καθησυχάσω μαθητές και γονείς ώστε να μπορούν να πουν στον εαυτό τους ότι υπάρχει ένας δρόμος προς τα εμπρός».

Ο σκοπός της σειράς είναι να απαλύνει κατά τι το άγχος που δημιουργεί ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο συχνά παρουσιάζεται ως η μοναδική εναλλακτική μακριά από τη γραμμή παραγωγής.

Η δημόσια εκπαίδευση στη Γαλλία καθιερώθηκε στη διάρκεια της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Με τους νόμους του  πρωθυπουργού και υπουργού Παιδείας Ζιλ Φερί, που ψηφίστηκαν το 1881 και το 1882, η εκπαίδευση έπαψε να είναι προνόμιο των θρησκευτικών οργανώσεων, κατέστη ελεύθερη και υποχρεωτική για όλα τα παιδιά από 6 -13 ετών, και η θρησκευτική διδασκαλία αποσύρθηκε από όλα τα κρατικά σχολεία.

Ως υπόβαθρο αυτού που υποτίθεται ότι είναι ένα αξιοκρατικό έθνος, και θεσμός που έχει σχεδιαστεί για να προφυλάσσει από την εμφάνιση μιας ταξικής κοινωνίας, η γαλλική  δημόσια εκπαίδευση επιτρέπει σε όλα τα παιδιά να φτάσουν στην κορυφή εάν είναι έξυπνα και εργάζονται σκληρά.

Το μειονέκτημά της είναι ότι οι μαθητές που παίρνουν κακούς βαθμούς καταγράφονται γρήγορα ως «μπουμπούνες» και το μέλλον τους βρίσκεται στα κατά τόπους κέντρα απασχόλησης εργατικού δυναμικού.

Οι δάσκαλοι, οι συγγενείς, αλλά και τα ίδια τα παιδιά τείνουν να πιστεύουν ότι αν αποτύχουν στο σχολείο, θα συνεχίσουν να αποτυγχάνουν και στο μέλλον, μια πίστη βαθιά ριζωμένη από τη μια πλευρά στην απέχθεια των Γάλλων για το στυλ των αυτοδημιούργητων αμερικανών εκατομμυριούχων και από την άλλη στην αγάπη τους για την πνευματική προσπάθεια.

Το αποτέλεσμα είναι ότι οι μαθητές δέχονται πολύ μεγάλη πίεση. Τουλάχιστον το 2% των παιδιών στη Γαλλία πιστεύεται ότι πάσχουν από σχολική φοβία, σε σύγκριση για παράδειγμα με το περίπου 1% των μαθητών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η πιο συνηθισμένη αιτία αυτής της κατάστασης είναι ο φόβος των κακών βαθμών, και ακολουθούν ο εκφοβισμός (bullying) και η διαδικτυακή παρενόχληση.

Οι ανησυχίες τους συνοψίστηκαν από τη Λουσίλ, μια έφηβη που συμμετέχει στην εκπομπή, η οποία δήλωσε ότι εγκατέλειψε το σχολείο την ημέρα που έπρεπε να δώσει εξετάσεις για το Baccalauréat της. «Η μητέρα μου ξέσπασε σε δάκρυα, λέγοντάς μου ότι θα καταλήξω στο συσσίτιο των απόρων ή στο γραφείο ευρέσεως εργασίας», είπε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News