Στις 18 Ιουνίου 2018 το Protagon δημοσίευσε έρευνα για την ιδιωτικοποίηση της Κασσιόπης, στην Κέρκυρα, που ξεκίνησε από το ΤΑΙΠΕΔ το 2012 ως μακροχρόνια μίσθωση 490 στρεμμάτων για 99 χρόνια και απέφερε 23 εκατομμύρια ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι οι εκτάσεις και οι υποδομές θα επέστρεφαν μετά στο Δημόσιο. Στην έρευνα αποκαλύπτεται το κόλπο με το οποίο η εν λόγω παραχώρηση συνεχίστηκε το 2017 με την οριστική πώληση μέρους των εκτάσεων της Κασσιόπης –όπου προβλέπεται οικοδόμηση 27.000 τετραγωνικών μέτρων τα οποία δεν επιστρέφονται στο Δημόσιο- για μόλις 2,05 εκατομμύρια ευρώ στην… ίδια εταιρεία που είχε πλειοδοτήσει για την μακροχρόνια μίσθωση.

Σαν να μην έφτανε αυτό, το Protagon εντόπισε παραπλήσιες περιοχές στις ιδιωτικοποιημένες εκτάσεις, όπου το τίμημα που πρέπει να καταβληθεί ανά δομήσιμο τετραγωνικό μέτρο είναι πολλαπλάσιο. Για παράδειγμα, έκταση 15 στρεμμάτων που κτίζει 350 τετραγωνικά μέτρα δίπλα από την Κασσιόπη πωλήθηκε έναντι 2,5 εκατομμυρίων ευρώ. Ή σε άλλη περίπτωση, πωλήθηκε κοντά στην Κασσιόπη δασική έκταση 390 στρεμμάτων και 12,4 δομήσιμα στρέμματα έναντι 5,7 εκατομμυρίων – εκεί μπορεί να κτιστεί είτε κατοικία έως 325 τετραγωνικά μέτρα είτε ξενοδοχείο έως 2.480 τ.μ. Τα δύο παραπάνω παραδείγματα δείχνουν ότι κάτι δεν πάει καλά με αυτή την υπόθεση.

Και στους δύο διαγωνισμούς του ΤΑΙΠΕΔ για την ιδιωτικοποίηση της Κασσιόπης –τη μακροχρόνια μίσθωση και την πώληση- νικητής αναδείχθηκε το ίδιο fund, η NCH Capital με θυγατρικές από τις Νήσους Κέιμαν έως την Κύπρο.

Το δημοσίευμα του Protagon έφτασε στη Βουλή επισυναπτόμενο σε αναφορά του βουλευτή της  Δημοκρατικής Συμπαράταξης Γιάννη Μανιάτη προς τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, η οποία υποβλήθηκε στις 20 Ιουνίου 2018. Ο κ. Μανιάτης σημείωνε στην αναφορά του:

«Τεράστια ερωτηματικά δημιουργούνται από τις ενέργειες του ΤΑΙΠΕΔ στο διαγωνισμό της Κασσιόπης στην Κέρκυρα, όπως προκύπτει από στοιχεία που δημοσιεύονται στο Protagon.gr» και επεσήμανε ότι το δημοσίευμα «αναφέρει αφενός ότι ουδέποτε δημοσιεύθηκε η απόφαση για την προκήρυξη του νέου διαγωνισμού, η οποία λήφθηκε την 16.3.2017, αφετέρου ότι υπήρξε προφανής στρέβλωση του ανταγωνισμού, καθότι αλλοιώθηκαν οι όροι του αρχικού διαγωνισμού και, συνεπώς, η πώληση τμήματος του ήδη παραχωρηθέντος και δεσμευμένου για 99 χρόνια ακινήτου, δεν συγκέντρωσε το αναμενόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον. Τούτο, μάλιστα, καταγγέλλεται ότι είχε ως αποτέλεσμα το τελικό τίμημα, το οποίο θα καταβάλει ο μοναδικός διαγωνιζόμενος – νέος ιδιοκτήτης, που ταυτίζεται με τον πλειοδότη του αρχικού διαγωνισμού, να είναι σημαντικά υποδεέστερο, σχεδόν κατά 7 φορές, της τρέχουσας εμπορικής αξίας ακινήτων στην περιοχή και να προκαλείται σημαντική ζημία στο ελληνικό Δημόσιο. Κατόπιν τούτων, σας υποβάλλω συνημμένο το παραπάνω δημοσίευμα και σας καλώ να απαντήσετε άμεσα στις σε αυτό αναφερόμενες καταγγελίες».

Σύμφωνα με τον κανονισμό της Βουλής, ο κ. Τσακαλώτος όφειλε «μέσα σε είκoσι πέντε ημέρες από την κατάθεση (της αναφοράς) να απαντήσει στη Boυλή με ταυτόχρoνη κoινoποίηση στoυς βoυλευτές πoυ την είχαν υιoθετήσει και σ’ αυτόν πoυ την υπέβαλε». Ο κ. Τσακαλώτος δεν απάντησε έως σήμερα, όπως διαβεβαιώνει o κ. Μανιάτης.

Το Protagon επικοινώνησε με τον Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων Θεόδωρο Γαλιατσάτο υποβάλλοντας ερωτήματα σχετικά με την ιδιωτικοποίηση και εάν θεωρεί ότι είναι υπέρ ή κατά του δημοσίου συμφέροντος.

«Η γνώμη της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, στηριγμένη και σε αποφάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου, είναι ότι η “επένδυση” αυτή ήταν εξαρχής μη συμφέρουσα όχι μόνο για το αδιαμφισβήτητο γεγονός του χαμηλού τιμήματος αλλά και κυρίως διότι θα παρέβλαπτε σοβαρά δύο βασικές σταθερές. Η πρώτη είναι η προβλεπόμενη κατάργηση του (μοναδικού) Ναυτικού Οχυρού που έχει τον έλεγχο ασφαλείας των στενών με την Αλβανία και η δεύτερη είναι η περιβαλλοντική υποβάθμιση που θα συντελεστεί με τις δεκάδες χιλιάδες οικοδομήσιμης επιφάνειας σε έναν τόπο εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η “επένδυση” αυτή είναι μη συμφέρουσα για το δημόσιο συμφέρον, την Κέρκυρα και τους πολίτες της».

«Εδώ πρόκειται για “καραμπινάτη” λαθροχειρία της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ που παραβιάζει ευθέως τους συναλλακτικούς κανόνες και ζημίωσε κατάφωρα τα συμφέροντα του ελληνικού Δημοσίου»

Επιπλέον ο Περιφερειάρχης ρωτήθηκε εάν πιστεύει ότι θα υπήρχε μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον σε περίπτωση που ήταν από την αρχή γνωστό ότι θα υπήρχε πώληση κυριότητας και όχι μόνο μακροχρόνια μίσθωση. Απάντησε:

«Εδώ πρόκειται για “καραμπινάτη” λαθροχειρία της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ που παραβιάζει ευθέως τους συναλλακτικούς κανόνες και ζημίωσε κατάφωρα, όπως εύκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί, τα συμφέροντα του ελληνικού Δημοσίου. Αλήθεια, εάν τα μέλη της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ δεν είχαν την κάλυψη της ιδιότυπης νομικής ασυλίας, θα αποτολμούσαν κάτι τέτοιο;»

Απαντώντας στα ίδια ερωτήματα ο Δήμαρχος Κερκύρας Κωνσταντίνος Νικολούζος ανέφερε:

«Εχουμε κατ’ επανάληψη δηλώσει την αντίθεση μας στην ιδιωτικοποίηση του Ερημίτη (σ.σ. η ιδιωτικοποιημένη περιοχή της Κασσιόπης) και έχουμε  εκφράσει  έμπρακτα αυτήν την αντίθεση. Οι λόγοι:

»Α. Το δημόσιο συμφέρον δεν ορίζεται με μόνον οικονομικούς όρους και οι  αντιρρήσεις μας δεν εστιάζονται μόνον στο οικονομικό μέρος της “αξιοποίησης”.  Διαφωνούμε, κατεξοχήν για την παραχώρηση ενός  οικοσυστήματος ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους με υγροβιότοπους, δημοτικά μονοπάτια και σημαντική χλωρίδα και πανίδα το οποίο δεν είναι δυνατό να αποτιμηθεί  οικονομικά.

»Β. Η “θρυλούμενη” τουριστική ανάπτυξη του Ερημίτη – και λέω “θρυλούμενη” γιατί ακόμη δεν έχουμε δει το παραμικρό- είναι βέβαιο ότι θα έχει δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις στην τουριστική οικονομία της περιοχής.

»Γ.  Οσον αφορά τα δημόσια έσοδα, είναι προφανές ότι  μιλάμε για “ξεπούλημα”. Συνεπώς, κατηγορηματικά ΟΧΙ. Η ιδιωτικοποίηση δεν λειτουργεί υπέρ του  δημοσίου συμφέροντος. Είναι πιθανόν να υπήρχε πράγματι μεγαλύτερο ενδιαφέρον από υποψήφιους επενδυτές. Θα επιμείνω, όμως, στην αρχική μου απάντηση. Δεν αποτιμώνται όλα σε χρήμα ακόμα και σε μια χρεοκοπημένη χώρα. Και, στην περίπτωση του Ερημίτη, δεν μπορούμε καν να πούμε ότι “πουλήσαμε ακριβά”. Το ακριβώς αντίθετο».

Από την πλευρά του ο Δημήτρης Φατήρας, πρόεδρος του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Ερημίτης Πλους που δραστηριοποιείται στην Κέρκυρα δήλωσε:

«Αποφασίσαμε να προσφύγουμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο γιατί πιστεύουμε ότι έχουν παραβιαστεί ευρωπαϊκές και διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις όσον αφορά την προστασία των βασικών περιβαλλοντικών στοιχείων του οικοσυστήματος του Ερημίτη που του προσδίδουν μοναδικότητα στο νησί μας».

Κατά τη διάρκεια της έρευνας για την ιδιωτικοποίηση της Κασσιόπης, το Protagon είχε αποστείλει τον περασμένο Ιούνιο τέσσερα ερωτήματα στο ΤΑΙΠΕΔ (μπορείτε να τα δείτε αναλυτικά εδώ) εκ των οποίων πήρε απάντηση στα τρία. Στο ερώτημα εάν «διενεργήθηκε κάποια έρευνα –στα πλαίσια του διαγωνισμού για την παραχώρηση του δικαιώματος κυριότητας (σ.σ. πώλησης της γης)– σε παραπλήσιες περιοχές ώστε να αποτυπωθεί μία εικόνα για τις εμπορικές τιμές των προς πώληση παραπλήσιων εκτάσεων» δεν υπήρξε κάποια απάντηση.

Ο Τσακαλώτος,  το ΤΑΙΠΕΔ  και το fund

Σύμφωνα με νόμο του 2016, το ΤΑΙΠΕΔ αποτελεί θυγατρική της Ελληνικής Εταρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, του Υπερταμείου όπως έχει γίνει γνωστό, στο οποίο μοναδικός μέτοχος είναι το υπουργείο Οικονομικών. Όταν ελήφθη η απόφαση στις 16 Μαρτίου 2017 για τον δεύτερο διαγωνισμό για την πώληση γης στην Κασσιόπη από το  ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ήταν επί της ουσίας  ο πολιτικός προϊστάμενος. Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ εκείνη την περίοδο ήταν ο Αντώνης Λεούσης και μέλη του ΔΣ η Λίλα Τσιτσογιαννοπούλου και ο Αγγελος Βλάχος. Ο Αντώνης Λεούσης, που ήταν διευθύνων σύμβουλος από το 2015, είχε διαδεχθεί προσωρινά (για εξάμηνη θητεία) στην προεδρία του ΤΑΙΠΕΔ τον Στέργιο Πιτσιόρλα, ο οποίος ανέλαβε τη θέση του υφυπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης τον Νοέμβριο του 2016. Αρχές Μαΐου του 2017, δύο μήνες πριν από την επίσημη εξαγγελία του δεύτερου διαγωνισμού για την πώληση γης στην Κασσιόπη, πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ ορίστηκε η Λίλα Τσιτσογιαννοπούλου, ενώ διευθύνων σύμβουλος παρέμεινε ο Αντώνης Λεούσης.

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ενώ οι θεσμικά υπεύθυνοι είτε δεν απαντούν καθόλου (βλ. υπουργό Οικονομικών) είτε απαντούν κατά 75% (βλ. ΤΑΙΠΕΔ), «παρατηρήσεις» για τις αποκαλύψεις του Protagon απέστειλε αυτόκλητα εκπρόσωπος του fund που κέρδισε τους δύο διαγωνισμούς. Κατά την έρευνά του τον Ιούνιο, το Protagon δεν απέστειλε ερωτήματα στην NCH με το σκεπτικό ότι το συγκεκριμένο fund (και όποιο fund) κινούνται με γνώμονα το κέρδος και από τη στιγμή που οι θεσμικά υπεύθυνοι, οι οποίοι κανονικά οφείλουν να διαφυλάσσουν το δημόσιο συμφέρον ανοίγουν την πόρτα σε μια τέτοια ευκαιρία, το fund θα έτρεχε να την αξιοποιήσει.

Σε αυτές τις ανεπίσημες «παρατηρήσεις» που έλαβε το Protagon υπό τη μορφή non paper, χωρίς το έγγραφο να φέρει κάποια εταιρικά χαρακτηριστικά, αναφέρεται μεταξύ άλλων:

«Στο άρθρο γίνεται αναφορά ότι η διαδικασία αξιοποίησης που ακολούθησε το ΤΑΙΠΕΔ για το εν λόγω ακίνητο είναι επιζήμια για το ελληνικό δημόσιο παρουσιάζοντας συγκριτικά στοιχεία από δύο μόνον αγοροπωλησίες ακινήτων που έγιναν στην ευρύτερη περιοχή(…)Τα ανωτέρω στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν είναι αποσπασματικά και δεν μπορούν να  αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγμα των αγοροπωλησιών της περιοχής. Στατιστικά ακριβή συμπεράσματα όσον αφορά την αξία των ακινήτων της περιοχής του Ερημίτη (σ.σ. της περιοχής στην Κασσιόπη), μπορούν να εξαχθούν μόνο με την χρήση πολύ μεγαλύτερου δείγματος αγοραπωλησιών ακινήτων της περιοχής».

Ομως το Protagon, όπως φαίνεται στο ήδη δημοσιευμένο κομμάτι, παρέθετε και εύρος τιμών από άλλα οικόπεδα προς πώληση γενικότερα στην Κέρκυρα. Όπως αναφέραμε στην έρευνα του Ιουνίου:

«Από μία απλή αναζήτηση μέσω Διαδικτύου φαίνεται ότι τα ακίνητα που μπορούν να δομηθούν “πλουσιοπάροχα” και βρίσκονται κοντά στην παραλία ξεκινούν από 70 ευρώ και ξεπερνούν τα 200 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για να αποκτήσει κανείς την κυριότητά τους. Στην περίπτωση του Ερημίτη, όπου η κυριότητα 74 στρεμμάτων (τόση περίπου είναι η έκταση των οικοδομικών τετραγώνων που μπορούν να κτίσουν 27.120 τ.μ.) αποκτήθηκε με 2,05 εκατομμύρια ευρώ –χωρίς να υπολογίζεται το δικαίωμα επιφανείας- οι τιμές κινούνται στα 30 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο».

Ο εκπρόσωπος του fund που απέστειλε τις «παρατηρήσεις» για την έρευνα του Protagon αναφέρει επ’ αυτού:

«Με έναν συντηρητικό υπολογισμό από τα 23.000.000 ευρώ (σ.σ. που δόθηκαν για τον πρώτο διαγωνισμό) τα 17.000.000 ευρώ αφορούν τα οικοδομικά τετράγωνα τα οποία προορίζονται για την ανάπτυξη κατοικιών… Κατά συνέπεια, το συνολικό τίμημα (σ.σ. προσθέτοντας και τα 2,05 εκατομμύρια του δεύτερου διαγωνισμού) για τα οικοδομικά τετράγωνα αυτά είναι 19.050.000 ευρώ και, άρα, το τίμημα ανά δομήσιμο τ.μ. ανέρχεται σε 705 ευρώ, είναι δηλαδή περισσότερο από τρισήμιση φορές υψηλότερο από την υψηλότερη τιμή ζήτησης της Κέρκυρας!».

Αυτό το τελευταίο έρχεται σε πλήρη αντίφαση με τις δύο αγοραπωλησίες στην περιοχή της Κασσιόπης που ανέλυσε το Protagon, στις οποίες για να κτίσει κανείς πρέπει να πληρώσει από 2.300 (στην καλύτερη περίπτωση) έως 6.850 ευρώ.

Μάλιστα, στο non paper του fund επιχειρείται η πλήρης δικαιολόγηση του ΤΑΙΠΕΔ όσον αφορά τον δεύτερο διαγωνισμό. Παρατίθενται χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

Σε ό,τι αφορά τη δεύτερη διαδικασία με την οποία το ΤΑΙΠΕΔ παραχώρησε την κυριότητα επί μικρού μέρους του ακινήτου της Κασιόπης, πρέπει να επισημανθούν τα εξής: όλες ανεξαιρέτως οι αποκρατικοποιήσεις τουριστικών ακινήτων του ΤΑΙΠΕΔ έχουν ως αντικείμενο είτε (α) μόνο κυριότητα, είτε (β) συνδυασμό κυριότητας και δικαιώματος επιφανείας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στην περίπτωση του “Αστέρα”, της πιο εμβληματικής ίσως αποκρατικοποίησης στον χώρο των τουριστικών ακινήτων, μεταβιβάστηκε τελικώς κυριότητα επί του συνόλου του ακινήτου, δηλαδή συμπεριλαμβανομένων και των ξενοδοχείων. Μοναδική εξαίρεση αποτελούσε η αποκρατικοποίηση της Κασσιόπης, αντικείμενο της οποίας είχε αρχικά αποτελέσει μόνο το δικαίωμα επιφανείας για 99 έτη για το σύνολο του ακινήτου. Για το λόγο αυτόν προκήρυξε το ΤΑΙΠΕΔ τον συμπληρωματικό διαγωνισμό, ο οποίος, επαναλαμβάνουμε, αφορούσε μόνο τα σημεία εκείνα του ακινήτου, στα οποία πρόκειται να κατασκευαστούν κατοικίες.

Επιπρόσθετα, όσον αφορά την ίδια τη διαδικασία, πρέπει να σημειωθεί ότι εκδηλώθηκε  ενδιαφέρον και από έτερο επενδυτή, ο οποίος μάλιστα ζήτησε επισήμως τον φάκελο του διαγωνισμού και για το λόγο αυτό το ΤΑΙΠΕΔ χορήγησε παράταση ενός μηνός στην προθεσμία υποβολής των προσφορών.

Το δε συμπέρασμα (σ.σ. της δημοσιογραφικής έρευνας του Protagon) “ότι εάν το ΤΑΙΠΕΔ γνωστοποιούσε από τον πρώτο διαγωνισμό ότι σκόπευε να μεταβιβάσει το δικαίωμα κυριότητας και όχι το δικαίωμα επιφάνειας για τις εκτάσεις όπου θα χτίζονταν οι πολυτελείς κατοικίες, τόσο ο κύκλος των ενδιαφερόμενων επενδυτών όσο και το τίμημα θα ήταν διαφορετικό“, είναι δυστυχώς υποθετικό και δεν ανταποκρίνεται στα πραγματικά γεγονότα και την ισχύουσα νομοθεσία.  Ο νόμος με τον οποίον συστάθηκε το ΤΑΙΠΕΔ προβλέπει ρητά τη δυνατότητα του ΤΑΙΠΕΔ να εκποιεί σε δεύτερο χρόνο την κυριότητα επί ακινήτων επί των οποίων είχε αρχικά παραχωρήσει το δικαίωμα επιφανείας. Μάλιστα, ο νόμος προβλέπει και δικαίωμα προτίμησης του επιφανειούχου για την απόκτηση της κυριότητας. Κατά συνέπεια, από το 2012 ήταν σε όλους γνωστό ότι το ΤΑΙΠΕΔ είχε τη δυνατότητα να εκποιήσει την κυριότητα επί του ακινήτου σε δεύτερο χρόνο και ότι αν το ΤΑΙΠΕΔ το έπραττε, ο επενδυτής ο οποίος θα επικρατούσε στην πρώτη διαγωνιστική διαδικασία, θα είχε προβάδισμα.

Εντύπωση πάντως προκαλεί ότι ούτε το ίδιο το ΤΑΙΠΕΔ στις απαντήσεις που έδωσε στο Protagon δεν υποστήριξε τον εαυτό του με τόση θέρμη…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News