Πολλοί από τους παπύρους της Νεκράς Θάλασσας μπορεί να είναι παλαιότεροι από ό,τι νομίζαμε, ενώ επίσης ορισμένα βιβλικά κείμενα χρονολογούνται στην εποχή των αρχικών συγγραφέων τους, υποστηρίζουν ερευνητές.

Οι πρώτοι από τους αρχαίους παπύρους ανακαλύφθηκαν στις σπηλιές του Κουμράν στην έρημο της Ιουδαίας από βοσκούς Βεδουίνους στα μέσα του 20ού αιώνα. Πρόκειται για χειρόγραφα που κυμαίνονται από νομικά έγγραφα έως τμήματα της Εβραϊκής Βίβλου και χρονολογούνται περίπου στον τρίτο αιώνα π.Χ. έως τον δεύτερο αιώνα μ.Χ., γράφει στον βρετανικό Guardian η Νίκολα Ντέιβις.

Οπως αναφέρουν σε δημοσίευσή τους στο περιοδικό Plos One ερευνητές από πανεπιστήμια στην Ολλανδία, στη Δανία και στην Ιταλία χρησιμοποίησαν Τεχνητή Νοημοσύνη για να συλλέξουν νέες πληροφορίες σχετικά με τις ημερομηνίες μεμονωμένων παπύρων, ευρήματα που σύμφωνα με τους ειδικούς θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν τις εκτιμήσεις περί πότε, πού και από ποιον παρήχθησαν.

«Είναι σαν μηχανή του χρόνου. Ετσι, τώρα μπορούμε να χαιρετίσουμε αυτούς τους ανθρώπους που έζησαν πριν από 2.000 χρόνια και να τους τοποθετήσουμε πολύ καλύτερα στον χρόνο» δήλωσε στον Guardian ο Μλάντεν Πόποβιτς, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν, στην Ολλανδία, και επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας.

Ορισμένοι πάπυροι χρονολογήθηκαν με ραδιενεργό άνθρακα τη δεκαετία του 1990, αλλά όπως δήλωσε ο Πόποβιτς, οι μελετητές δεν αντιμετώπισαν το πρόβλημα της μόλυνσης από καστορέλαιο, μια ουσία που χρησιμοποιήθηκε τη δεκαετία του 1950 για να βοηθήσει τους ειδικούς να διαβάσουν τα χειρόγραφα, η οποία θα μπορούσε να αλλοιώσει τα αποτελέσματα. Επιπλέον, πολλοί από τους παπύρους είχαν χρονολογηθεί μόνο με ανάλυση γραφής.

Στη δημοσίευσή της στο Plos One, η ομάδα των επιστημόνων αναφέρει ότι επιχείρησε τη ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα 30 δειγμάτων από διαφορετικά χειρόγραφα που βρέθηκαν σε τέσσερις τοποθεσίες και πιστεύεται ότι εκτείνονται σε πέντε αιώνες. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι ευρωπαίοι επιστήμονες καθάρισαν πρώτα τα δείγματα για να αφαιρέσουν τη μόλυνση από το καστορέλαιο. Και χρονολόγησαν επιτυχώς με ραδιενεργό άνθρακα 27 δείγματα, διαπιστώνοντας ότι, ενώ δύο ήταν νεότερα από ό,τι είχε υποδείξει η ανάλυση γραφής, πολλά άλλα ήταν παλαιότερα.

Μεταξύ των ευρημάτων οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι δύο διαφορετικά στυλ Παλαιο-Εβραϊκής γραφής, γνωστά ως Ασμοναϊκά και Ηρωδιανά χειρόγραφα, συνυπήρχαν για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως, ενώ δείγμα από ένα χειρόγραφο που ονομάζεται 4Q114 –το οποίο περιέχει στίχους από το Βιβλίο του Δανιήλ– ήταν παλαιότερο από ό,τι είχε υποδείξει η παραδοσιακή παλαιογραφία.

«Προηγουμένως είχε χρονολογηθεί στα τέλη του δεύτερου αιώνα π.Χ., μια γενιά μετά τον συγγραφέα του Βιβλίου του Δανιήλ. Τώρα, με τη μελέτη μας, πάμε πίσω, στη χρονική περίοδο που έζησε ο συγγραφέας» δήλωσε ο Πόποβιτς.

Στη συνέχεια η ομάδα χρησιμοποίησε ένα είδος ΤΝ γνωστό ως Μηχανική Μάθηση, για να κατασκευάσει ένα μοντέλο που ονομάστηκε «Ενώχ» – νύξη σε μια βιβλική φιγούρα που συνδέεται με την επιστημονική γνώση.

Η ομάδα εκπαίδευσε τον «Ενώχ» τροφοδοτώντας τον με 62 ψηφιακές εικόνες ιχνών μελανιού από 24 χειρόγραφα χρονολογημένα με ραδιενεργό άνθρακα, μαζί με τις ημερομηνίες του άνθρακα-14.

Στη συνέχεια επαλήθευσαν το μοντέλο ΤΝ δείχνοντας στον «Ενώχ» άλλες 13 εικόνες από τα ίδια χειρόγραφα. Στο 85% των περιπτώσεων το μοντέλο αποκάλυψε ηλικίες που ταυτίζονταν με τις χρονολογήσεις με ραδιενεργό άνθρακα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις έδωσε μικρότερο εύρος πιθανών χρονολογιών από εκείνο που είχε προκύψει μόνο από τη ραδιοχρονολόγηση.

«Δημιουργήσαμε ένα πολύ ισχυρό εργαλείο, που βασίζεται στη εμπειρική έρευνα. Βασίζεται στη φυσική και στη γεωμετρία» δήλωσε στον Guardian ο ολλανδός καθηγητής.

Οταν παρουσιάστηκαν στον «Ενώχ» εικόνες από 135 μη χρονολογημένα χειρόγραφα που δεν είχε δει προηγουμένως, το μοντέλο χρονολόγησε ρεαλιστικά το 79% από αυτά, όπως κρίθηκε από ειδικούς παλαιογράφους. Ο Πόποβιτς πρόσθεσε, δε, ότι όσα κρίθηκαν μη ρεαλιστικά μπορεί να είχαν προβληματικά δεδομένα, όπως εικόνες κακής ποιότητας.

Το σύστημα έχει ήδη παράξει νέες πληροφορίες, όπως ότι ένα αντίγραφο του βιβλίου «Εκκλησιαστής» (περιλαμβάνεται στην εβραϊκή Βίβλο και στη χριστιανική Παλαιά Διαθήκη) χρονολογείται στην εποχή του υποτιθέμενου συγγραφέα του. Σύμφωνα με τον Πόποβιτς, ο «Ενώχ» εννοεί ότι η ηλικία περαιτέρω παπύρων θα μπορούσε πλέον να αποκαλυφθεί χωρίς χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα, μια διαδικασία που απαιτεί την καταστροφή μικρών δειγμάτων.

«Υπάρχουν περισσότερα από 1.000 χειρόγραφα παπύρων της Νεκράς Θάλασσας, οπότε η μελέτη μας είναι ένα πρώτο αλλά σημαντικό βήμα, που ανοίγει μια πόρτα στην Ιστορία, με νέες δυνατότητες για την έρευνα» είπε.

Ακόμα, η ομότιμη καθηγήτρια στο King’s College του Λονδίνου Τζόαν Τέιλορ δήλωσε ότι τα αποτελέσματα θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις μελέτες του Κουμράν. «Τα αποτελέσματα αυτά σημαίνουν ότι τα περισσότερα από τα χειρόγραφα που βρέθηκαν στα σπήλαια κοντά στο Κουμράν δεν είχαν γραφτεί στην περιοχή του Κουμράν, η οποία δεν κατοικήθηκε παρά μόνον αργότερα» τόνισε η αγγλίδα καθηγήτρια.

Ωστόσο, ο δρ Μάθιου Κόλινς από το Πανεπιστήμιο του Τσέστερ προειδοποίησε ότι η ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα ρίχνει φως μόνο στην ηλικία της περγαμηνής και όχι στο πότε γράφτηκε, ενώ υπάρχουν επίσης ερωτήματα για το πόσο αντιπροσωπευτικός από στυλιστική άποψη ήταν ο μικρός αριθμός δειγμάτων εκπαίδευσης του μοντέλου ΤΝ για διαφορετικές χρονικές περιόδους.

«Συνολικά, πρόκειται για μια ευπρόσδεκτη μελέτη, η οποία μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό νέο εργαλείο στο οπλοστάσιό μας για τη χρονολόγηση τέτοιων κειμένων» δήλωσε ο δρ Κόλινς. «Παρ’ όλα αυτά, είναι μια μελέτη που θα πρέπει να υιοθετήσουμε με προσοχή και σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News