Πώς μπορεί κανείς να αντιληφθεί τις πραγματικές αξίες ενός κόμματος στην εξουσία; Μελετώντας τον προϋπολογισμό του, απαντάει ο Εντουαρντ Λους, αρθρογράφος και διευθυντής σύνταξης των Financial Times στις ΗΠΑ.
Εφαρμόζοντας τη μέθοδό του στους Ρεπουμπλικάνους του Ντόναλντ Τραμπ, συμπεραίνει πως απεχθάνονται την επιστήμη, την ιατρική έρευνα, τα θύματα καταστροφών στο εξωτερικό, τα κουπόνια σίτισης, την εκπαίδευση για όλες τις ηλικιακές ομάδες, την υγειονομική περίθαλψη για τους φτωχούς και την καθαρή ενέργεια, καθώς οι δαπάνες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης σε όλους αυτούς τους τομείς πρόκειται να περικοπούν σημαντικά.
Από την άλλη πλευρά οι Ρεπουμπλικάνοι του Τραμπ αγαπούν το Πεντάγωνο, την ασφάλεια των συνόρων και τους πλούσιους. Επιπλέον δεν έχουν καμία διάθεση να μειώσουν το αυξανόμενο έλλειμμα της Αμερικής.
«Αυτός που θέλει ο Τραμπ να περάσει είναι πιο αντι-εργατικός προϋπολογισμός στην ιστορία», γράφει ο Εντουαρντ Λους, κάνοντας, μάλιστα, λόγο για «Αγώνες Πείνας 2025» και σχολιάζοντας πως «αυτός είναι ένας περίεργος τρόπος ανταμοιβής των ψηφοφόρων».
Μερικοί Ρεπουμπλικάνοι, όπως ο συντηρητικός γερουσιαστής του Μιζούρι Τζος Χόλεϊ, προειδοποιούν ότι αυτός ο προϋπολογισμός θα μπορούσε «να εξαλείψει κάθε πιθανότητα να καταστούμε το κόμμα της εργατικής τάξης».
Και ο Στιβ Μπάνον, ο αρχικός εμπνευστής του κινήματος MAGA (Make America Great Again), προειδοποιεί πως οι περικοπές στο σύστημα περίθαλψης Medicaid θα πλήξουν τη βάση των υποστηρικτών του Τραμπ. «Οι MAGA βασίζονται στο Medicaid επειδή δεν υπάρχουν πολλές καλές δουλειές στη χώρα», λέει, ενώ υποστηρίζει επίσης πως το Καπιτώλιο εξακολουθεί να ελέγχεται από την πλουτοκρατία.
Στην πράξη, οι Ρεπουμπλικάνοι στη Βουλή των Αντιπροσώπων συνέταξαν και παρουσίασαν το προσχέδιο ενός «πλουτοκρατικού», όπως το χαρακτηρίζει ο Λους, προϋπολογισμού, το οποίο, όμως, απορρίφθηκε προσωρινά την περασμένη Παρασκευή από μια χούφτα συντηρητικών αποστατών, οι οποίοι παραπονέθηκαν πως οι περικοπές των δαπανών για τους φτωχούς δεν ήταν… αρκετές. Τάχθηκαν υπέρ της περαιτέρω μείωσης της χρηματοδότησης του Medicaid καθώς και της κατάργησης όλων των κινήτρων για καθαρή ενέργεια.
Συγχρόνως, όμως, το προσχέδιο που καταψήφισαν οι εν λόγω Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές εμπεριέχει τις περισσότερες από τις προτεραιότητές τους – από τις νέες φορολογικές περικοπές του Τραμπ έως την αύξηση του αφορολόγητου ορίου κληρονομιάς ανά ζευγάρι στα 30 εκατ. δολάρια και την κατάργηση του φόρου στους…. σιγαστήρες όπλων.
Το τελευταίο διάστημα ακούγεται αλλά και φαίνεται πως ο Ελον Μασκ έχει τρόπον τινά αποστασιοποιηθεί από την κυβέρνηση ενώ ο Στιβ Μπάνον εξακολουθεί να κινείται πέριξ αλλά και στα ενδότερα του Λευκού Οίκου. Ωστόσο οι φήμες περί διαζυγίου Τραμπ – Μασκ είναι μάλλον υπερβολικές, τουλάχιστον σύμφωνα με τον αρθρογράφο των Financial Times, ο οποίος θεωρεί πως κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται απλά για ένα διάλειμμα στη σχέση τους. Και, προς το παρόν, κρίνοντας από τα πεπραγμένα της κυβέρνησης Τραμπ έως σήμερα, «τα φιλελεύθερα δημοσιονομικά ένστικτα του Μασκ υπερισχύουν εκείνων του Μπάνον».
Οι δυο σύμβουλοι του Τραμπ συμφωνούν στην «αποδόμηση του διοικητικού κράτους», όπως το έθεσε αρχικά ο Μπάνον ενώ ο Μασκ, στη συνέχεια, βάλθηκε να το κάνει μέσω του λεγόμενου Υπουργείου Κυβερνητικής Αποδοτικότητας. «Αλλά ο Μασκ είναι πιο αδίστακτος στον ελευθερισμό του από όσο ο Μπάνον στον οικονομικό λαϊκισμό του», κρίνει ο Λους.
Ο Μασκ πιστεύει ότι οι περισσότερες ομοσπονδιακές παροχές είναι απάτη καθώς επίσης πως τόσο ο ίδιος όσο και οι λοιποί διάσημοι και ζάπλουτοι όμοιοί του είναι θύματα του αποκαλούμενου «βαθέος» κράτους, αν και οι εταιρείες του Μασκ έχουν λάβει 38 δισ. δολάρια από επιδοτήσεις και ομοσπονδιακές συμβάσεις. Με λίγα λόγια, «ο προϋπολογισμός του Τραμπ ταιριάζει στα γούστα του Μασκ».
Από την άλλη πλευρά, η φιλεργατική/φιλολαϊκή ατζέντα του Μπάνον κυριαρχεί μεν σε επίπεδο ρητορικής αλλά έρχεται σε δεύτερη μοίρα όσον αφορά την πολιτική. Ο Μπάνον και μια χούφτα Ρεπουμπλικάνοι του MAGA αντιτίθενται στις φορολογικές ελαφρύνσεις του Τραμπ για τα υψηλότερα εισοδήματα, τασσόμενοι, μάλιστα, υπέρ της φορολόγησης των πλουσίων με συντελεστή 40%.
Ο Μπάνον επιδιώκει επίσης τη ρύθμιση του Μασκ και των άλλων κολοσσών της τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ). «Ενα σαλόνι περιποίησης νυχιών στην Ουάσιγκτον υπόκειται σε περισσότερους κανονισμούς από αυτούς τους τέσσερις τύπους που δουλεύουν με την ΤΝ», έχει αναφέρει σχετικά ο Μπάνον, αλλά προς το παρόν δεν επίκειται καμία ρύθμιση για την ΤΝ.
Στην πραγματικότητα οι εισαγγελείς του Τραμπ ασκούν πιέσεις στη Meta του Ζάκερμπεργκ και προσπαθούν να διαλύσουν την Alphabet. Αλλά οι όποιοι διακανονισμοί είναι πιο πιθανό να ολοκληρωθούν με μια ριζική αναδιάταξη από τον Τραμπ παρά με τη διάλυση των εταιρικών τραστ και των μονοπωλίων της Σίλικον Βάλεϊ την οποία επιδιώκει ο Μπάνον.
Ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς δείχνει να συμπαρατάσσεται με τους αντιμονοπωλιακούς, αλλά είναι επίσης προστατευόμενος του Πίτερ Τιλ, ο οποίος υποστηρίζει μια ιδιότυπη μορφή εταιρικού μοναρχισμού. Λαμβάνοντας αυτά υπόψη ο Εντουαρντ Λους θεωρεί πως οποιαδήποτε αρνητική απόφαση κατά της Google ή της Meta απλά θα προσφέρει στον Τραμπ ακόμη μία ευκαιρία συναλλαγής, καθώς ο αμερικανός πρόεδρος δεν έχει μια συνεπή άποψη για την πολιτική ανταγωνισμού.
Σχετικά με τα βασικά οικονομικά προβλήματα της Αμερικής -την ανισότητα και την πίεση της μεσαίας τάξης – ο Μπάνον μιλάει με πειστικό τρόπο. Συγχρόνως, όμως, τάσσεται υπέρ της περικοπής της χρηματοδότησης της Υπηρεσίας Εσωτερικών Εσόδων η οποία εισπράττει τους φόρους. Επιπλέον πιο πιθανό να εισακουστεί η έκκληση του Μπάνον προς τον Τραμπ να αναστείλει το habeas corpus (νομική αρχή που υποχρεώνει την κυβέρνηση να εξηγεί δημόσια τον λόγο της σύλληψης και της κράτησης κάποιου), ώστε τουλάχιστον 10 εκατομμύρια παράτυποι μετανάστες να μπορούν να απελαθούν απρόσκοπτα, παρά να εφαρμοστεί η οικονομική του πολιτική υπέρ της μεσαίας τάξης. Οπως το θέτει ο Εντουαρντ Λους, «ο Τραμπ συμφωνεί μαχητικά με τη σκοτεινή πλευρά του Μπάνον ενώ δεν λαμβάνει σοβαρά υπόψη τη φωτεινή του πλευρά».
Φυσικά όποιος προϋπολογισμός ψηφιστεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων μπορεί να τροποποιηθεί στη Γερουσία. Αλλά τυχόν αλλαγές θα είναι πιθανώς ήσσονος σημασίας. Ανθρωποι που μοιράζονται τα συμφέροντα του Ελον Μασκ λειτουργούν ως υπονομευτές των συμφερόντων των φτωχών Αμερικανών. Θα μπορούσε αυτό να οδηγήσει το κίνημα MAGA σε διάσπαση; Σύμφωνα με τον Λους αυτό θα εξαρτηθεί από το εάν ο Στιβ Μπάνον θα εμμείνει στις φιλολαϊκές απόψεις του ή θα επιλέξει να συμμορφωθεί με το γενικότερο κλίμα που επικρατεί στους κόλπους των Ρεπουμπλικάνων.