Στις Ηνωμένες Πολιτείες η απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων στα σχολεία είναι μία από τις ελάχιστες πολιτικές που χαίρουν της υποστήριξης αμφότερων των πολιτικών δυνάμεών της. Εως σήμερα σχετικοί νόμοι ή κανονισμοί έχουν θεσπιστεί σε συνολικά 35 Πολιτείες των ΗΠΑ, ωστόσο στην προκειμένη οι ΗΠΑ δεν αποτελούν εξαίρεση, δεδομένου η απαγόρευση των κινητών στις τάξεις έχει είτε θεσπιστεί είτε προταθεί τουλάχιστον στο 40% των διάφορων εθνικών συστημάτων Παιδείας ανά τον κόσμο.
Το σκεπτικό πίσω από την απαγόρευση είναι, φυσικά, πως δίχως κινητά να αποσπούν την προσοχή, οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να συγκεντρώνονται καλύτερα στα μαθήματά τους. Αλλά έως σήμερα τα επιστημονικά δεδομένα υπέρ αυτής της άποψης ήταν περιορισμένα, ορισμένες μικρής κλίμακας μελέτες βασισμένες σε διαφορετικά μοντέλα και με ανάμεικτα αποτελέσματα.
Σε μια νέα εργασία, όμως, που εκπόνησε ο Αλπ Σουνγκού από το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, μαζί με την ερευνητική του ομάδα, παρατίθενται στοιχεία από την πρώτη σχετική μεγάλης κλίμακας τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη (RCT). Μιλώντας στον Economist η Αν Μαό, ειδική στη γνωστική ανάπτυξη κατά την εφηβεία, στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Τσάπελ Χιλ, χαρακτήρισε την έρευνα εξαιρετικά σημαντική, καθώς προσφέρει «ισχυρές αιτιώδεις ενδείξεις» ότι η απαγόρευση των κινητών βελτιώνει τις επιδόσεις.
Η μελέτη ήταν ιδιαίτερα φιλόδοξη. Σε δέκα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ινδία, 16.955 φοιτητές που παρακολουθούσαν 2.000 μαθήματα τοποθετήθηκαν τυχαία σε τάξεις στις οποίες, πριν εισέλθουν, υποχρεούνταν ή δεν υποχρεούνταν να παραδώσουν τα κινητά τους τηλέφωνα. Και διαπιστώθηκε πως οι φοιτητές χωρίς κινητά είχαν καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις.
Η αύξηση ήταν μεγαλύτερη μεταξύ των πρωτοετών φοιτητών που προηγουμένως είχαν χαμηλές επιδόσεις και δεν σπούδαζαν φυσικές επιστήμες ή μαθηματικά. Η μέση βελτίωση ήταν της τάξης των 0,086 τυπικών αποκλίσεων στον μέσο όρο της βαθμολογίας. Το μέγεθος είναι μικρό αλλά και η επίδραση των περισσότερων εκπαιδευτικών παρεμβάσεων είναι συνήθως περιορισμένη. Θέλοντας να γίνει κατανοητός ο δρ Αλπ Σουνγκού, ο επικεφαλής της έρευνας, έκανε λόγο για βελτίωση αντίστοιχη με εκείνη που θα σημειωνόταν μέσω «της αντικατάστασης ενός μέτριου καθηγητή από έναν πολύ καλύτερο» για ένα εξάμηνο.
Ομως αυτό θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά μεταξύ επιτυχίας και αποτυχίας και ενδεχομένως να συμβάλει, ανά τα χρόνια, στη μείωση των ποσοστών εγκατάλειψης των σπουδών, όπως εξήγησε στον Economist, ο Λουί-Φιλίπ Μπελάντ, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο Κάρλτον του Οντάριο, ο οποίος εκπόνησε μια σημαντική έρευνα για τις απαγορεύσεις των κινητών σε εκπαιδευτικά ιδρύματα της Βρετανίας. «Για τους φοιτητές με χαμηλές επιδόσεις, ακόμη και οι μικρές αλλαγές μπορούν να είναι σημαντικές» είπε. Οσο για τους καλύτερους φοιτητές, οι επιδόσεις τους παρέμειναν σε γενικές γραμμές σταθερές, είτε είχαν είτε δεν είχαν μαζί τους τα κινητά στην τάξη.
Οπως συνοψίζουν οι δημοσιογράφοι του Economist, η νέα αυτή μελέτη δεν θα τερματίσει τη διαμάχη για τα τηλέφωνα στα σχολεία, καταρχάς γιατί «αυτή η συζήτηση διεξάγεται σε εξαιρετικά ποικίλα κοινωνικοοικονομικά περιβάλλοντα (…) στα οποία οι ευκαιρίες για μάθηση, ο ανταγωνισμός μεταξύ συνομηλίκων και η γοητεία της απόσπασης της προσοχής από το Διαδίκτυο μπορεί να διαφέρουν σημαντικά». Επιπλέον η νέα μελέτη περιορίστηκε στην Ινδία, η οποία μπορεί να έχει πολιτισμικά χαρακτηριστικά που να καθιστούν τα αποτελέσματα εξαιρετικά ενώ τα συμπεράσματα εντός μιας συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας δεν ισχύουν απαραίτητα για άλλες.
Ωστόσο αυτή η μεγάλης κλίμακας τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη ενισχύει τα αποτελέσματα ορισμένων προηγούμενων ερευνών, στο πλαίσιο των οποίων διαπιστώθηκε παρόμοια επίδραση της απαγόρευσης των κινητών σε άλλες ηλικιακές ομάδες και περιβάλλοντα. Μικρής κλίμακας μελέτες μεταξύ μαθητών στις αρχές της εφηβείας στη Νορβηγία και μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη Βρετανία κατέληξαν επίσης στο συμπέρασμα ότι χωρίς κινητά στις τάξεις οι μαθητές και οι μαθήτριες είχαν καλύτερες επιδόσεις, κυρίως όσοι και όσες υστερούσαν προηγουμένως.
Οπως αναφέρεται στο βρετανικό δημοσίευμα, οι απαγορεύσεις είναι εύκολο να εφαρμοστούν, δεν απαιτούν εκπαίδευση και κοστίζουν ελάχιστα ή και καθόλου. Στην προκειμένη, όμως, το πιο σημαντικό ενδέχεται να είναι ότι, χωρίς κινητά στις τσάντες τους, πολλοί μαθητές/φοιτητές μπορούν να διαπιστώσουν την πραγματική αξία τους.
Ομως ακόμη και αν η απαγόρευση των κινητών στις αίθουσες διδασκαλίας καταστεί μια σχεδόν καθολική –βασισμένη σε στοιχεία– πολιτική, θα υπάρχουν ακόμα φορητοί υπολογιστές και tablet, τα οποία ναι μεν ενισχύουν τη διδασκαλία στην τάξη αλλά συγχρόνως προσφέρουν πολλούς από τους ίδιους πειρασμούς διάσπαση προσοχής.
Ορισμένες μελέτες σχετικά με τη χρήση υπολογιστών σε κολέγια της Αμερικής κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είχε αρνητική επίδραση στις επιδόσεις των φοιτητών. Αντιθέτως, στο πλαίσιο μιας πειραματικής έρευνας για την απαγόρευση των κινητών σε γυμνάσια της Σουηδίας δεν διαπιστώθηκε καμία σημαντική αλλαγή. Αυτό, όμως, δεν προκαλεί εντύπωση στους ειδικούς, δεδομένου ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν ενσωματωθεί σχεδόν πλήρως στο εκπαιδευτικό σύστημα της Σουηδίας, επομένως η εφαρμογή μιας απαγόρευσης σε ένα τέτοιο περιβάλλον μπορεί κάλλιστα να είναι αναποτελεσματική.