Πρόκειται για την υπόθεση που οδήγησε Ελλάδα και Αίγυπτο, δύο στρατηγικούς συμμάχους στην Ανατολική Μεσόγειο, σε μια απρόσμενη διπλωματική κρίση. Η απόφαση του Εφετείου της Ισμαηλίας, τον Ιούνιο του 2025, ουσιαστικά δήμευε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας της Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, φέρνοντας την ελληνική κυβέρνηση προ ενός δυσχερέστατου δικαστικού τετελεσμένου. Και αυτό παρά το γεγονός ότι κατά την τελευταία επίσκεψη του αιγύπτιου προέδρου Σίσι στην Ελλάδα, τον περασμένο Μάιο, οι δύο πλευρές είχαν καταλήξει σε πολιτική διευθέτηση του ζητήματος.
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης ταξίδεψε τότε στο Κάιρο, συνοδευόμενος από αρμόδια κυβερνητικά και υπηρεσιακά στελέχη που είχαν αναλάβει τις διαπραγματεύσεις με τους Αιγύπτιους, προκειμένου αφενός να εγγυηθεί την απρόσκοπτη συνέχεια των διμερών σχέσεων, αφετέρου να αναζητηθούν τρόποι γεφύρωσης του χάσματος.
Στην Αθήνα δεν άργησε να γίνει αντιληπτό ότι ο πρόεδρος Σίσι θα παραμείνει αμετακίνητος, επικαλούμενος την απόφαση του αιγυπτιακού δικαστηρίου, γεγονός που οδήγησε στη χάραξη νέας γραμμής άμυνας. Πρωταρχικός στόχος είναι η «διατήρηση του ελληνορθόδοξου και λατρευτικού χαρακτήρα της Μονής και η διαφύλαξη της εγκαταβίωσης των μοναχών» ώστε η ιστορική, πολιτισμική και θρησκευτική κληρονομιά της Μονής να αναπαραχθεί απρόσκοπτα, όπως ακριβώς συμβαίνει επί 15 συναπτούς αιώνες. Τα περί ιδιοκτησίας των κτιριακών εγκαταστάσεων και των πέριξ χώρων περνούσαν, αναγκαστικά, σε δεύτερη μοίρα.
Η Αθήνα εντόπισε τη ρίζα του προβλήματος στην έλλειψη νομικής υπόστασης της Μονής. Πώς θα μπορούσε να διεκδικήσει δικαιώματα αν δεν υφίσταται ως νομικό πρόσωπο; Ετσι, το πρώτο βήμα ήταν η σύσταση Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, διάταξη που συμπεριλήφθηκε και ψηφίστηκε, μόλις την Πέμπτη, σε νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας. Ηταν μια κίνηση που στηρίχθηκε κατά κόρον από τον Αρχιεπίσκοπο Σινά Δαμιανό, καθώς και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών. Διότι, δια της ύπαρξης Νομικού Προσώπου κατοχυρώνονται μια σειρά δικαιωμάτων, τόσο σε ζητήματα ιδιοκτησίας όσο και σε αυτά της διαβίωσης των μοναχών – οι οποίοι, σημειωτέον, ανανεώνουν κάθε χρόνο την άδεια παραμονής τους.
Ομως, λίγες μόλις ώρες πριν ξεκινήσει η συζήτηση στη Βουλή, ήρθε στο φως της δημοσιότητας επιστολή 15 μοναχών του Σινά προς το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, δια της οποίας κοινοποιείται η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της Σιναϊτικής Αδελφότητας περί «ομόφωνης παύσης» του Δαμιανού από τη θέση του Ηγούμενου και Αρχιεπισκόπου της Μονής. Η κίνηση χαρακτηρίστηκε «εκκλησιαστικό πραξικόπημα», ενώ ο Δαμιανός συνέδεσε ευθέως την απόπειρα ανατροπής του με τη συγκυρία ψήφισης του νομοσχεδίου, μιλώντας για «αιχμαλωσία της Μονής».
«Ορισμένοι πατέρες της Ιεράς Μονής Σινά “εκινήθησαν, εβουλεύθησαν, εμελέτησαν την παράδοσιν” με σκοπό όχι να τηρήσουν, αλλά πώς θα συνωμοτήσουν για να καταπατήσουν τους Θείους και Ιερούς Κανόνες», γράφει ο Δαμιανός και προσθέτει ότι οι αντικανονικές ενέργειες υπονομεύουν την ενότητα της Μονής, προσφέροντας την καλύτερη υπηρεσία σε όσους επιθυμούν «να μην τελειώσει ο Γολγοθάς της Μονής».
Γιατί, όμως, τώρα; Πηγές που γνωρίζουν σε βάθος το ζήτημα λένε στο Protagon ότι αυτό που ενδιαφέρει τους «κινηματίες» είναι να μη χάσουν τα πρωτεία στη διαδικασία διαδοχής του Δαμιανού, ο οποίος είναι 91 ετών. Στόχος του Αρχιεπισκόπου, αλλά και της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, είναι να προσελκύσει περισσότερους μοναχούς στο Σινά, ώστε να εξασφαλιστεί σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου η παρουσία της ελληνορθόδοξης κοινότητας. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η αλλαγή των συσχετισμών εντός της Μονής οδηγεί και σε ανατροπές όσον αφορά τις ισορροπίες εντός της κοινότητας, αλλά και τη διαδοχή.
«Αυτοί θέλουν να ελέγξουν την Μονή, τους ενδιαφέρει μόνο ποιος θα είναι ο επόμενος Δαμιανός», επισημαίνει στο Protagon στέλεχος που παρακολουθεί από κοντά τις συζητήσεις ήδη από το 2012, όταν και κατεγράφη η πρώτη προσφυγή από αιγύπτιο ιδιώτη για το καθεστώς της Αγίας Αικατερίνης. Αναδεικνύει, δε, όλες τις αντικανονικές πράξεις στην κίνηση των «15»: «Για να συγκληθεί Γενική Συνέλευση απαιτείται παρουσία των 2/3, για τη διενέργεια της Συνέλευσης απαιτείται αυτοπρόσωπη παρουσία όλων των μελών, ενώ από τη διαδικασία έλειπε ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος. Τέσσερις δε από τους μοναχούς υπογράφουν με τη μέθοδο “αντ’ αυτού”, χωρίς δηλαδή να είναι παρόντες».
Σε πολλούς, όμως, δεν αρκεί η αιτιολογία περί των εσωτερικών ισορροπιών στη Μονή. Συνδέουν, μάλιστα, την κίνηση με την επερχόμενη επίσκεψη του αιγύπτιου υπουργού Εξωτερικών Μπαντρ Αμπντελάτι στην Αθήνα, η οποία είναι προγραμματισμένη για το πρώτο δεκαήμερο του μήνα – με τον Δαμιανό, μάλιστα, να δίνει ως ακριβή ημερομηνία την 6η Αυγούστου.
Ακόμα και αν ακούγεται ακραίο, αυτό που θεωρείται σχεδόν βέβαιο είναι ότι το Κάιρο θα επικαλεστεί την εσωτερική αναταραχή στη μοναστική κοινότητα προκειμένου να τραβήξει σε μάκρος τις διαπραγματεύσεις και δη τη διαδικασία σύστασης νομικής μορφής στην Αίγυπτο. Εξίσου βέβαιο, ότι όσο περνά ο καιρός, τόσο ευκολότερα θα εφαρμόσει το καθεστώς Σίσι το σχέδιο ανάπλασης που, σύμφωνα με αραβικά ΜΜΕ, έχει ήδη αναπτυχθεί επί χάρτου.
Οσον αφορά δε το εσωτερικό μέτωπο, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η Νίκη, ενώ στις επιτροπές είχε ταχθεί υπέρ του νομοσχεδίου, το πρωί της Πέμπτης άλλαξε ξαφνικά ρότα, ζητώντας την απόσυρσή του. Ο πρόεδρος του κόμματος Δημήτρης Νατσιός εγκάλεσε την κυβέρνηση από το βήμα της Βουλής για διχασμό, απαιτώντας να γίνουν σεβαστές οι απόψεις συνολικά της αδελφότητας. Ουσιαστικά ο κ. Νατσιός έλαβε αποστάσεις από τον Δαμιανό, εμφανιζόμενος μάλιστα τον τελευταίο καιρό έντονα ενοχλημένος από την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Αγιο Ορος, όπου και διατηρεί σημαντικά ερείσματα. Δεν μπορεί δε να παραβλεφθεί ότι μέλη της μοναστικής κοινότητας του Σινά βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία με τον Αθω.
Μπορεί η ομίχλη πάνω από το Σινά να είναι πυκνή, όμως τώρα τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο, στον οποίο και απευθύνονται οι «15» της Αγίας Αικατερίνης προκειμένου να επικυρώσει την παύση του Δαμιανού. Από το περιβάλλον του Αρχιεπισκόπου λένε, πάντως, ότι ο Θεόφιλος δεν πρόκειται να προχωρήσει στην καθαίρεση του Δαμιανού, διότι τότε θα εμπλέξει και το δικό του όνομα σε ένα σκληρό παίγνιο, και κυρίως θα συνδεθεί με αυτούς που κατηγορούνται ότι επιχειρούν να παρεμποδίσουν τη διαπραγμάτευση Αθήνας-Καΐρου για το μέλλον της Μονής.