Ορθόδοξος Εβραίος με τα παιδιά του σε δρόμο του Τελ Αβίβ. Τις μάσκες τις έφερε στη χώρα η Μοσάντ | REUTERS/Amir Cohen
Θέματα

Μοσάντ, το όχι και τόσο μυστικό όπλο του Ισραήλ κατά του κορονοϊού

Πώς η πανίσχυρη εθνική υπηρεσία πληροφοριών διαδραμάτισε καίριο ρόλο στη μάχη της ισραηλινής κυβέρνησης κατά της πανδημίας, πρωτοστατώντας στις προσπάθειες της χώρας να αποκτήσει ιατρικό εξοπλισμό καθώς και σχετική τεχνογνωσία-τεχνολογία από το εξωτερικό
Protagon Team

Παραδόξως παραξενεύτηκαν ακόμα και οι ίδιοι οι Ισραηλινοί. Από το γεγονός πως όταν στις αρχές του μήνα ο υπερορθόδοξος υπουργός Υγείας του Ισραήλ Γιακόβ Λίτσμαν διαγνώστηκε θετικός στον κορονοϊό, απομονώθηκαν αμέσως και τέθηκαν σε καραντίνα όλοι οι υψηλόβαθμοι κυβερνητικοί και κρατικοί αξιωματούχοι που είχαν έρθει σε επαφή μαζί του, συμπεριλαμβανομένου και ενός που ξεχώριζε από τους υπόλοιπους λόγω της θέσης που κατέχει. Επρόκειτο για τον Γιόσι Κοέν, τον επικεφαλής της περιβόητης Μοσάντ, της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραήλ, οι πράκτορες της οποίας επιχειρούν κυρίως στο εξωτερικό στο όνομα της ασφάλειας της πατρίδας τους και σπανίως εμπλέκονται σε υποθέσεις και ζητήματα που αφορούν τη δημόσια υγεία.

Αρχικά αρκετοί Ισραηλινοί απόρησαν όταν είδαν τον Κοέν να συμμετέχει ανελλιπώς στις συσκέψεις του υπουργείου Υγείας και μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και ο Ρόουνεν Μπέργκμαν, μέλος της συντακτικής ομάδας του The New York Times Magazine με έδρα το Τελ Αβίβ.

Επικαλούμενος μαρτυρίες υψηλόβαθμων αξιωματούχων των υπηρεσιών υγείας και ασφάλειας του Ισραήλ, ο ισραηλινός ερευνητής δημοσιογράφος αναφέρει πως η πανίσχυρη Μοσάντ διαδραμάτισε καίριο ρόλο στη μάχη της ισραηλινής κυβέρνησης κατά του νέου κορονοϊού, πρωτοστατώντας στις προσπάθειες της χώρας να αποκτήσει ιατρικό εξοπλισμό καθώς και σχετική τεχνογνωσία/τεχνολογία από το εξωτερικό.

«Καθώς χώρες ανά την υφήλιο ανταγωνίζονται ανηλεώς για την απόκτηση των περιορισμένων  κατά τη διάρκεια της πανδημίας εφοδίων, στρέφονται προς πάσα κατεύθυνση για βοήθεια και δείχνουν τα δόντια τους απροκάλυπτα», αναφέρει χαρακτηριστικά, εξηγώντας πως έχοντας καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το Ιράν – το οποίο πλήττεται βαριά από τον κορονοϊό θρηνώντας έως σήμερα σχεδόν 4.500 νεκρούς – δεν απειλεί πλέον άμεσα την ασφάλεια του Ισραήλ, η Μοσάντ είχε τη δυνατότητα να εστιάσει την προσοχή της στην αντιμετώπιση της πρωτόγνωρης κατάστασης έκτασης ανάγκης.

Αρχικά οι προβλέψεις για τα θύματα του κορονοϊού στο Ισραήλ ήταν μαύρες αλλά έως σήμερα δεν έχουν επιβεβαιωθεί, δεδομένου ότι στη χώρα έχουν καταγραφεί περί τα 11.000 κρούσματα αλλά μόλις 110 θάνατοι, με τους ειδικούς να υποστηρίζουν πως η επιδημία κορυφώθηκε πριν από δύο εβδομάδες, ακολουθώντας, πλέον, φθίνουσα πορεία η οποία θα ολοκληρωθεί κατά το επόμενο δεκαπενθήμερο.

Στις αρχές του περασμένου Φεβρουαρίου, ωστόσο, οι γιατροί και οι νοσηλευτές του Sheba Medical Center, του μεγαλύτερου νοσοκομείου του Ισραήλ, διαπίστωσαν πως θα χρειάζονταν περισσότερους αναπνευστήρες, γεγονός που ώθησε τον διοικητή του νοσοκομείου Γιτζάκ Κράις να ζητήσει τη συνδρομή του επικεφαλής της Μοσάντ, ο οποίος, έπειτα από διαβουλεύσεις και με το υπουργείο Υγείας, έδωσε εντολή στους πράκτορες του καταρχάς να εντοπίσουν και στη συνέχεια να αποκτήσουν όλα όσα χρειαζόταν άμεσα το ισραηλινό σύστημα υγείας ούτως ώστε να μην καταρρεύσει ενώπιον της επέλασης του κορονοϊού.

Ο Γιόσι Κοέν, επικεφαλής της Μοσάντ, της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραήλ. EPA/Heidi Levine

«Μόνον στο Ισραήλ θα μπορούσε το μεγαλύτερο νοσοκομείο να ζητήσει τη βοήθεια της Μοσάντ. Μπορείτε να φανταστείτε το Mount Sinai Hospital (της Νέας Υόρκης) να ζητάει βοήθεια από τη CIA;», σημείωσε ο ίδιος ο διοικητής του νοσοκομείου, και πρώην γενικός χειρουργός του ισραηλινού στρατού, εξαίροντας τον ρόλο της Μοσάντ στην απόκτηση ιατρικών ειδών πρώτης ανάγκης στη μάχη κατά του κορονοϊού.

Ο κ. Κράις απέφυγε να αναφερθεί σε λεπτομέρειες όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο η ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών κατάφερε να συνδράμει το ισραηλινό σύστημα υγείας. Εξι, ωστόσο, πρώην και νυν αξιωματούχοι της Μοσάντ, ανέφεραν, διατηρώντας την ανωνυμία τους φυσικά, πως η υπηρεσία τους αξιοποίησε τις διεθνείς επαφές της για να αποκτήσει το Ισραήλ αναπνευστήρες και τεστ ανίχνευσης του νέου κορονοϊού, μετά την αδυναμία του υπουργείου Υγείας να καλύψει τις ανάγκες της χώρας.

Κανένας τους δεν επιβεβαίωσε δημοσιεύματα μη ισραηλινών ΜΜΕ σύμφωνα με τα οποία μέρος του ιατρικού υλικού αποκτήθηκε από αραβικές χώρες με τις οποίες επίσημα το Ισραήλ δεν διατηρεί διπλωματικές σχέσεις. Ομως τουλάχιστον, ένας αξιωματούχος της Μοσάντ κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής εμφάνισής του σε δημοφιλή ειδησεογραφική εκπομπή της ισραηλινής τηλεόρασης παραδέχτηκε πως η υπηρεσία του κατάφερε να αποκτήσει αναπνευστήρες και τεστ που επίσημα προορίζονταν για άλλες χώρες.

Ο διοικητής του μεγαλύτερου νοσοκομείου του Ισραήλ, επισημαίνοντας κάθε άλλο παρά απολογητικά πως «δεν υπήρχε χρόνος για χάσιμο», εξήγησε πως «αποτελεί μέρος της δεοντολογίας τους, το καθήκον να ολοκληρώνουν την αποστολή τους με κάθε κόστος», γεγονός που εξηγεί γιατί και μόνον η φημολογία περί εμπλοκής της Μοσάντ στις προσπάθειες ανάσχεσης της επιδημίας στο Ισραήλ, συνέβαλε σημαντικά στο να αναδειχθεί ως η κατεξοχήν κρατική υπηρεσία που σέβονται και θαυμάζουν οι Ισραηλινοί.

Συγχρόνως, όμως, η επιτυχημένη εμπλοκή της Μοσάντ στην αντιμετώπιση της επέλασης του κορονοϊού φέρνει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση την ηγεσία του υπουργείου Υγείας του Ισραήλ, καθώς αποδείχτηκε πως ήταν κάθε άλλο παρά επαρκώς προετοιμασμένο για τη διαχείριση της πρωτόγνωρης απειλής.

Το πρώτο φορτίο που απέκτησε στο εξωτερικό η Μοσάντ έφτασε στη χώρα με ειδική πτήση στις 19 Μαρτίου και επρόκειτο για 100.000 τεστ ανίχνευσης του κορονοϊού. Στη συνέχεια στο Ισραήλ έφτασαν αρκετές ακόμη χιλιάδες τεστ, όπως επίσης δεκάδες χιλιάδες προστατευτικές μάσκες και στολές αλλά και φάρμακα.

Ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος εξήγησε πως η Μοσάντ έπρεπε να δράσει άμεσα δεδομένης της αυξημένης ζήτησης για ιατρικά είδη και φάρμακα αλλά και της ενδεχόμενης παύσης των εξαγωγών βασικών ιατρικών ειδών πρώτης ανάγκης απαραίτητων στη μάχη κατά του κορονοϊού. Οι πράκτορες της Μοσάντ κατάφεραν επίσης να εξασφαλίσουν τεχνολογία που επιτρέπει πλέον στα εργαστήρια του Ισραήλ να πραγματοποιούν μαζικά τεστ ανίχνευσης αλλά και τεχνογνωσία για την παραγωγή αναπνευστήρων στην ισραηλινή επικράτεια. Χάρη στη δουλειά της Μοσάντ σύντομα το Ισραήλ θα είναι επίσης σε θέση να παράγει έως και 25 εκατομμύρια προστατευτικές μάσκες τον μήνα.

Οι πράκτορες της Μοσάντ κατάφεραν να επιτύχουν και με το παραπάνω τον στόχο τους εκμεταλλευόμενοι σε πολλές περιπτώσεις τις προσωπικές τους σχέσεις με πράκτορες και αξιωματούχους ασφαλείας άλλων, κυρίως μη δημοκρατικών χωρών, όπου οι υπηρεσίες πληροφοριών σχεδόν συμμετέχουν στη διακυβέρνησή τους. Στις εν λόγω διαπραγματεύσεις έλαβε μέρος προσωπικά και ο ίδιος ο επικεφαλής της Μοσάντ επικοινωνώντας απευθείας άλλοτε με ομολόγους του και άλλοτε με ηγέτες κρατών.

Παρότι κανένας από τους αξιωματούχους με τους οποίους συνομίλησε ο ισραηλινός δημοσιογράφος δεν αναγνώρισε ότι υπάρχει η πιθανότητα η Μοσάντ να «έπαιξε βρόμικα», κανένας επίσης δεν θέλησε να αποκλείσει το εν λόγω ενδεχόμενο. Παραλήπτης ενός εκ των φορτίων της Μοσάντ αποκάλυψε πως έφτασε στο Ισραήλ από την Κίνα ενώ στην προσπάθεια θωράκισης των ισραηλινών υπηρεσιών υγείας ενώπιον της πανδημίας συμμετείχε και το υπουργείο Αμυνας της χώρας, αξιοποιώντας δίκτυα που συνήθως χρησιμοποιούνται για την αγοραπωλησία όπλων.