Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια αυξανόμενη κρίση λόγω της εκτίναξης των τιμών της βενζίνης, καθώς οι πολίτες της προετοιμάζονται για τις καλοκαιρινές τους διακοπές και τα μακρινά ταξίδια με τα αυτοκίνητά τους.

Η αύξηση του κόστους ζωής, επισημαίνουν οι βρετανικοί Times, και ειδικά των μετακινήσεων σε μια ήπειρο όπου οι πολίτες βασίζονται στα ιδιωτικής χρήσης οχήματα, προκαλεί εκνευρισμό. Ταυτόχρονα, οι επιδοτήσεις προσθέτουν δισεκατομμύρια στους ήδη τεντωμένους εθνικούς προϋπολογισμούς, χωρίς ωστόσο, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Ο ορίζοντας παραμένει ομιχλώδης, καθώς οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου, και συνεπώς οι τιμές της βενζίνης, σημειώνουν καθημερινά νέα ρεκόρ.

Η απαγόρευση εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου, που αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Ενωση επιδεινώνει την κατάσταση και αναμένεται να οδηγήσει τις τιμές των καυσίμων σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Ομως τα προβλήματα δεν είναι μόνο οικονομικά. Ενα συνονθύλευμα εθνικών επιδοτήσεων και παρεμβάσεων στρεβλώνει την ενιαία αγορά της ΕΕ.

Φουλάρισμα χωρίς σύνορα

Οι ολλανδοί οδηγοί, λόγου χάρη, διασχίζουν τα σύνορα για να ανεφοδιαστούν με φθηνότερα καύσιμα στη Γερμανία ή το Βέλγιο, αναφέρει η λονδρέζικη εφημερίδα και επισημαίνει ότι με αυτόν τον τρόπο εκμεταλλεύονται επιδοτήσεις που πληρώνουν οι φορολογούμενοι σε εκείνες τις χώρες.

Μέχρι τις 8.30 το πρωί, στη γερμανική πόλη Γκρονάου, ακριβώς απέναντι από την ολλανδική πόλη Ενσέντε, οι ουρές στα πρατήρια καυσίμων φτάνουν τα 200 μέτρα. Το όφελος για τους ολλανδούς οδηγούς είναι 0,50 ευρώ για κάθε λίτρο. Διόλου ευκαταφρόνητο. Πίσω, στην άλλη πλευρά των συνόρων, τα ολλανδικά πρατήρια καυσίμων αντιμετωπίζουν το αντίθετο πρόβλημα. Ούτε ουρές στις αντλίες, ούτε πρωινοί πελάτες.

Η Γερμανία μείωσε τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης στα καύσιμα για τουλάχιστον τρεις μήνες από την 1η Ιουνίου, με μειώσεις κατά 0,30 ευρώ το λίτρο για τη βενζίνη και περικοπές στον ΦΠΑ στην αντλία. Χάρη στις μειώσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης, η διαφορά στην τιμή ανά λίτρο μεταξύ ολλανδικών και γερμανικών πρατηρίων καυσίμων αυξήθηκε αμέσως σε σχεδόν 0,40 ευρώ και έχει φτάσεο το 0,50 ευρώ, καθώς η τιμή του πετρελαίου συνεχίζει το «ράλι».

«Ενιαία φορολόγηση»

Ποτέ δεν υπήρξε μεγαλύτερη διαφορά τιμής με την Ολλανδία, και ο αντίκτυπος στο διασυνοριακό εμπόριο είναι εμφανής. «Πάντα ήμασταν ελαφρώς ακριβότεροι, αλλά όχι αυτή η διαφορά τιμής. Και η κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα. Θα ήθελα έναν ίσο συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης σε όλη την ΕΕ», δήλωσε ο Λούις Ρέλεφελντ, ιδιοκτήτης πρατηρίου στην ολλανδική πλευρά των συνόρων.

Μια άλλη παράμετρος του ζητήματος είναι το φαινόμενο της μεταφοράς και αποθήκευσης καυσίμων σε δοχεία το οποίο ενθαρρύνεται από τη διαφορά έως και 35 ευρώ για το γέμισμα ενός αυτοκινήτου. «Οι συνέπειες μπορεί να είναι τραγικές εάν απελευθερωθεί καύσιμο εξαιτίας μιας σύγκρουσης» δήλωσε ο Ερικ Γιαν ντε Γιονγκ, εκπρόσωπος της ANWB, της Βασιλικής Ολλανδικής Περιηγητικής Λέσχης, ενός οργανισμού αντίστοιχου της ΕΛΠΑ. Από την πλευρά του ο Γιαν Πίτερ ντε Βίλτνε, εκπρόσωπος δικτύου πρατηρίων καυσίμων, δήλωσε ότι κάθε αυτοκίνητο που μεταφέρει δοχεία με καύσιμο είναι «μια κινούμενη βόμβα» στο οδικό δίκτυο.

Από την άλλη πλευρά των συνόρων, πάλι, τα πράγματα δεν είναι και πολύ καλύτερα, παρά τα φθηνότερα καύσιμα, καθώς τα 2 ευρώ το λίτρο φαίνονται πολλά στους Γερμανούς. Δεν είναι μυστικό, άλλωστε, ότι όσοι ζουν στις ανατολικές περιοχές της χώρας, περνούν τα σύνορα και «φουλάρουν» στην Πολωνία ή στην Τσεχία…

Πολιτικά προβλήματα

Οι επιδοτήσεις δημιουργούν άλλα πολιτικά προβλήματα. Στην Ουγγαρία, η κυβέρνηση έχει περιορίσει την τιμή της βενζίνης στα 480 φιορίνια (1,2 ευρώ) το λίτρο, περίπου στο μισό της τιμής στην Ολλανδία. Για να εμποδίσει τους οδηγούς και τα φορτηγά από γειτονικές χώρες, όπως η Αυστρία, όπου η τιμή είναι 2 ευρώ το λίτρο, να εξαργυρώσουν το φθηνό καύσιμο, η Ουγγαρία απαγόρευσε στα οχήματα με ξένες πινακίδες να ανεφοδιάζονται σε μειωμένες τιμές.

Η πολιτική αυτή έχει σημάνει συναγερμό στις Βρυξέλλες σχετικά με το κατά πόσον αποτελεί διάκριση βάσει των κανόνων της ενιαίας αγοράς, προαναγγέλλοντας άλλη μια μάχη με τη Βουδαπέστη σε μια σειρά διαφορών σχετικά με υποτιθέμενες παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ. Συν τοις άλλοις, η Βουδαπέστη έχει ήδη λάβει επ’ αόριστον εξαίρεση από την απαγόρευση της ΕΕ στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέσω του αγωγού Druzhba, δημιουργώντας πονοκέφαλο σχετικά με το τι θα γίνει με τα ουγγρικά πετρελαιοειδή.

Πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που αισθάνονται ότι δεν έχουν εναλλακτική λύση στις επιδοτήσεις, καθώς αυξάνονται οι φόβοι για λαϊκές διαμαρτυρίες κατά των αυξήσεων των τιμών, οι οποίες πλήττουν περισσότερο τις αγροτικές κοινότητες, με φτωχές δημόσιες συγκοινωνίες.

Οι επιδοτήσεις

Στην Ισπανία, η επιδότηση των 0,20 ευρώ/λίτρο που εισήχθη στις αρχές της άνοιξης αδυνατεί να ανταπεξέλθει, απειλώντας να αναζωπυρώσει τις διαμαρτυρίες των οδηγών φορτηγών που οδήγησαν την οικονομία σε αδιέξοδο τον Μάρτιο. Η κυβέρνηση δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα παρατείνει την ισχύ του μέτρου και μετά το καλοκαίρι, αλλά η τιμή της βενζίνης συνέχισε να αυξάνεται, φθάνοντας σε επίπεδα ρεκόρ και εξανεμίζοντας περίπου τα τρία τέταρτα της επιδότησης.

Η ίδια κατάσταση αντικατοπτρίζεται στην Ιταλία, όπου η κυβέρνηση εισήγαγε επιδότηση 0,25 ευρώ/λίτρο για να αποτρέψει τις διαμαρτυρίες.

Η γαλλική επιδότηση ύψους 0,18 €/l τον Απρίλιο κινδυνεύει επίσης να εξατμιστεί. Το μέτρο προοριζόταν αρχικά να διαρκέσει τέσσερις μήνες και να κοστίσει 3 δισ. ευρώ, αλλά ο πρόεδρος Μακρόν ανακοίνωσε ότι θα παραμείνει σε ισχύ και το καλοκαίρι. Το Ελιζέ φοβάται νέες αντιδράσεις για την τιμή των καυσίμων που μπορεί να του προκαλέσουν προβλήματα εν όψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών ή μια πιθανή αναβίωση του «κινήματος των κίτρινων γιλέκων» που συγκλόνισε τη Γαλλία το 2018 και το 2019.

Οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν αυτή την εβδομάδα στην Πολωνία, καθώς οι τιμές των καυσίμων έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, παρόλο που με 1,66 ευρώ/λίτρο είναι χαμηλότερες από ό,τι σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος Ντούντα παρέτεινε την ισχύ της «αντιπληθωριστικής ασπίδας» που σημαίνει ότι οι χαμηλότεροι συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης που θεσπίστηκαν τον Φεβρουάριο για ορισμένα καύσιμα θα παραμείνουν μέχρι το τέλος Ιουλίου.

Τα χειρότερα έρχονται

Το καλοκαίρι δεν φαίνεται καλό και οι έμποροι πετρελαίου έχουν προειδοποιήσει ότι τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα. Το πετρέλαιο τύπου Brent, το διεθνές σημείο αναφοράς του πετρελαίου, που διαπραγματεύεται στα 120 δολάρια το βαρέλι μπορεί να αυξηθεί σε περισσότερα από 150 ή ακόμη και 175 δολάρια. Αυτό θα επισκιάσει την τιμή ρεκόρ του Brent των 147 δολαρίων, η οποία είχε επιτευχθεί τις παραμονές της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008.

Ο Τζέρεμι Γουίερ, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου εμπορίας ενέργειας Trafigura, δήλωσε στους Τimes ότι οι τιμές του πετρελαίου γίνονται «παραβολικές», όπως γενικά ορίζεται όταν μια ήδη αυξανόμενη τιμή εκτοξεύεται ξαφνικά σε επίπεδα ρεκόρ. «Εχουμε μια κρίσιμη κατάσταση», δήλωσε σε συνέδριο που διοργάνωσαν οι Financial Times. «Πραγματικά πιστεύω ότι έχουμε πρόβλημα για τους επόμενους έξι μήνες. Μόλις φτάσει σε αυτές τις παραβολικές καταστάσεις, οι αγορές μπορούν να κινηθούν και να εκτοξευθούν αρκετά».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News