Οι φωτογραφίες της Ντάιαν Κίτον στο Instagram θυμίζουν την ηρωίδα του Γούντι Αλεν
Φυσικά, το γεγονός, ότι μπορεί κανείς να προσεγγίσει άμεσα το κοινό, έχει και ένα μειονέκτημα: το κοινό μπορεί να κάνει επίσης το ίδιο. Και το κάνει με κάθε ευκαιρία. Σταρ όπως ο ηθοποιός Στίβεν Φράι και η ράπερ, ηθοποιός και μοντέλο Νίκι Μινάζ αποχώρησαν από ιστοσελίδες των social media, όταν αποδείχθηκε ότι το κοινό τούς θαύμαζε λιγότερο από όσο ήλπιζαν.
Εν τω μεταξύ οι «σταν» (οι ψυχαναγκαστικοί φαν) ανθίζουν. Μερικές φορές προς όφελος των σταρ, όπως στην περίπτωση των Little Monsters, το fan club της Lady Gaga, που στην ουσία προώθησαν την καμπάνια για Οσκαρ της ταινίας της «A Star Is Born». Αλλά αν οι «σταν» νιώσουν απογοητευμένοι από το αντικείμενο της εμμονής τους, το οποίο είναι συνήθως γένους θηλυκού, τότε αρχίζουν το bullying, πράγμα που έχουν βιώσει οι Κέιτ Πέρι και η Ντέμι Λοβάτο. Ετσι, πολλοί διάσημοι έχουν απενεργοποιήσει τα σχόλια των λογαριασμών τους, οπότε μπορεί κανείς να τους ακούει αλλά όχι και να τους σχολιάζει.
Παρά τη γοητεία που ασκούν επί του παρόντος τα social media, οι ιστορίες των celebrities που θα έχουν τις πιο μόνιμες επιπτώσεις δεν ξεκίνησαν από αυτά. Για τον Χάρβεϊ Γουαϊνστάιν υπήρχαν φήμες εδώ και χρόνια, αλλά τελικά ξεσκεπάστηκε από τις ντεμοντέ μεν πλην όμως αποκαλυπτικές έρευνες των δημοσιογράφων των New York Times και του New Yorker. Οι Μάικλ Τζάκσον, Ρ. Κέλι, Γούντι Αλεν, Μαξ Κλίφορντ, Κέβιν Σπέισι και Μπράιαν Σίνγκερ έγιναν παρίες (στην περίπτωση του Τζάκσον, μετά θάνατον) όταν οι κατήγοροί τους μίλησαν στους δημοσιογράφους.
Η Κέιτλιν Τζένερ, η πιο διάσημη τρανσέξουαλ του κόσμου (πριν κάνει αλλαγή φύλου ήταν ο Μπρους Τζένερ, πρώην Ολυμπιονίκης, πατριός της Κιμ Καρντάσιαν και πατέρας των αδελφών της Κένταλ και Κάιλι Τζένερ) παρουσιάστηκε στον κόσμο, όχι μέσω των social media, αλλά στο εξώφυλλο του Vanity Fair. Ο Πρίγκιπας Χάρι και η Δούκισσα του Σάσεξ, Μέγκαν Μαρκλ, κατηγόρησαν τα έντυπα ΜΜΕ για την «καμπάνια» εναντίον της (και ειδικά την εφημερίδα Mail on Sunday). Και η ειρωνεία είναι ότι αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί μάλλον καθησυχαστικό για τη βιομηχανία των εφημερίδων: σίγουρα, οι πωλήσεις πέφτουν, αλλά για ένα συγκεκριμένο είδος διασήμων, ο Τύπος εξακολουθεί να μετράει.
Η βαθιά επιβολή των social media στην πολιτική
Παρ ‘όλα αυτά, η τελευταία δεκαετία έχει καθοριστεί βαθιά από τους σελέμπριτι των social media. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν προέκυψε από τον online κόσμο. Πρωτοεμφανίστηκε παραδοσιακά μέσω της τηλεόρασης. Αλλά έχει εκμεταλλευτεί τον τρόπο με τον οποίο το Twitter δίνει προτεραιότητα στην προσωπικότητα σε σχέση με τη γνώση: στην πραγματικότητα δεν έχει σημασία τι λέει κανείς, εφόσον το λέει με τρόπο που τραβάει περισσότερη προσοχή. Και το κοινό έχει συνηθίσει σε αυτό το είδος επικοινωνίας.
Στις αρχές της δεκαετίας, ο Τραμπ έφτιαξε για τον εαυτό του ένα μοντέλο για το Twitter. Ηταν μια πλατφόρμα στην οποία μπορούσε να μετακινηθεί από το να είναι η ενσάρκωση του ενοχλητικού προνομιούχου του Μανχάταν (καυχόμενος σε συνεντεύξεις του ότι δεν θα ενοικίαζε ποτέ ένα διαμέρισμα για αγαθοεργία), στο λένε-πως-είναι- λίγο-από-αυτούς-τους-τύπους, που κάνει tweet για τους κινδύνους του εμβολιασμού. Στην προεκλογική του εκστρατεία για την προεδρία, ο Τραμπ διατήρησε αυτή την περσόνα και πολλοί πίστευαν ότι αυτό ήταν όλο – μια περσόνα- και ότι θα αποτύγχανε. Ομως όλοι γνωρίζουμε τη συνέχεια.
Τώρα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, αλλά και οι Μπόρις Τζόνσον και Τζέρεμι Κόρμπιν στην Βρετανία, αντιμετωπίζουν το αξίωμά τους σαν ένα είδος social media: βασίζονται στον ιστό για να χτίσουν ένα αφοσιωμένο κοινό ακολούθων και διαμαρτύρονται όταν οι δημοσιογράφοι τολμούν να γράφουν άρθρα κάθε άλλο παρά υμνητικά. Περιφρονούν τις παραδοσιακές συνεντεύξεις, προτιμώντας να στέλνουν τα μηνύματά τους στο Facebook ή στο Twitter, καταργώντας μεταφορικά τα σχόλια, και μένοντας άνετα μέσα στις φούσκες τους.
Υποτίθεται ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν αντικατοπτρίζουν τον πραγματικό κόσμο, ο πραγματικός κόσμος, όμως, λυγίζει όλο και περισσότερο για να αντανακλά τα social media. Και από όλο αυτό δυστυχώς δεν θα υποφέρουν μόνο οι πωλητές αυτoγράφων, που μοιραία έχουν χάσει το εμπορικό τους αντικείμενο…