Γιατί η γάτα «τραβάει» τους συγγραφείς; Με αυτό το θέμα είχε καταπιαστεί πριν από λίγο καιρό ο Μάσιμο Νάβα της Corriere della Sera σε ένα εκτενές κείμενό του. Δεδομένου ότι σε όλες τις εποχές διαπιστώθηκε η αγάπη των λογοτεχνών στις γάτες, έγραψε, ερευνήθηκε αν υπάρχει κάποιος κοινός παρονομαστής. Δεν υπάρχει.
Ο Ερνεστ Χέμινγουεϊ δεν έχει καμία σχέση με τον Αλέξανδρο Δουμά, τον Πάμπλο Νερούδα και τον Χόρχε Λουίς Μπόρχες, λόγου χάρη. Καλλιέργησαν το ίδιο πάθος για το συγκεκριμένο ζώο όλοι τους, όμως, και ας είχαν άλλο ύφος, άλλη θεματολογία, άλλο πνευματικό βάθος και άλλες πολιτικές αντιλήψεις. Κάποιος από αυτούς ή από κάποιους άλλους γατόφιλους λογοτέχνες δεν έγραψε κιόλας ότι συγγραφέας χωρίς γάτα είναι σαν τον τυφλό χωρίς το μπαστούνι του;
Η ατίθαση προσωπικότητα της γάτας, η «αναρχική» φύση της, που δεν σηκώνει αφεντικά, η περιπλανώμενη και βασικά νυχτερινή ζωή της (όσο της επιτρέπει πια η απηνής νομοθεσία και το τσιπάρισμα), η απόλαυση που παίρνει από τη μοναξιά της, η ραθυμία αλλά και η ετοιμότητά της, όλα αυτά τα στοιχεία ταιριάζουν με τα χούγια των λογοτεχνών, με την πραγματική ή με τη φανταστική ζωή τους, που τη ζουν γράφοντας, μακριά από την αγοραία ζάλη. Οι λογοτέχνες θαυμάζουν αυτές τις ιδιότητες της γάτας. Ο Νάβα θυμήθηκε δύο αράδες του Τσαρλς Μπουκόφσκι: «Οι γάτες περπατούν με εκπληκτική αξιοπρέπεια, κοιμούνται 20 ώρες την ημέρα χωρίς τύψεις. Αυτά τα πλάσματα είναι δάσκαλοι».
Ο Χέμινγουεϊ περιβαλλόταν από γάτες σε όλη τη ζωή του. Στη βίλα του στην Κούβα, που έχει γίνει μουσείο, λέγεται ότι είχε περίπου 30 γάτες. Είχε γράψει σε μια επιστολή του: «Οι γάτες δείχνουν απόλυτη συναισθηματική ειλικρίνεια. Τα ανθρώπινα όντα, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, καταφέρνουν σχεδόν πάντα να κρύβουν τα συναισθήματά τους. Οχι οι γάτες».
Και παραδέχτηκε: «Η μία γάτα οδηγεί στην άλλη. Το μέρος είναι τόσο μεγάλο που δεν δείχνει ότι εκεί υπάρχουν πολλές γάτες, όμως τις βλέπεις όλες να είναι απίκο και να κινούνται μαζικά την ώρα του ταΐσματος». Μια διάσημη φωτογραφία δείχνει τον συγγραφέα να δουλεύει στο γραφείο του στην κουβανέζικη βίλα, με μια γάτα να του ανακατώνει τα χαρτιά και τα σημειωματάρια.
Ενας άλλος συγγραφέας με σύνθετο και ανήσυχο χαρακτήρα περικυκλώθηκε από τις γάτες: ο Τζακ Κέρουακ, ο οποίος έπεσε σε κατάθλιψη όταν ψόφησε ο γάτος του. Ο Κάρολος Ντίκενς είχε και αυτός τη γάτα του. Ο Εντγκαρ Αλαν Πόε επίσης, μια μαύρη γάτα φυσικά. Ο Αργεντίνος Χούλιο Κορτάσαρ λάτρευε τη γάτα του, που την είχε βαφτίσει Τέοντορ Αντόρνο προς τιμήν του γερμανού φιλοσόφου. O Ζαν-Πολ Σαρτρ είχε ονομάσει τη γάτα του Τίποτα, υπαρξιστής γαρ. Στην ελβετική εξορία του, ο Χέρμαν Εσε θεράπευε τη μοναξιά του με μια γάτα. Και ο Αλντους Χάξλεϊ αποκάλυψε το μυστικό της επιτυχίας στη λογοτεχνία: «Αν θέλεις να γράφεις, έχε μαζί σου γάτες».
Γάτες είχαν και οι Νερούδα, Σαρλ Μποντλέρ, Πατρίτσια Χάισμιθ, επειδή «όπως οι μεγάλες σφίγγες που μένουν στην αιωνιότητα με τις ευγενικές στάσεις τους στην άμμο της ερήμου, οι γάτες παρατηρούν τα πάντα χωρίς περιέργεια, ήρεμες και σοφές». Ο γάτος Τζέφρι απάλυνε τον πόνο του άγγλου ποιητή Κρίστοφερ Σμαρτ (1722-1771), που νοσηλεύθηκε επί μακρόν σε ψυχιατρείο, μένοντας μαζί του στο δωμάτιο. Και ο Τόμας Ελιοτ, ως γνωστόν, έγραψε πολλά ποιήματα για γάτες. «Αν η γάτα αποφασίσει να σε υιοθετήσει, δεν μπορείς να κάνεις τίποτε άλλο παρά να λάβεις υπ’ όψιν σου την κατάσταση». Ο Δουμάς είχε δύο γατιά, γάτα είχε και ο Μαρκ Τουέιν, γάτα και ο Λουί-Φερντινάν Σελίν.
Ο Ρόμπερτσον Ντέιβις, ένας καναδός συγγραφέας, έγραψε: «Στους συγγραφείς αρέσουν οι γάτες επειδή είναι ήρεμα, αξιαγάπητα και σοφά πλάσματα. Και στις γάτες αρέσουν οι συγγραφείς για τον ίδιο λόγο». Αλλά η ερμηνεία αυτή ωραιοποιεί την πραγματικότητα, σχολίασε ο Νάβα, αφού ορισμένοι συγγραφείς είναι οξύθυμοι τύποι, εγωιστές και εγωκεντρικοί. Ο Τουέιν έφτιαξε παιδικές ιστορίες με πρωταγωνιστές γάτες με περίεργα ονόματα και ο Ράντγιαρντ Κίπλινγκ έγραψε και αυτός για τις γάτες.
Οι μεγάλοι Ιταλοί δεν έμειναν πίσω στη γατοφιλία. Ο Τορκουάτο Τάσο έγραψε το «Σονέτο για τις γάτες μου», στο οποίο ζήτησε από τη γάτα του να του δανείσει τα μάτια της, ώστε να μπορεί να γράφει ακόμα και τη νύχτα. Ο Πετράρχης αγαπούσε τη γάτα του σχεδόν όσο και την αγαπημένη του Λάουρα. Μάλιστα, λέγεται ότι κάποιοι φίλοι του ποιητή, όταν αυτός πέθανε, θανάτωσαν και το ζωντανό για να το θάψουν στον τάφο του.
Σε μια επιστολή του στον Βοκάκιο, το 1374, έγραψε: «Η Λάουρα είναι η αγάπη της ζωής μου (…) όμως κάποια μέρα, σχεδόν δύο καλοκαίρια πριν, μια γάτα έγινε μέρος της ζωής μου, υπονομεύοντας την πρωτοκαθεδρία της. Από τότε αυτά τα δύο όντα συναγωνίζονται για το σκήπτρο της καρδιάς μου (…) Η γάτα έχει μακριά πόδια και γλυκό χαρακτήρα. Η γούνα της είναι απαλή σαν το πιο εκλεκτό μετάξι, αλλά τα μάτια της είναι αυτά που την κάνουν ξεχωριστή. Και αυτό τη διακρίνει από όλα τα άλλα πλάσματα του είδους της. Το αριστερό μάτι της είναι λαμπερό πράσινο σαν ορεινή λίμνη, το άλλο είναι στο μυστηριώδες χρώμα του αστραφτερού κεχριμπαριού».