Με το λογισμικό Pegasus η κατασκοπεία… φτερούγισε στον κυβερνοχώρο, ενώ το Uzi κάθε άλλο παρά παροπλίστηκε εδώ κάτω στη Γη | CreativeProtagon
Θέματα

Το ισραηλινό «μπαμ»: το άλμα από το Uzi στο Pegasus

Επί μισόν αιώνα το αυτόματο έκανε τρελές εξαγωγές, πλέον όμως η σκυτάλη έχει περάσει στο λογισμικό κατασκοπείας. Το πρώτο ήταν κρατικό όπλο, το δεύτερο είναι προϊόν ιδιωτικής εταιρείας –αλλά με καλές άκρες στο υπουργείο Αμυνας του Ισραήλ
Protagon Team

Το πέρασμα από το αυτόματο όπλο Uzi (Ούζι), της δεκαετίας του ’50, στο σύγχρονο λογισμικό κατασκοπείας Pegasus ήταν το μεγάλο άλμα που έκανε το Ισραήλ στην πολεμική βιομηχανία του, καθώς η ίδια η έννοια της ασφάλειας μεταβλήθηκε με αυτόν τον τρόπο. Από το ορατό πεδίο της συγκρουσιακής πραγματικότητας και των ριπών με τα «απτά» και αναμφισβήτητα αποτελέσματα, η ασφάλεια έβγαλε φτερά σαν τον μυθικό Πήγασο και ταξίδεψε πολύ μακριά, στον σκοτεινό κυβερνοχώρο με τα άδηλα αποτυπώματά του – μέχρις ενός βαθμού άδηλα, βέβαια, αφού κάποτε όλα βγαίνουν στο φως.

Το Uzi, όπλο κρατικής παραγωγής, σάρωσε στις αγορές οπλικών συστημάτων και αγοράστηκε από 90 χώρες, φέρνοντας απαραίτητο συνάλλαγμα στα κρατικά ταμεία του Τελ Αβίβ. Επίσης «αγαπήθηκε από όλους τους κακούς του κόσμου», όπως έγραψαν οι λονδρέζικοι Times θέλοντας να δείξουν ότι και στη μαύρη αγορά των μαφιόζων κάθε είδους το Uzi γνώρισε πιένες. Πλέον όμως το Pegasus είναι αυτό που κάνει το μεγάλο παιχνίδι.

Η σημερινή κυβέρνηση του Ισραήλ, αυτή η ετερόκλητη συμμαχία που πέταξε από την εξουσία τον Μπένιαμιν Νετανιάχου, αντιμετωπίζει προβλήματα –αμηχανίας, μάλλον– ύστερα από τις αποκαλύψεις για τη χρήση του Pegasus από τους αγοραστές του, αφού τα νέα που έφθασαν από κάθε μεριά ήταν δυσάρεστα: το λογισμικό σάρωσε τα τηλέφωνα επιφανών και αφανών, με τα smartphones του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, της πριγκίπισσας Λατίφα του Ντουμπάι και κάποιου μέλους της Βουλής των Λόρδων να περιλαμβάνονται στη σχετική λίστα.

Από πλευράς του, ο νυν πρωθυπουργός του Ισραήλ, Ναφτάλι Μπένετ, κάλεσε όλα τα «καλά έθνη» (!) να ενώσουν τις δυνάμεις τους ενάντια στις αυξανόμενες απειλές κατά της ασφάλειας που εκδηλώνονται στον κυβερνοχώρο. Μα, το Pegasus δεν συνιστά τέτοια απειλή; Ναι, αλλά ο Μπένετ, πρώην επιχειρηματίας της τεχνολογίας, δεν έκανε, ούτε κάνει, την παραμικρή αναφορά σε αυτό και στα κατορθώματά του, και ας είναι καραμπινάτα σκάνδαλα hacking.

Καρέ από αστυνομικό συνέδριο στο Βερολίνο, πέρσι – κάποιος ξεφυλλίζει διαφημιστικά προσπέκτους στο περίπτερο της NSO (REUTERS/Hannibal Hanschke/File Photo)

Το κατασκοπευτικό σύστημα Pegasus δεν παράγεται από κρατική βιομηχανία του Ισραήλ, αλλά από την εταιρεία τεχνολογίας NSO Group. Αυτή το έχει πουλήσει στη Σαουδαραβία, στα Εμιράτα και σε άλλους πελάτες της, κατόπιν αδείας του κράτους φυσικά, δεν το πούλησε όμως το ίδιο το κράτος. Οι τελευταίες σκανδαλώδεις αποκαλύψεις για υποκλοπή στοιχείων δημοσιογράφων, πολιτικών, στρατιωτικών, κ.λπ., σε 34 χώρες, αυτήν αφορούν. Ωστόσο η μπάλα πήρε και την κυβέρνηση Μπένετ και την κρατική πολιτική μετατροπής του Ισραήλ σε παγκόσμιο ηγέτη όσον αφορά την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.

Η διαπλοκή κράτους και NSO Group βρίσκεται και στο εξής σημείο: οι ιδρυτές της εταιρείας είναι πρώην μέλη της μονάδας 8200, η οποία δεν είναι άλλη από την ισραηλινή υπηρεσία ηλεκτρονικής κατασκοπείας. Εξάλλου ο ισραηλινός στρατός διατηρεί σε επιχειρησιακή δράση πολλές μονάδες τεχνολογίας, και από μόνος του αποτελεί το «φυτώριο» για την τεχνολογική ανάπτυξη της χώρας.

Στην εξωτερική πολιτική του ο Νετανιάχου προσπάθησε να πουλήσει τη σχετική τεχνογνωσία του Ισραήλ, κάτι που συνέβαλε στη μεταστροφή εχθρικών χωρών, όπως η Σαουδαραβία. Ξαφνικά έγιναν φιλικές, ψώνισαν κιόλας και από την εταιρεία NSO. Οι εκτιμήσεις ορισμένων ισραηλινών αναλυτών είναι ότι υπήρξε κοινό ενδιαφέρον της NSO και της ισραηλινής κυβέρνησης για συνεργασία. Η πρώτη ήθελε να βγάλει λεφτά, η δεύτερη να προωθήσει τα συμφέροντά της. Επισήμως, τις σχέσεις του υπουργείου Αμυνας με τις ιδιωτικές εταιρείες τύπου NSO καλύπτει αδιαπέραστο σκότος λένε οι ίδιοι. Ο υπουργός Αμυνας Μπένι Γκαντζ περιορίστηκε να δηλώσει ότι μελετά τις πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν και αφορούν το Pegasus, όπως επίσης ότι διερευνάται αρμοδίως η ανάληψη «κατάλληλης δράσης εφ’ όσον διαπιστωθεί ότι η NSO παραβίασε τις άδειες εξαγωγής που είχε λάβει».

Η ίδια η NSO χαρακτήρισε τα δημοσιεύματα περί υποκλοπών «συκοφαντική εκστρατεία» εις βάρος της, και επανέλαβε ότι το κατασκοπευτικό σύστημά της χρησιμοποιείται μόνο για τον εντοπισμό «τρομοκρατών και εγκληματιών». Το θέμα είναι τι ερμηνεία δίνει κάθε δικτάτορας που αγοράζει το Pegasus στη λέξη τρομοκρατία. Πάντως, άλλοι αναλυτές από το Ισραήλ επιμένουν ότι το όλο σούσουρο με τα 50.000 τηλεφωνικά νούμερα που στοχοποιήθηκαν από το Pegasus θα αυξήσει τις εξαγωγές. Γιατί; «Επειδή οι δικτάτορες και οι λοιποί ενδιαφερόμενοι είδαν τις τεράστιες δυνατότητες της ισραηλινής τεχνολογίας κατασκοπείας».

Οι Times έγραψαν ότι η NSO δεν βρίσκεται πρώτη φορά στη δίνη του κυκλώνα. Το 2019 σταμάτησε τις εμπορικές συμφωνίες της με τη Σαουδαραβία ύστερα από κάποιους ισχυρισμούς ότι το λογισμικό της έπαιξε ρόλο στην παρακολούθηση του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι πριν από τη δολοφονία του, στην Κωνσταντινούπολη, το 2018.