Μετά την ανακοίνωση των φορολογικών μέτρων από τον Πρωθυπουργό στη ΔΕΘ, το οικονομικό επιτελείο έχει ρίξει τις δυνάμεις του στη δημιουργία του «αλγόριθμου της ΔΕΘ». Στο να στήσει, δηλαδή, μια πλατφόρμα όπου ο κάθε φορολογούμενος θα μπαίνει με τα στοιχεία του και θα βλέπει το όφελος των φοροελαφρύνσεων που θα διαπιστώσει στην τσέπη του το 2026.
Αυτό είναι το εύκολο. Το δύσκολο για το υπουργείο Οικονομικών και την κυβέρνηση είναι ο έλεγχος από τους θεσμούς, οι οποίοι έρχονται στην Αθήνα την ερχόμενη εβδομάδα για να εξετάσουν και να συμφωνήσουν σε δύο ζητήματα:
— Το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2026, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή στις 6 Οκτωβρίου.
— Την πορεία του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0», δηλαδή την υλοποίηση των στόχων του Ταμείου Ανάκαμψης και, φυσικά, την πορεία των προαπαιτούμενων δράσεων για τον εκσυγχρονισμό του κράτους.
Εδώ το κορυφαίο θέμα είναι ο χρόνος απονομής της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα, ένα ζήτημα που ταλανίζει την κοινωνία αλλά και αποτελεί βασικό εμπόδιο για την ταχύτερη ανάπτυξη της οικονομίας και την προσέλκυση επενδύσεων.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης επανέφερε την ανάγκη δραστικών παρεμβάσεων στον χώρο της Δικαιοσύνης, αφού υπογράμμισε ότι «ο φιλόδοξος στόχος που πρέπει να πετύχουμε είναι να μειωθεί ο χρόνος για την τελεσιδικία σε 630 ημέρες το 2027, που είναι ο μέσος όρος των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης, από 1.500 σήμερα».
Δηλαδή μια δικαστική υπόθεση να κλείνει σε λιγότερα από δύο χρόνια, αντί για τέσσερα και πλέον χρόνια που απαιτούνται σήμερα.
Ο κ. Χατζηδάκης, μιλώντας στο συνέδριο «Δικαιοσύνη: Θεμέλιο Ανάπτυξης & Ευημερίας», που έγινε στην Αθήνα, αφού σημείωσε ότι «η κατάσταση της Δικαιοσύνης δεν ήταν και δεν είναι ακόμη αυτή που θα έπρεπε, κάτι που επισημαίνεται όχι μόνο από τους πολίτες –μόλις το ένα τρίτο των πολιτών δηλώνει εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη, έναντι περίπου 60% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος–, αλλά και από τους οίκους αξιολόγησης της οικονομίας», παρουσίασε τέσσερις προτάσεις, οι οποίες προφανώς είναι κοινές θέσεις όλων των μελών της κυβέρνησης.
Οι προτάσεις που παρουσίασε ο κ. Χατζηδάκης είναι οι εξής:
♦ Να ενισχυθεί η εξωδικαστική επίλυση διαφορών, με τη δημιουργία ενός νέου, κεντρικού οργάνου στις κομβικές δημόσιες υπηρεσίες που συναλλάσσονται με τον πολίτη (π.χ. ΕΦΚΑ), στο πρότυπο της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ.
♦ Να επεκταθεί στον Αρειο Πάγο η διαδικασία που καθιερώθηκε στο ΣτΕ ώστε να απορρίπτονται γρήγορα οι προδήλως αβάσιμες αναιρέσεις.
♦ Να καθιερωθεί νομοθετικά η αρχή της ευνοϊκότερης διοικητικής κύρωσης. Δηλαδή, αν μετά από μια διοικητική παράβαση επέλθει νομοθετική μεταβολή και προβλεφθεί ηπιότερη διοικητική κύρωση (μικρότερο πρόστιμο κ.λπ.), να ισχύει και για τις παραβάσεις που είναι εκκρεμείς στα δικαστήρια.
♦ Να εγκαθιδρυθεί ένας μόνιμος μηχανισμός που θα εξασφαλίζει τη συμμόρφωση της Διοίκησης στις αποφάσεις της Δικαιοσύνης. «Είναι υποχρέωσή μας απέναντι στη Δικαιοσύνη και στον πολίτη, ώστε να μη νιώθει ανυπεράσπιστος απέναντι στο “βαθύ κράτος”».
Ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι για να ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου και η εμπιστοσύνη, είναι κρίσιμη η συμβολή όλων. «Μόνο έτσι», κατέληξε, «θα εμπεδωθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης, που θα δώσει ουσία και βάθος στις μεταρρυθμίσεις».
Τα «κλειδιά» του Προϋπολογισμού
Στο καθαρά δημοσιονομικό σκέλος, η πορεία του φετινού Προϋπολογισμού έως και τον Αύγουστο (εμφανίστηκε πρωτογενές πλεόνασμα άνω των 8 δισ. ευρώ λόγω συγκράτησης των δαπανών κατά 3,1 δισ. ευρώ) δείχνει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα κυμανθεί σε επίπεδα υψηλότερα ακόμα και από τις αναθεωρημένες προβλέψεις, μεταξύ 3,5% και 4% του ΑΕΠ. Ετσι, το ενδιαφέρον εστιάζεται στην πρόβλεψη του προσχεδίου για την πορεία του ρυθμού ανάπτυξης, αλλά και του πληθωρισμού, το 2026.
Με βάση και τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας επιβραδύνθηκε στο 1,7% στο β’ τρίμηνο του 2025, από 2,2% στο α’ τρίμηνο.
Από τις συζητήσεις που θα διεξαχθούν θα καθοριστεί και το ύψος που θα αποτυπωθεί στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2026 για τον φετινό ρυθμό ανάπτυξης. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα η Τράπεζα της Ελλάδος προχώρησε σε αναθεώρηση της πρόβλεψης για την αύξηση του ΑΕΠ το 2025, εκτιμώντας ότι θα διαμορφωθεί στο 2,2% (έναντι πρόβλεψης 2,3%), με τάση υποχώρησης στο 1,9% για το 2026 και μικρή αύξηση σε 2,1% το 2027.
Ο πληθωρισμός αποτελεί ένα ακόμα μέγεθος που φαίνεται ότι θα αναθεωρηθεί, προς τα πάνω αυτή τη φορά, με την κεντρική τράπεζα της χώρας να προβλέπει ότι θα διαμορφωθεί στο 3,1% (εναρμονισμένος πληθωρισμός), υποδηλώνοντας επίμονες πιέσεις στις υπηρεσίες, κυρίως από τις αυξήσεις μισθών και ενοικίων, την ισχυρή τουριστική ζήτηση και τις αυξήσεις σε έμμεσους φόρους.