Την πρώτη -σφοδρή- κοινοβουλευτική σύγκρουση για το νέο έτος είχαν το μεσημέρι της Παρασκευής ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Νίκος Ανδρουλάκης, με αντικείμενο αντιπαράθεσης τα προβλήματα των αγροτών και την κατάσταση εν γένει του πρωτογενούς τομέα.
Ο ερωτών Νίκος Ανδρουλάκης περιέγραψε με μελανά χρώματα όσα βιώνουν τα τελευταία χρόνια οι αγρότες της χώρας στη «μάχη» της παραγωγής, καταγγέλλοντας «την εγκατάλειψη της αγροτικής γης από μία κυβέρνηση χωρίς σχέδιο». «Τα προβλήματα των αγροτών μεγεθύνονται, η περιφέρεια ερημώνει», τόνισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, αναπτύσσοντας την ερώτησή του προς τον Πρωθυπουργό.
«Δεν γίνεται να τα αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα μόνο με επιδοτήσεις, πρόκειται για χρόνιες παθογένειες, αν έχετε μαγικές λύσεις, μετακομίστε στα έδρανα του ΣΥΡΙΖΑ», τού απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, και κατά τη διάρκεια της ομιλίας του από το βήμα της Βουλής, ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση φέρνει διάταξη με την οποία δίνεται λύση σε 700 «κόκκινα» δάνεια συνεταιρισμών και 21.000 αγροτών.
Στην «Ωρα του Πρωθυπουργού» ήταν στραμμένα τα βλέμματα και των αγροτών που έχουν ήδη ξεκινήσει τις κινητοποιήσεις τους επιχειρώντας να κλείσουν -όπως πήγαν να κάνουν την Πέμπτη στον Ε65- τμήματα του εθνικού οδικού δικτύου, χωρίς να αποφευχθούν τα πρώτα επεισόδια με τις αστυνομικές δυνάμεις.
Ανδρουλάκης: «Τα προβλήματα των αγροτών μεγεθύνονται, η περιφέρεια ερημώνει»
«Ποια σταθερότητα προσφέρετε στον αγροτικό κόσμο όταν σε πέντε χρόνια, έχετε αλλάξει πέντε υπουργούς», ρώτησε τον κ. Μητσοτακη ο Νίκος Ανδρουλάκης, καταγγέλλοντας την εγκατάλειψη της αγροτικής γης από μία κυβέρνηση χωρίς σχέδιο εδώ και έξι χρόνια – εγκατάλειψη η οποία, όπως σημείωσε, δημιουργεί μεγάλες ελλείψεις στα τρόφιμα που καλύπτονται με εισαγωγές».
«Στον έκτο χρόνο της διακυβέρνησής σας, έχετε αποτύχει πλήρως τόσο σε επίπεδο διαχείρισης όσο και στη χάραξη ενός μακρόπνοου Εθνικού Σχεδίου για τον πρωτογενή τομέα. Τα χωριά μας έχουν γίνει χωριά-φαντάσματα καθώς οι μόνιμοι κάτοικοι γερνούν και οι νέοι μας οδηγούνται στη μετανάστευση αναζητώντας ευκαιρίες και προοπτική για τη ζωή τους. Εχετε αποτύχει και αυτό το μαρτυρούν τα προβλήματα των αγροτών που μεγεθύνονται», τόνισε από την αρχή της ομιλίας του ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, απευθυνόμενος στον Πρωθυπουργό, καλώντας τον να δώσει εξηγήσεις και απαντήσεις στον κόσμο της υπαίθρου για τον μαρασμό που υφίσταται..
Το κόστος παραγωγής αυξάνεται ραγδαία ενώ σημειώνονται καθυστερήσεις στην καταβολή των αποζημιώσεων και των ενισχύσεων και στη λειτουργία του ΕΛΓΑ και του ΟΠΕΚΕΠΕ επικρατεί χάος, περιέγραψε ο κ. Ανδρουλάκης και ακολούθως αναφέρθηκε στα χρέη, την αδυναμία χρηματοδοτήσεων από τον τραπεζικό σύστημα και τις απειλές των fund για κατασχέσεις της γεωργικής γης που φέρνουν τους παραγωγούς σε αδιέξοδο.
Πανω από όλα, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στάθηκε στην απουσία -όπως χαρακτηριστικά ανέφερε- ενός Οραματικού Σχεδίου Εκσυγχρονισμού του πρωτογενούς τομέα και προσαρμογής του στα δεδομένα του 21ου αιώνα αποκαλύπτουν το μέγεθος της απαξίωσης του αγροτικού κόσμου.
Ακολουθούν τα βασικά σημεία της ομιλίας Ανδρουλάκη:
Εχουμε χωριά-φαντάσματα καθώς οι νεότερες γενιές οδηγούνται στην εξωτερική ή εσωτερική μετανάστευση. Εσείς έχετε αποτύχει στη διαχείρηση και στη χάραξη μακρόχρονου σχεδίου για τον πρωτογενή τομέα.
Το κόστος παραγωγής αυξάνεται ραγδαία. Επικρατεί χάος στον ΟΠΕΚΕΠΕ εδώ και έξι χρόνια, ενώ η διαχειριστική του κρίση οδήγησε την Κομισιόν να τον βάλει σε ευρωπαϊκή εποπτεία. Γιατί ο Οργανισμός έχει αλλάξει έξι διοικήσεις σε πέντε χρόνια; Γιατί θα είναι συνταξιούχος δικαστικός ο νέος πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ;
Ο δικός σας πρόεδρος στον ΕΛΓΟ Δήμητρα παραιτήθηκε και μίλησε για όργιο απευθείας αναθέσεων. Στον ΕΛΓΑ, ο κανονισμός λειτουργίας του αναθεωρήθηκε τελευταία φορά το 2011. Είναι επιτακτική ανάγκη η αναθεώρηση του προκειμένου να αντιμετωπίσει προβλήματα που οφείλονται στην κλιματική κρίση, πχ η ακαρπία.
Οι αγρότες αντιμετωπίζουν χρέη, αδυναμία χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα, απειλές funds για πλειστηριασμούς γης. Σύμφωνα με τη Eurostat: Το 2023 είχαμε το μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης, κατά 16%, της αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδα Εισάγουμε 10 δισ. ευρώ σε τρόφιμα τον χρόνο, όπως ντομάτες από Πολωνία και Τουρκία.
Το αγροτικό εισόδημα μειώθηκε κατά 9,12%, ενώ οι μεσάζοντες έχουν πάρτι κερδοσκοπίας. Παράδειγμα το λάδι, που φεύγει 4-5 ευρώ από τα ελαιοτριβεία και φτάνει 11-12 ευρώ στο ράφι.
Ποια σταθερότητα προσφέρετε στον αγροτικό κόσμο όταν σε πέντε χρόνια έχετε αλλάξει πέντε υπουργούς στον αγροτικό τομέα; Μόνο ενίσχυση του ρουσφετιού και των πελατειακών εξυπηρετήσεων επιδεικνύετε.
Το κόστος παραγωγής εκτοξεύθηκε κατά 23,9% από το 2020. Απαιτούνται λύσεις, έστω και με πλαφόν, για να υπάρξει συγκράτηση τιμών. Θα φέρουμε τροπολογία ώστε ο αγρότης να παίρνει χωρίς ειδικό φόρο κατανάλωσης πετρέλαιο απευθείας από την αντλία
Το υπέρογκο ενεργειακό κόστος επιδρά αρνητικά στην ανταγωνιστικότητα των αγροτικών μας προϊόντων, καθώς εκτινάσσει το συνολικό κόστος παραγωγής. Αγρότες, κτηνοτρόφοι, μεταποιητές, συνεταιρισμοί, θα έπρεπε να έχουν κατά προτεραιότητα όρους σύνδεσης σε ενεργειακές κοινότητες για να σταθεροποιήσουν το κόστος παραγωγής, αντισταθμίζοντας έτσι τα κόστη για λιπάσματα και ζωοτροφές. Η κυβέρνηση αντί να υιοθετήσει αυτήν τη δίκαιη πολιτική -όπως κάνουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες- έχει επιλέξει να ναρκοθετήσει το ενεργειακό μέλλον της χώρας, δεσμεύοντας το μεγαλύτερο μέρος του ενεργειακού χώρου προς όφελος των ισχυρών παραγωγών ενέργειας.
Μητσοτάκης: «Χρόνιες παθογένειες, αν έχετε μαγικές λύσεις, μετακομίστε στα έδρανα του ΣΥΡΙΖΑ»
Απαντώντας στην επίκαιρη ερώτηση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, ο Πρωθυπουργός, παρατήρησε πως δεν πρόκειται για ζητήματα που προέκυψαν τα τελευταία πέντε χρόνια, αλλά για χρόνιες παθογένειες.
«Να έχουμε πιο γόνιμες αντιπαραθέσεις, θα μιλήσουμε με ειλικρίνεια για όσα απασχολούν τον έλληνα αγρότη, καθώς και για την πρόκληση να δημιουργήσουμε ένα νέο μοντέλο για αγρότες και κτηνοτρόφους», ήταν η προτροπή του κ. Μητσοτάκη στην αρχή της ομιλίας του.
«Η λογική -όμως- “δανεικά κι αγύριστα” ξεκίνησε επί των δικών σας ημερών», θέλησε να υπενθυμίσει απευθυνόμενος στον πρόεδρο και τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και χαρακτήρισε υποκριτικό «να υποστηρίζετε ότι η κυβέρνηση έχει ανύπαρκτες πολιτικές» για τον αγροτικό κόσμο, διοτι αυτό το διαψεύδει η ίδια ηπραγματικότητα: «από αυτήν την κυβέρνηση οι αγρότες φορολογούνται μειωμένα. Αυτή η κυβέρνηση έριξε το ΦΠΑ στα λιπάσματα και στις ζωοτροφές. Αυτή η κυβέρνηση άκουσε τα αιτήματα των αγροτών», υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Αντίθετα με την ψευδή εικόνα που θέλει να δημιουργήσει το ΠΑΣΟΚ, η κυβέρνηση, είπε ο Πρωθυπουργός, έχει υψώσει αναχώματα και θέλει να μετατρέψει τον πρωτογενή τομέα σε ανταγωνιστικό και κλιμακώνοντας την (αντ)επίθεσή του, υπενθύμισε μεταξύ άλλων:
«Από αυτή την κυβέρνηση φορολογούνται 9% και μειωμένα κατα 50% για όλες τις ενώσεις παραγωγών Εμείς ρίξαμε τον ΦΠΑ στα λιπάσματα, στα αγροτικά μηχανήματα. Αυτή είναι η κυβέρνηση που άκουσε τα αιτήματα των παραγωγών όταν τέτοια εποχή είχαν βγει πέρυσι στα μπλοκα που αποτελεί εθιμικό δικαίωμα των αγροτών. Τους φώναξα και άκουσα 2+1 αιτήματα: τη μονιμοποίηση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο. Εγινε από αυτή την κυβέρνηση και εφαρμόζεται το 2025.
»Γιατί αν κατάλαβα αυτό που είπατε είναι ο αγρότης να παίρνει πετρέλαιο αφορολόγητο στη αντλία, αυτό είναι συνταγή για να εκτοξευθεί το λαθρεμπόριο
»Εμείς επιδοτήσαμε τους αγρότες στο φτηνό ηλεκτρικό ρεύμα με σχήμα για μια ολόκληρη 10ετια. Αν έχετε κάποιον μαγικό τρόπο να μειώσετε το ρεύμα στα 3 ή τα 5 λεπτά ή να το μηδενίσετε, μετακομίστε στα έδρανα του ΣΥΡΙΖΑ
»Ας μιλήσουμε αν ο ΕΛΓΑ έδινε πιο γρήγορα αποζημιώσεις από ό,τι με αυτή την κυβέρνηση:
»Δεν γνωρίζετε ότι στον Προϋπολογισμό έχουμε εγγράψει 600 εκατ. ευρώ για αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών; Αυτό χρηματοδοτείται από το τέλος Ανθεκτικότητας γιατί χρειαζόμαστε πρόσθετους πόρους για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης».
«Οχι μόνο επιδοτήσεις»
«Ή είστε ανενημέρωτος κ. Ανδρουλάκη ή επιλέγετε να παρουσιάσετε μια στρεβλή εικόνα. Αυτό που μπορούμε να συμφωνήσουμε», συνέχισε ο Πρωθπουργός, «είναι ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα του αγροτικού τομέα με παλαιότερες μεθόδους, μόνο με επιδοτήσεις. Ο στόχος μας είναι να αυξηθεί η προστιθέμενη αξία των παραγόμενων προϊόντων μας. Θέλουμε η καλλιέργεια της γης και η εκτροφή των ζώων να προσφέρει μια καλή ζωή σε όσους είναι στην ύπαιθρο/ Από τις εξαιρετικές πρώτες ύλες, στην ανταγωνιστική βιομηχανία τροφίμων και στην είσοδο στις μεγάλες αγορές του εξωτερικού. Αυτό που παλιά ονομάζαμε αγροτιά πρέπει να γίνει σύγχρονος παραγωγικός πυλώνας. Πρέπει να συνδεθεί με τον τουρισμό και να αυξηθούν οι εξαγωγές».
Διάταξη για τα «κόκκινα» δάνεια
Στην ομιλία του, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε -όπως πολλοί προεξοφλούσαν πριν από τη συζήτηση στη Βουλή- ότι τίθεται σε δημόσια διαβούλευση διάταξη με την οποία δίνεται λύση σε 700 «κόκκινα» δάνεια συνεταιρισμών και 21.000 αγροτών.
«Δεν χαρίζουμε δάνεια», θέλησε να διευκρινίσει ο κ. Μητσοτάκης, «αλλά δίνουμε δυνατότητα για γενναίες ρυθμίσεις που περιλαμβάνουν και “κουρέματα” αλλά και δυνατότητα αναχρηματοδότησης στοιχείων που μπορεί να είναι βιώσιμα» και «θα ήθελα όταν έρθει η ρύθμιση θα ήθελα να ακούσω την άποψή σας για το πρόβλημα που χρονίζει», κατέληξε στη σχετική αναφορά του απευθυνόμενος στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ.
Αρδευτικά και αντιπλημμυρικά
Αντίστοιχα για το αρδευτικό, σημείωσε ότι «χρειάζεται συνολική διαχείρισης και για άρδευση και για σημαντικά αντιπλημμυρικά έργα. Γνωρίζετε ότι θα χρειαστούν 5 και 10 χρόνια. Δεν είναι απλά. Χρειάζονται πολύ χρόνο για να υλοποιηθούν. Έχουμε 4 δις για σημαντικά αρδευτικά έργα. Πρέπει να ξεκινήσουμε από έργα τα οποία είχαν σχεδιαστεί “κολοβά”, μισοτελειωμένα».
Περί εισαγωγών
Ενώ επεφύλαξε και μία απάντηση για την αναφορά του κ. Ανδρουλάκη περί εγκατάλειψης της υπαίθρου που δημιουργεί μεγάλες ελλείψεις στα τρόφιμα, οι οποιες «καλύπτονται με εισαγωγές».
«Μας είπατε ότι αυξήθηκαν οι εισαγωγές των αγροτικών προϊόντων. Οι εξαγωγές τι έκαναν; [Από τα] 6,6 δισ. το 2019, [πήγαμε] στα 10,8 δισ. ευρώ σήμερα. Αυτό σας δίνει εικόνα εγκατάλειψης; Η μισή αλήθεια είναι μερικές φορές χειρότερη από ένα ολόκληρο ψέμα. Και κάτι άλλο. Πάμε να δούμε πόσοι εργάζονται στον πρωτογενή τομέα. Από το 2000 έως το 2023 έχουμε 66.000 περισσότερους απασχολούμενους με μεγαλύτερη συμβολή των νέων. Απόδειξη ότι οι επιλογές μας, παρά τις δυσκολίες, γίνονται σημαντικά βήματα στη σωστή κατεύθυνση», κατέληξε ο Πρωθυπουργός.
Νωρίτερα την Παρασκευή, σε δηλώσεις του στο Μega, o κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, έδωσε το περίγραμμα της ομιλίας του Πρωθυπουργού λέγοντας ότι ο κ. Μητσοτάκης θα μιλήσει για τη θεσμοθετημένη, πλέον μόνιμη επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, για το πρόγραμμα «Γαία», που ανακοινώθηκε πέρυσι, ρυθμίζονται κόκκινα δάνεια για 21.000 αγρότες, ενώ υπάρχει το πρόγραμμα «Ύδωρ 2» που αφορά 4 δισ. ευρώ «και είναι ένα πολύ σημαντικό αρδευτικό πρόγραμμα, το μεγαλύτερο στην ιστορία».
«Εχουμε μειώσει τον ΦΠΑ στις ζωοτροφές, στα αγροτικά μηχανήματα και στα λιπάσματα από την πρώτη τετραετία και προχωράμε σε μια σειρά από κινήσεις που έχουν σκοπό μια δικαιότερη, μια ταχύτερη διαδικασία απόδοσης των αποζημιώσεων. Εγώ δεν λέω ότι λύθηκαν όλα τα προβλήματα των αγροτών, αλλά σκεφτείτε. Μόνιμος μηχανισμός επιστροφής πετρελαίου, ρεύμα, αγροτικά δάνεια», επεσήμανε ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης.
Οσο για την τιμή του ρεύματος για τους αγρότες, αναγνώρισε ότι όλοι θέλουν κάτι περισσότερο, λογικό είναι, έχουν ανάγκες, είναι το βιός τους, και από πλευράς του, «το κράτος προσπαθεί και παρεμβαίνει στην αγορά στο μέτρο του λογικού, έτσι ώστε να δοθούν οι περισσότερες δυνατές ανάσες στην κοινωνία. Δεν υπήρχε αμφιβολία για παράδειγμα ότι πιέστηκε η κοινωνία συνολικά και ο αγροτικός κόσμος και τα οικιακά τιμολόγια και συνολικά οι επιχειρήσεις στο πλαίσιο της πληθωριστικής κρίσης και για το ρεύμα».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σημειώσε ακόμη ότι η Ελλάδα, στην επιδότηση του ρεύματος, είναι η πρώτη χώρα συναρτήσει του ΑΕΠ της στη στήριξη των αγροτών, των οικιακών τιμολογίων και στο 100% των Κοινωνικών Οικιακών Τιμολογίων, και υπενθύμισε: «Δώσαμε πάνω από 10 δισ. ευρώ και αφού φαίνεται ότι τελείωσε η μεγάλη φάση, η κύρια φάση της πληθωριστικής κρίσης σχετικά και με το ρεύμα, φαίνεται δηλαδή ότι φύγαμε από τη μεγάλη μπόρα, ακόμα δεν έχουμε τελειώσει, έχουμε αρχίσει και εφαρμόζουμε προγράμματα που δίνουν μια σταθερότητα. Το γεγονός ότι έχουμε εξασφαλίσει για μια δεκαετία φθηνότερο ρεύμα για τους αγρότες, εγώ δεν λέω ότι είναι το τέλειο αλλά το φθηνότερο δυνατό, και μπορούν έτσι να έχουν μια εντελώς διαφορετική καθημερινότητα στις εργασίες τους, αυτό δεν είναι λίγο».
Όσον αφορά την καταβολή αγροτικών αποζημιώσεων χαρακτήρισε σοβαρό το θέμα, όπου κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή, αφού μία υπόθεση μπορεί να έχει να κάνει με τη διασταύρωση των στοιχείων, και κάποιες άλλες μπορεί να είναι περιπτώσεις καθυστέρησης λόγω της διαδικασίας και των πολλών αιτήσεων.
Σε ερώτηση εάν δύο χρόνια μετά τον Daniel δεν μπορεί να γίνει μία εκκαθάριση για το βιός του άλλου ώστε να πάρει αγροτικά μηχανήματα, ο κ. Μαρινάκης απάντησε λέγοντας:
«Όπως έχετε δει δημιουργείται ένας μηχανισμός τα τελευταία χρόνια λόγω της νέας πραγματικότητας, που βιώνει και η Ελλάδα και όχι μόνο η Ελλάδα -όπως βλέπουμε και όλος ο υπόλοιπος κόσμος- η οποία είναι παρακαταθήκη για τα επόμενα χρόνια. Ο μηχανισμός των αποζημιώσεων, της αρωγής είτε σε μια πυρκαγιά είτε σε μια μεγάλη φυσική καταστροφή. Αυτός ο μηχανισμός δουλεύει, δεν είναι ότι δεν δουλεύει. Σίγουρα, όμως, υπάρχουν και περιπτώσεις συμπολιτών μας, οι οποίοι έχουν κάθε δίκαιο να διαμαρτύρονται, που είτε για κάποιους τεχνικούς λόγους είτε για λόγους διασταύρωσης στοιχείων είτε γιατί μπορεί να χρειάζεται κάτι παραπάνω μια αίτηση και σε συνεργασία με τους υπηρεσιακούς, αυτά τα προβλήματα λύνονται. Είναι μια μάχη που γίνεται κάθε μέρα. Προσπαθεί το αρμόδιο υπουργείο και ο αρμόδιος υφυπουργος στην περίπτωση της αρωγής σε συνεργασία, βέβαια, όταν είναι αγροτικές αποζημιώσεις με τους φορείς του Αγροτικής Ανάπτυξης. Είναι πάνω, δηλαδή, από την κάθε ξεχωριστή περίπτωση, ούτως ώστε να μην έχουμε ούτε αυτές τις περιπτώσεις, που δικαιολογημένα έχουμε διαμαρτυρίες».