Πριν λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε στην «Τεχνόπολις» του Δήμου Αθηναίων η Διεθνής Συνδιάσκεψη Δημάρχων για το Προσφυγικό, που οργανώθηκε από την αυστριακή εταιρεία «Act Now». Στη διάρκειά της, ευρωβουλευτές, δήμαρχοι, παράγοντες, εμπειρογνώμονες και άνθρωποι που ασχολούνται με το Προσφυγικό από την Ελλάδα, την Τουρκία, την Αυστρία, την Ιταλία, την Ολλανδία συζήτησαν σχετικά, τοποθετήθηκαν στη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης – Αγκυρας του περασμένου Μαρτίου και υιοθέτησαν μια κοινή διακήρυξη.

Ηχηρή ήταν η απουσία του αναπληρωτή υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα, ο οποίος επρόκειτο να μιλήσει. Ας είναι. Και οι περισσότεροι τούρκοι συμμετέχοντες δεν μπόρεσαν να έρθουν στην Αθήνα λόγω της κατάστασης στη χώρα τους. Και, βεβαίως, το αγωνιώδες ερώτημα που κυριαρχεί είναι: «θα τηρηθεί η συμφωνία αυτή;» Και, μοιραία, έρχεται το επόμενο: «αν δεν τηρηθεί, ποιο είναι το plan B;»

Η απάντηση δεν είναι ούτε εύκολη ούτε δεδομένη. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, δήλωσε μόλις την περασμένη Τρίτη (26 Ιουλίου) ότι ο Ερντογάν ψεύδεται όταν λέει ότι η Τουρκία δεν έχει λάβει καμιά υποστήριξη από την ΕΕ για το προσφυγικό και παρέθεσε τα ποσά που έχουν, ήδη, διατεθεί. Είχε προηγηθεί στο γερμανικό ARD συνέντευξη του Ταγίπ Ερντογάν, στη διάρκεια της οποίας ο Τούρκος πρόεδρος απηύθυνε την κατηγορία αυτή στην ΕΕ, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν είναι ειλικρινείς». Τη Δευτέρα, το γερμανικό κόμμα της αριστεράς Die Linke είχε ζητήσει την ακύρωση της συμφωνίας, καθώς η χώρα «βρίσκεται στα πρόθυρα δικτατορίας και δεν είναι δυνατόν να αποτελεί προνομιακό εταίρο για την ΕΕ».

Η συμφωνία έχει θετικά σημεία, έχει και αρνητικά. Από τότε που τέθηκε σε ισχύ, οι ροές προς την Ελλάδα μειώθηκαν εντυπωσιακά, ενώ, σύμφωνα με τον Τζέραλντ Κνάους, επικεφαλής του Ινστιτούτου European Stability Initiative, οι πνιγμοί τον τελευταίο καιρό μηδενίστηκαν. Από την άλλη πλευρά, όμως, οι συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων δεν είναι οι καλύτερες δυνατές, δεν προχωρεί η διαδικασία εγκατάστασης προσφύγων απευθείας από την Τουρκία σε ευρωπαϊκές χώρες, οι διαδικασίες ασύλου είναι πολύ αργές, δεν υπάρχει διάδρομος προς την κεντρική, βόρεια και δυτική Ευρώπη, νησιά του Αιγαίου έχουν μεταβληθεί σε χώρο συγκέντρωσης προσφύγων, το μεγάλο βάρος πέφτει στην Ελλάδα και την Τουρκία που είναι η χώρα με το μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων στον κόσμο, ενώ η συμφωνημένη ανταλλαγή ενός παράνομου με έναν νόμιμο είναι τελείως λάθος.

Τουλάχιστον, όμως, υπάρχει μια συμφωνία. Αλλά αν η Τουρκία υπαναχωρήσει από τη συμφωνία, υπάρχει plan B; Η ερώτηση τέθηκε στον αυστριακό πρώην ευρωβουλευτή και πρώην επικεφαλής της ευρωομάδας των Σοσιαλιστών, Χάννες Σβόμποντα. «Εξαρτώμεθα από την Τουρκία, την οποία πολλοί τσιγκλίζουν να υπαναχωρήσει», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σβόμποντα. «Είναι μια χώρα σε ευαίσθητη και εύθραυστη κατάσταση. Πρέπει να διαχωρίσουμε την Τουρκία εταίρο από την Τουρκία που καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα», συνέχισε και ζήτησε να δοθούν μέσα στους δημάρχους που φιλοξενούν για λίγο ή για πολύ πρόσφυγες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.

Οσο κι αν έψαξαν οι συμμετέχοντες στη συνδιάσκεψη για plan B, δε βρήκαν. Οπότε, η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από την καταγραφή του προβλήματος κυρίως σε ανθρωπιστικό επίπεδο. Εξάλλου, όπως παραδέχονται στη διακήρυξη, «Δεν έχουμε λύσεις για τα πάντα, αλλά γνωρίζουμε ότι αυτό που συμβαίνει τώρα δεν είναι λύση».

Από ελληνικής πλευράς, ο δήμαρχος Σάμου Μιχάλης Αγγελόπουλος κράτησε συγκρατημένη στάση, επισημαίνοντας τις μειωμένες ροές προς το νησί του για τον Ιούλιο (μόλις 36 άτομα ως τις 20 του μηνός), αλλά και ζητώντας μεγαλύτερη διαφάνεια στο ρόλο των ΜκΟ που δραστηριοποιούνται στο Προσφυγικό.

Ο αντιδήμαρχος της Αθήνας, αρμόδιος για το θέμα του Προσφυγικού, Λευτέρης Παπαγιαννάκης αναφέρθηκε στην ανυπαρξία νομικού πλαισίου για τη χρήση των άδειων διαθέσιμων χώρων, όχι μόνο για τους πρόσφυγες αλλά και για τους ντόπιους και για τους άστεγους. Επίσης, ζήτησε ενίσχυση των πόλεων, οι οποίες παρέχουν το κύριο έργο της ενσωμάτωσης, αλλά και να διαχωριστεί η ατζέντα της οικονομίας από την ανθρωπιστική βοήθεια, δεν είναι δυνατόν οι πρόσφυγες να αποτελούν διαπραγματευτικό χαρτί για το χρέος.

Και πού καταλήγουμε; Υπάρχει κάποιος επίλογος σε τέτοιες και άλλες ανάλογες διοργανώσεις; Όχι. Απλώς η υπόσχεση ότι «ο διάλογος πρέπει να συνεχιστεί». Έως πότε; Προφανώς έως ότου «σταματήσουν οι πόλεμοι», για τους οποίους όλοι συμφωνούν ότι είναι η αιτία του κακού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News