Αρθρο με θέμα την Ουκρανία αλλά και τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης δημοσίευσε στην Corriere della Sera ο Μάσιμο Νάβα. Αναφορικά με την πρώτη έγραψε ότι η πορεία της σύγκρουσης δεν πτοεί κάποιους από το να δηλώνουν πράγματα που θυμίζουν τους τελευταίους ιάπωνες στρατιώτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, «οι οποίοι συνέχιζαν να πολεμούν στη ζούγκλα αγνοώντας ότι η χώρα τους είχε παραδοθεί και ότι οι μάχες είχαν τελειώσει». Αλλοι πιστεύουν, εξακολούθησε ο Νάβα, ότι το Κίεβο τελικά θα κερδίσει ή ότι η Ρωσία θα πάψει να επιτίθεται, είτε αποδυναμωμένη από τις κυρώσεις της Δύσης είτε βάζοντας σε προτεραιότητα τις ανανεωμένες σχέσεις της με τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο αρθρογράφος ανέφερε σε αδρές γραμμές και τα πραγματικά στοιχεία, λίαν δυσάρεστα για το Κίεβο: Οι Ρώσοι δεν σταματούν να βομβαρδίζουν και οι Ουκρανοί, «αν και καλύτερα εξοπλισμένοι πια», υποχωρούν. Επίσης: «Πάνω απ’ όλα, η [ουκρανική] δύναμη είναι εξαντλημένη, συνεχίζοντας να αντιστέκεται μέσα στον χειμώνα, ανίκανη να δει το τέλος της σύγκρουσης και ανησυχώντας για την τύχη των μελλοντικών γενεών.
»Αυτή η Ουκρανία, κατεστραμμένη και ερημωμένη, απουσιάζει από την πολιτική συζήτηση και από τις διακηρύξεις, που όλες επικεντρώνονται στο διπλωματικό δράμα και στην προπαγάνδα. Συμβαίνει σε κάθε σύγκρουση. Τα θύματα είναι στατιστικά στοιχεία, όπως έλεγε ο Στάλιν» (σ.σ: Για την Ιστορία, με τη φράση αυτή ο Στάλιν αντιπαρέβαλε τον θάνατο ενός εκάστου, δηλαδή την τραγική ατομική μοίρα του ανθρώπου, από τον μαζικό θάνατο και την όποια πολιτική σημασία του υπό συνθήκες.)
Συνέχισε ο Νάβα: «Αυτή η Ουκρανία προσπαθεί να πιστέψει στην αποτελεσματικότητα των κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας. Προσπαθεί να πιστέψει στις υποσχέσεις για ταχεία ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, παρά την αντίθεση ορισμένων χωρών με επικεφαλής την Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπαν και τον σκεπτικισμό μεγάλου μέρους της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης. Προσπαθεί, επίσης, να πιστέψει στις εγγυήσεις ανοικοδόμησης, ακόμη και αν δεν είναι σαφές ποιος πρέπει να την επωμιστεί και με ποια κεφάλαια, δεδομένου ότι η κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων τελεί υπό συζήτηση. Τέλος, αυτή η Ουκρανία υποτίθεται ότι πιστεύει στην επιστροφή των εκατομμυρίων προσφύγων και των δεκάδων χιλιάδων νεαρών λιποτακτών».
Ακολούθως ο Νάβα επικαλέστηκε στατιστικά στοιχεία: «Μόνο τον Σεπτέμβριο οι χώρες της ΕΕ χορήγησαν 80.000 πιστοποιητικά προσωρινής προστασίας σε πολίτες που εγκατέλειψαν την Ουκρανία. Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση 49% σε σύγκριση με τον Αύγουστο. Στο τέλος Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, 4,3 εκατομμύρια πολίτες που εγκατέλειψαν την Ουκρανία επωφελήθηκαν από το καθεστώς προσωρινής προστασίας. Οι χώρες της ΕΕ που φιλοξενούν τον μεγαλύτερο αριθμό Ουκρανών πολιτών είναι η Γερμανία, η Πολωνία και η Τσεχία. Αυτά τα στοιχεία δεν αποτυπώνουν τα βάσανα όσων αναγκάζονται να επιβιώσουν στη χώρα υποδοχής τους».
Και με αυτό το φόντο πέρασε στην επιθυμητή από την Κομισιόν διεύρυνση της ΕΕ: «Οσον αφορά την υπόσχεση της διεύρυνσης, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, μοιάζει περισσότερο με διαδικασία που λατρεύεται από την πλειοψηφία της πολιτικής τάξης, παρά με γνήσια προοπτική την οποία επιθυμεί η πλειονότητα των πολιτών. Πρόκειται για άλλο ένα σημάδι της αποσύνδεσης των θεσμών από τον πληθυσμό. Ετσι, ο λαός είναι αναπόφευκτα πιο ευάλωτος στις σειρήνες του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς προπαγάνδας, η οποία αυξάνεται σε αρκετές χώρες».
Ανέφερε ποιες χώρες θέλουν να κάνουν… ευρωπαϊκές οι Βρυξέλλες (Ουκρανία, Γεωργία, Μολδαβία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Σερβία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία), αποφεύγοντας να θίξει το ζήτημα της Τουρκίας ως… πυλώνα της περιβόητης ευρωπαϊκής άμυνας. Η διαπίστωσή του ήταν: «Οι πολίτες, πάντως, φαίνεται να μην έχουν πειστεί για την ουσία. Το Ευρωβαρόμετρο λέει ότι η διεύρυνση διχάζει κάπως. Το 56% πιστεύει ότι η αύξηση του αριθμού των κρατών-μελών είναι καλή ιδέα, αλλά τέτοια πλειοψηφία δεν είναι ακλόνητη, αφού μόνο το 10% δήλωσε πολύ υπέρ της διεύρυνσης.
»Ο ιστότοπος Euronews σημείωσε ότι η επίτροπος Διεύρυνσης φαίνεται να αγνοεί σκόπιμα το συνολικό αποτέλεσμα της έρευνας, το οποίο ακούγεται σαν απόρριψη των κεντρικών επιλογών που έχουν γίνει, με σκοπό να επικεντρωθεί σε μια λεπτομέρεια, ότι την ιδέα της διεύρυνσης την υποστηρίζει το 66% των νέων ηλικίας 15 έως 24 ετών. Η επίτροπος παραβλέπει ότι η διεύρυνση είναι περισσότερο πηγή αμφιβολίας παρά ενθουσιασμού. Ακόμη και αυτή [η επίτροπος] πρέπει να αναγνωρίσει ότι κάτι δεν πάει καλά και ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα. Οπως και να ‘χει, θα είναι μακρά η διαδικασία.
»Οι εμπλεκόμενες χώρες [οι υποψήφιες για ένταξη], αν και αντιμετωπίζονται ως ενιαίο σύνολο, στην πραγματικότητα θέτουν πολύ διαφορετικές προκλήσεις. Η Ουκρανία πρέπει πρώτα να ξεκινήσει τη διαδικασία ανοικοδόμησης. Τα Βαλκάνια, και ιδίως η Σερβία, που αποτελεί θέατρο μαζικών διαμαρτυριών εδώ και μήνες, πρέπει να κάνουν περαιτέρω βήματα στον δρόμο προς τις μεταρρυθμίσεις και τη δημοκρατία».