Ο Βλαντίμιρ Πούτιν πρέπει να έδωσε εντολή για την επίθεση με τον νευροτοξικό παράγοντα Νόβιτσοκ κατά του ρώσου διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ το 2018, σε μια «απίστευτα απερίσκεπτη» ενέργεια που οδήγησε στον θάνατο μιας αθώας γυναίκας, σύμφωνα με το πόρισμα βρετανικής δημόσιας έρευνας που δόθηκε την Πέμπτη στη δημοσιότητα.
Ο Σκριπάλ και η κόρη του Γιούλια, βρέθηκαν αναίσθητοι σε ένα παγκάκι στην πόλη Σόλσμπερι στη νότια Αγγλία τον Μάρτιο του 2018, αφού το πόμολο της εξώθυρας του σπιτιού του είχε αλειφθεί με Νόβιτσοκ.
Περίπου τέσσερις μήνες αργότερα, η 44χρονη μητέρα τριών παιδιών, Ντον Στέρτζες, πέθανε εξαιτίας της έκθεσής της στο δηλητήριο, καθώς ο σύντροφός της βρήκε μπουκάλι αρώματος που ήταν απομίμηση, το οποίο οι ρώσοι κατάσκοποι είχαν χρησιμοποιήσει για να φέρουν λαθραία στη χώρα τον νευροτοξικό παράγοντα, σύμφωνα με την έρευνα.
Οι Σκριπάλ και ένας αστυνομικός που πήγε στο σπίτι τους, ασθένησαν βαριά εξαιτίας του δηλητηρίου αλλά ανέρρωσαν.
Στα πορίσματά του, ο πρόεδρος, ο πρώην δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Βρετανίας, Αντονι Χιουζ, δήλωσε πως είναι βέβαιος ότι μια ομάδα αξιωματικών της υπηρεσίας πληροφοριών του στρατού GRU είχε διαπράξει την απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του Σκριπάλ, που πουλούσε ρωσικά μυστικά στη Βρετανία και εγκαταστάθηκε στη χώρα ύστερα από ανταλλαγή κατασκόπων το 2010.
«Κατέληξα ότι η επιχείρηση για τη δολοφονία του Σεργκέι Σκριπάλ πρέπει να είχε εξουσιοδότηση στο ανώτατο επίπεδο, από τον πρόεδρο Πούτιν», δήλωσε ο Χιουζ στην έκθεσή του.
«Τα πειστήρια ότι αυτή ήταν ρωσική κρατική επίθεση, είναι συντριπτικά».
Η Ρωσία ανέκαθεν αρνείτο την όποια ανάμιξη, χαρακτηρίζοντας τις κατηγορίες αντιρωσική προπαγάνδα. Η ρωσική πρεσβεία στο Λονδίνο δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο.
Ο Χιουζ δήλωσε ότι οι δύο Ρώσοι που άλειψαν με Νόβιτσοκ το πόμολο στην εξώθυρα του Σκριπάλ, είχαν πετάξει το μπουκάλι με το δηλητήριο χωρίς να τους ενδιαφέρει για τον κίνδυνο που έθετε για αθώους ανθρώπους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν κατά την έρευνα, το μολυσμένο μπουκάλι αρώματος περιείχε αρκετό δηλητήριο για να προκαλέσει τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων.
Ο Χιουζ δήλωσε ότι οι «απίστευτα απερίσκεπτες» ενέργειες σήμαιναν ότι οι εν δυνάμει δολοφόνοι, οι ανώτεροί τους στην GRU και εκείνοι που ενέκριναν την επίθεση, έως και τον ίδιο τον Πούτιν, φέρουν ηθική ευθύνη για τον θάνατο της Στέρτζες.
Αν και ο Πούτιν είχε στο παρελθόν αποκηρύξει τον Σκριπάλ ως προδότη, η έρευνα ανέφερε ότι δεν υπήρχε τίποτα που να υποδηλώνει ότι ο διπλός πράκτορας κινδύνευε άμεσα.
Η έρευνα κατέληξε ότι υπήρξαν αστοχίες ως προς το πώς έγινε η διαχείριση του Σκριπάλ ως διπλού πράκτορα, αλλά δεν συμπέρανε ότι η επίθεση μπορούσε να είχε αποφευχθεί χωρίς να ληφθούν αυστηρά μέτρα ασφαλείας, δηλαδή να κρυφθεί ο ίδιος με νέα ταυτότητα και χωρίς να έχει επαφή με την οικογένειά του –κάτι που ο ίδιος ο Σκριπάλ δεν ήθελε.
Η σημερινή έκθεση είναι η δεύτερη μεγάλη έρευνα που κατηγορεί τον Πούτιν για επιθέσεις σε βρετανικό έδαφος κατά αυτών που ίδιος θεωρεί εχθρούς του.
Μία άλλη έρευνα που διεξήχθη το 2016, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Πούτιν είχε πιθανόν δώσει εντολή για την δολοφονία στο Λονδίνο του Αλεξάντερ Λιτβινένκο, ρώσου αντιφρονούντα και πρώην πράκτορα της υπηρεσίας ασφαλείας FSB, χρησιμοποιώντας ραδιενεργό πολώνιο-210.