Το «δωρεάν» Air Force One που χάρισε το Κατάρ στον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ τελικά ίσως κοστίσει πολύ περισσότερο από όσο φαίνεται, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πολιτικά. Πίσω από απόρρητες μεταφορές κονδυλίων, παρασκηνιακές συμφωνίες και αμφιλεγόμενη διαχείριση στρατιωτικών προγραμμάτων, αποκαλύπτεται ένα περίπλοκο δίκτυο συμφερόντων και σκιωδών πρακτικών που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη διαφάνεια, την ασφάλεια και τις προτεραιότητες της αμερικανικής κυβέρνησης.

Ο πρόεδρος Τραμπ δεν κρύβει την ενόχλησή του για το κόστος ανακαίνισης της έδρας της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, το οποίο αγγίζει τα 2,5 δισ. δολάρια, «ή και περισσότερο», σύμφωνα με τον ίδιο.

Ωστόσο, η συζήτηση για ένα άλλο, πανάκριβο έργο ανακαίνισης, το οποίο συνδέεται με τον ίδιο τον Λευκό Οίκο, παραμένει στην αφάνεια, γράφουν οι Τimes της Νέας Υόρκης. Πρόκειται για το «δωρεάν» Air Force One που χάρισε το Κατάρ στον πρόεδρο Τραμπ, και του οποίου το κόστος εκσυγχρονισμού αποφεύγεται συστηματικά να γνωστοποιηθεί.

Επισήμως, το ποσό έχει χαρακτηριστεί «απόρρητο». Ωστόσο, ακόμα και για τα δεδομένα της Ουάσινγκτον, όπου οι λεγόμενοι «μαύροι προϋπολογισμοί» χρησιμοποιούνται συχνά για να καλύψουν μυστικά δορυφορικά προγράμματα ή πολυτελείς δεξιώσεις, οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στην περίπτωση του αεροσκάφους είναι ασυνήθιστα «δημιουργικές», όπως τις χαρακτηρίζουν οι ΝΥΤ.

Ισως αυτό εξηγεί γιατί κανείς δεν θέλει να μιλήσει για μια μυστηριώδη μεταφορά κονδυλίων ύψους 934 εκατ. δολαρίων από ένα από τα πιο ακριβοπληρωμένα και εκτός ελέγχου προγράμματα του Πενταγώνου: τον εκσυγχρονισμό των επίγειων πυρηνικών διηπειρωτικών πυραύλων των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με κοινοβουλευτικούς υπεύθυνους προϋπολογισμού, γράφουν οι ΝΥΤ, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το εν λόγω ποσό, που εμφανίζεται ως «μεταφορά σε απόρρητο πρόγραμμα» σε ένα ασαφές έγγραφο του Πενταγώνου, αφορά εν μέρει ή και πλήρως την ανακαίνιση του νέου Air Force One, του υπερπολυτελούς αεροσκάφους που ο πρόεδρος Τραμπ επιθυμεί να είναι έτοιμο εντός της θητείας του.

Δεν είναι ξεκάθαρο αν το σύνολο των 934 εκατ. θα κατευθυνθεί αποκλειστικά στην ανακαίνιση, ωστόσο στελέχη της Πολεμικής Αεροπορίας παραδέχονται ιδιωτικά ότι το έργο χρηματοδοτείται από κονδύλια του πυρηνικού προγράμματος.

Ο υπουργός Αμυνας του Κατάρ και ο αμερικανός υπουργός Αμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, υπέγραψαν προσφάτως την τελική συμφωνία («μνημόνιο κατανόησης»), ανοίγοντας τον δρόμο για την έναρξη των εργασιών ανακαίνισης του αεροσκάφους σε μια ειδική εγκατάσταση στο Τέξας, γνωστή για απόρρητα τεχνολογικά έργα. Την ύπαρξη του εγγράφου αποκάλυψε η Washington Post.

Το αεροσκάφος δεν αναμένεται να πετάξει για μεγάλο χρονικό διάστημα: οι εργασίες θα διαρκέσουν ένα ή δύο χρόνια, και μετά, όπως έχει δηλώσει ο ίδιος ο Τραμπ, το ανακαινισμένο αεροπλάνο θα περάσει στην ιδιοκτησία της μελλοντικής  προεδρικής βιβλιοθήκης του, μετά την αποχώρησή του από το αξίωμα, το 2029.

Οι ανησυχίες για σύγκρουση συμφερόντων ήταν έντονες ήδη από την άνοιξη, σημειώνουν οι ΝΥΤ, όταν δημοσιοποιήθηκε η πρόθεση αποδοχής του «δώρου» από το Κατάρ, δεδομένων των επιχειρηματικών σχέσεων του Τραμπ με το εμιράτο. Ο ίδιος επέλεξε να απαντήσει απλοϊκά, όπως το συνηθίζει: «Δεν θα ήμουν ποτέ τόσο ανόητος ώστε να απορρίψω μια τόσο γενναιόδωρη προσφορά».

«Θα μπορούσα να είμαι χαζός και να πω “όχι, δεν θέλουμε ένα δωρεάν, πολύ ακριβό αεροπλάνο”», δήλωσε τον Μάιο.

Το «δωρεάν» εν προκειμένω είναι, βέβαια, σχετικό, γράφουν οι New York Times, όπως όταν ένας γείτονας σού χαρίζει ένα παλιό αυτοκίνητο, κι εσύ πληρώνεις χιλιάδες για να το φέρεις στα ίσα του. Το ίδιο συμβαίνει και με το Air Force One: η ανακαίνιση περιλαμβάνει τεχνολογίες κρυπτογραφημένων επικοινωνιών, αμυντικά αντιπυραυλικά συστήματα, ενισχυμένους κινητήρες και, φυσικά, την απομάκρυνση οποιωνδήποτε κατασκοπευτικών μηχανισμών που οι Αμερικανοί υποψιάζονται πως ίσως έχουν ενσωματωθεί στην άτρακτο από τους Καταριανούς.

Και φυσικά, πρέπει να προστεθούν και οι «λεπτομέρειες» που επιθυμεί ο πρόεδρος: έπιπλα πολυτελείας, χρυσές διακοσμήσεις και εσωτερικό σχεδιασμό που θυμίζει περισσότερο πεντάστερο ξενοδοχείο παρά στρατιωτικό αεροσκάφος.

Το ανώτερο επίπεδο του αεροπλάνου περιλαμβάνει σαλόνι και κέντρο επικοινωνιών, ενώ το κυρίως υπνοδωμάτιο μπορεί να μετατραπεί σε ιατρικό κέντρο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Είναι, λοιπόν, αναμενόμενο ότι στην Ουάσινγκτον γίνεται ένα «παιχνίδι εικασιών» σχετικά με το ποιο θα είναι το τελικό κόστος του έργου. Αυτό θα προστεθεί στα 4 δισεκατομμύρια δολάρια που δαπανώνται ήδη για την κατασκευή δύο προεδρικών αεροσκαφών από την Boeing, τα οποία καθυστερούν σημαντικά στην παράδοση.

Η Πολεμική Αεροπορία παραδέχεται ότι χρηματοδοτεί την ανακαίνιση με κονδύλια από το πρόγραμμα Sentinel για τον εκσυγχρονισμό των Minuteman III, των παλαιών επίγειων διηπειρωτικών πυρηνικών πυραύλων των ΗΠΑ.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε ως πρόταση 77,7 δισ. για αντικατάσταση 400 πυραύλων και υποδομών, ανθεκτικών σε πυρηνικές και κυβερνοεπιθέσεις. Ομως, μέχρι την επάνοδο του Τραμπ στην προεδρία, το κόστος είχε αυξηθεί κατά 81%, φτάνοντας τα 140 δισ.

Πρόσφατα, η Πολεμική Αεροπορία ανακοίνωσε ότι θα χρειαστεί να κατασκευάσει νέα σιλό πυραύλων στη Μοντάνα, τη Βόρεια Ντακότα και το Γουαϊόμινγκ, επειδή τα παλιά καταρρέουν και έχουν διαρροές.

Οι πρώτοι Minuteman τοποθετήθηκαν πριν από 55 χρόνια, όταν ο Ρίτσαρντ Νίξον ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ και ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ κυβερνούσε τη Σοβιετική Ενωση. Οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ διέθεταν τότε πάνω από 30.000 πυρηνικά όπλα. Σήμερα ο αριθμός είναι κοντά στα 3.100.

Ενα θετικό σημείο, σημειώνουν οι ΝΥΤ, είναι ότι, κατά την πρώτη προεδρική θητεία Τραμπ, η Πολεμική Αεροπορία κατάργησε παρωχημένα συστήματα επικοινωνίας που χρησιμοποιούσαν δισκέτες 8 ιντσών.

Ορισμένοι στρατηγικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι επίγειοι πύραυλοι δεν χρειάζονται καν αντικατάσταση, καθώς είναι πιο ευάλωτοι από τους υποθαλάσσιους, που φέρουν υποβρύχια ή τους φορητούς που φέρουν βομβαρδιστικά. Ωστόσο, το Πεντάγωνο δεν επιθυμεί την κατάργηση του ενός σκέλους της λεγόμενης «πυρηνικής τριάδας».

Επιπλέον, οι βάσεις σε αγροτικές περιοχές αποτελούν σημαντικές θέσεις εργασίας και πολιτικό κεφάλαιο για την κυβέρνηση Τραμπ.

Η χρήση του πυρηνικού εκσυγχρονισμού ως «κάλυψη» για τη χρηματοδότηση ενός πολυτελούς προεδρικού αεροσκάφους έχει προκαλέσει οργή σε μέλη του Κογκρέσου.

«Οσο περισσότερα μαθαίνουμε, τόσο περισσότερο ανησυχούμε», λέει η γερουσιαστής Τζιν Σαχίν, Δημοκρατική από το Νιου Χάμσαϊρ και μέλος της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων. «Οι ηθικές και γεωπολιτικές συνέπειες της αποδοχής ενός τέτοιου δώρου από ξένη χώρα είναι ήδη σοβαρές», εξηγεί. Προσθέτει, ωστόσο, ότι είναι ακόμη πιο ανησυχητικό ότι «η κυβέρνηση εκτρέπει κονδύλια από το πρόγραμμα πυρηνικού εκσυγχρονισμού για να χρηματοδοτήσει την ανακαίνιση ενός αεροπλάνου-πολυτελείας για τον Τραμπ».

Σύμφωνα με την ίδια, «πλήττεται η αξιοπιστία της χώρας για χάρη ενός έργου προσωπικής προβολής του προέδρου».

Σε ακρόαση στο Κογκρέσο τον Ιούνιο, ο υπουργός Αεροπορίας, Τρόι Μάινκ, δήλωσε ότι το κόστος «δεν θα είναι τεράστιο» και υπολόγισε ότι ενδεχομένως να κυμανθεί κάτω από τα 400 εκατ. Αλλοι ειδικοί είναι πολύ πιο επιφυλακτικοί, σύμφωνα με τους ΝΥΤ.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο αμερικανικός λαός δεν θα μάθει εύκολα το ακριβές ποσό, διότι όπως λέει ξεκάθαρα και η Πολεμική Αεροπορία: όλα είναι απόρρητα.

Μόνο στο Πεντάγωνο, καταλήγουν οι ΝΥΤ, θα μπορούσε να γίνει μια μεταφορά 934 εκατ. δολαρίων και να ελπίζουν ότι κανείς δεν θα το προσέξει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News