Ο Ντόναλντ Τραμπ επέμεινε στην απόφασή του να αποκτήσει τον έλεγχο της Γροιλανδίας στη διάρκεια μιας έντονης τηλεφωνικής συνομιλίας με την πρωθυπουργό της Δανίας, σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times, το οποίο επικαλείται ανώτερους ευρωπαίους αξιωματούχους.
Ο αμερικανός πρόεδρος μίλησε με τη Μέτε Φρεντέρικσεν, την πρωθυπουργό της Δανίας, για 45 λεπτά την περασμένη εβδομάδα. Ο Λευκός Οίκος δεν έκανε κάποιο σχόλιο για την επικοινωνία αυτή, ωστόσο η Φρεντέρικσεν φέρεται να επανέλαβε πως το τεράστιο νησί της Αρκτικής –αυτόνομο τμήμα του βασιλείου της Δανίας– δεν είναι προς πώληση.
Πέντε νυν και πρώην ανώτεροι ευρωπαίοι αξιωματούχοι που έλαβαν γνώση του περιεχομένου της της συνομιλίας δήλωσαν ότι το τηλεφώνημα έλαβε «πολύ άσχημη» τροπή.
Μόλις η Φρεντέρικσεν ξεκαθάρισε πως δεν βλέπει θετικά τα σχέδια του αμερικανού προέδρου, και παρά τις προτάσεις της για μεγαλύτερη συνεργασία σε στρατιωτικές βάσεις και εκμετάλλευση ορυκτών, ο Τραμπ φέρεται να υπήρξε επιθετικός απέναντί της.
«Ηταν φρικτό», δήλωσε μία από τις πηγές των FT. Μια άλλη πηγή πρόσθεσε: «Ηταν πολύ απόλυτος. Ηταν σαν κρύο ντους. Πριν, ήταν δύσκολο να το πάρεις στα σοβαρά (το αίτημα Τραμπ). Αλλά τώρα νομίζω ότι είναι σοβαρό και εν δυνάμει πολύ επικίνδυνο».
Οι λεπτομέρειες της συνομιλίας είναι πιθανό να εντείνουν τις ευρωπαϊκές ανησυχίες ότι η επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία θα επηρεάσει αρνητικά τις ευρωατλαντικές σχέσεις, καθώς η Ουάσινγκτον ασκεί πίεση σε συμμάχους να παραχωρήσουν εδάφη, συνέχισε το δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας.
Υπενθυμίζεται πως ο Τραμπ ξεκίνησε τη δεύτερη θητεία του με δηλώσεις περί εξάπλωσης της επικράτειας των ΗΠΑ στη Γροιλανδία, στον Παναμά, ακόμη και στον Καναδά.
Πολλοί ευρωπαίοι αξιωματούχοι ήλπιζαν ότι τα σχόλιά του για την απόκτηση της Γροιλανδίας για «λόγους εθνικής ασφάλειας» ήταν απλώς μια διαπραγματευτική τακτική για να αποκτήσει περισσότερη επιρροή στην επικράτεια του ΝΑΤΟ. Ρωσία και Κίνα επίσης ανταγωνίζονται για τον έλεγχο στρατηγικών θέσεων στην Αρκτική.
Αλλά η τηλεφωνική συνομιλία με τη Φρεντέρικσεν διέλυσε αυτές τις ελπίδες, επιδεινώνοντας την εξωτερική πολιτική κρίση μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με τους FT.
«Η πρόθεση ήταν πολύ ξεκάθαρη. Θέλουν τη Γροιλανδία. Οι Δανοί βρίσκονται τώρα σε πανικό», δήλωσε στην εφημερίδα αξιωματούχος με γνώση του περιεχομένου της συνομιλίας Τραμπ – Φρεντέρικσενπου ενημερώθηκε για τη συνομιλία. «Οι Δανοί είναι τρομοκρατημένοι», συμφώνησε μια άλλη πηγή.
Ενας πρώην δανός αξιωματούχος πρόσθεσε: «Ηταν μια πολύ σκληρή συνομιλία. Ο Τραμπ απείλησε με συγκεκριμένα μέτρα κατά της Δανίας, όπως στοχευμένους δασμούς».
Το γραφείο της δανής πρωθυπουργού δεν επιβεβαίωσε το παραπάνω ρεπορτάζ, ούτε το διέψευσε ωστόσο. Περιορίστηκε να σχολιάσει ότι «δεν αναγνωρίζει την ερμηνεία της συνομιλίας που δόθηκε από ανώνυμες πηγές».
Η Γροιλανδία, με πληθυσμό μόλις 57.000 κατοίκους, αποτελεί πύλη για νέες θαλάσσιες οδούς που ανοίγουν σταδιακά στην Αρκτική. Διαθέτει επίσης πλούσια αλλά δύσκολα προσβάσιμα ορυκτά.
«Ο πρόεδρος Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι η ασφάλεια και η προστασία της Γροιλανδίας είναι σημαντική για τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς η Κίνα και η Ρωσία πραγματοποιούν σημαντικές επενδύσεις σε όλη την Αρκτική περιοχή», δήλωσε εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου.
«Ο πρόεδρος δεσμεύεται όχι μόνο να προστατεύσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην Αρκτική, αλλά και να συνεργαστεί με τη Γροιλανδία για να διασφαλίσει την αμοιβαία ευημερία και των δύο χωρών».
Στις αρχές Ιανουαρίου ο Τραμπ είχε απειλήσει να επιβάλει δασμούς στη Δανία εάν αντιταχθεί στα σχέδια του για τη Γροιλανδία. Δεν απέκλεισε επίσης το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη για να πάρει τον έλεγχο του νησιού.
«Ο κόσμος πραγματικά δεν ξέρει καν αν η Δανία έχει οποιοδήποτε νομικό δικαίωμα στο νησί, αλλά, αν έχει, πρέπει να το παραχωρήσει, γιατί το χρειαζόμαστε για την εθνική ασφάλεια», δήλωσε ο Τραμπ σε συνέντευξη Τύπου λίγες ημέρες πριν αναλάβει καθήκοντα.
«Μιλάω για την προστασία του ελεύθερου κόσμου», πρόσθεσε. «Υπάρχουν κινέζικα πλοία παντού. Υπάρχουν ρωσικά πλοία παντού. Δεν θα το επιτρέψουμε αυτό».
Ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, Μούτε Εγκεντε, έχει επανειλημμένα τονίσει ότι οι κάτοικοι του νησιού επιθυμούν ανεξαρτησία, όχι να είναι πολίτες των ΗΠΑ –ή της Δανίας. Ωστόσο, έχει καλωσορίσει το αμερικανικό επιχειρηματικό ενδιαφέρον για την εξόρυξη ορυκτών και τον τουρισμό.
Η Φρεντέρικσεν πραγματοποίησε συνάντηση με διευθύνοντες συμβούλους μεγάλων δανέζικων εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων της Novo Nordisk και της Carlsberg, την περασμένη εβδομάδα για να συζητήσει τις απειλές του Τραμπ, συμπεριλαμβανομένων πιθανών δασμών κατά της χώρας της.
Την ημέρα της επίμαχης επικοινωνίας με τον Τραμπ, δήλωσε στο δανέζικο τηλεοπτικό κανάλι TV2: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον γύρω από τη Γροιλανδία. Βάσει της συνομιλίας που είχα σήμερα, δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι αυτό το ενδιαφέρον θα μειωθεί σε σχέση με όσα έχουμε ακούσει στη δημόσια συζήτηση».