Από τις 18 Νοεμβρίου και κάθε πρωί, 11.000 μαθητές σε 64 σχολεία της Αθήνας τρώνε μαζί. Με την πολύτιμη συμβολή των δασκάλων και των τοπικών συλλόγων γονέων και κηδεμόνων, χορηγείται στα παιδιά ένα τοστ με τυρί και γαλοπούλα και ένα ποτήρι γάλα. Είναι το περίφημο δεκατιανό που χορηγούν κατόπιν συνεργασίας με ιδιωτικές επιχειρήσεις και άνευ κρατικής επιβάρυνσης τα υπουργεία Εργασίας και Υγείας.

Σήμερα υπάρχουν στην Αθήνα σχολεία χωρίς κυλικεία. Είναι άλλωστε ασύμφορο για κάποιον επιχειρηματία να ανοίξει καντίνα σε σχολείο που τα παιδιά δυσκολεύονται να αγοράσουν τα στοιχειώδη. Σχολεία χωρίς κυλικεία υπάρχουν στην Κυψέλη, τα Πατήσια, το Νέο Κόσμο, το Περιστέρι, την Ακαδημία Πλάτωνος, την πλατεία Αττικής, το Περιστέρι, το Ίλιον, τον Κουβαρά, το Μαρκόπουλο και αλλού. Αυτό σε συνδυασμό με το βιοτικό επίπεδο κάθε περιοχής αποτέλεσε το κριτήριο για τη χορήγηση του δεκατιανού.

Στόχος του προγράμματος, όπως ανακοίνωσαν στελέχη των υπουργείων εργασίας και υγείας, είναι αφενός η αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας και αφετέρου η παροχή κινήτρων υγιεινής διατροφής. Διατροφής μάλιστα χωρίς διακρίσεις, καθώς η επιλογή της γαλοπούλας «υπηρετεί» τα ήθη και τα έθιμα και των μικρών μουσουλμάνων μαθητών.

«Το να τρώνε όλα τα παιδιά μαζί το ίδιο φαγητό  ενισχύει την αίσθηση του “ανήκειν” σε ένα κοινωνικό σύνολο και αποφεύγονται οι διακρίσεις. Γιατί άλλο να τρώει ένας μαθητής ντόνατς με σοκολάτα και άλλο να τρώει ένα παξιμάδι»

Αυτό όμως που κατάφερε η χορήγηση του δεκατιανού σε διάστημα 5 εβδομάδων πιλοτικής εφαρμογής, ξεπερνά κατά πολύ τη διατροφική αξία ενός τοστ και ενός ποτηριού γάλακτος. Όπως διαπιστώνουν αρμόδιοι φορείς, «ανάγκασε» μαθητές οι οποίοι είχαν εγκαταλείψει το σχολείο να γυρίσουν πίσω στην τάξη τους. Περιόρισε με άλλα λόγια τη σχολική διαρροή. Την οικειοθελή και πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου λόγω φτώχειας, απαξίωσης και έλλειψης ενδιαφέροντος για τα μαθήματα.

«Όταν ένα παιδί δεν έχει πρόσβαση στο κυλικείο, ή δεν μπορεί να φέρει κολατσιό από το σπίτι, αισθάνεται άσχημα, νιώθει μειονεκτικά και πολλές φορές προτιμά να αντιμετωπίζει το πρόβλημα με την οικογένειά του προκειμένου να αποφύγει την έκθεση. Να αποφύγουν την έκθεση και οι γονείς και το παιδί. Αντίθετα, το να τρώνε όλα τα παιδιά μαζί το ίδιο φαγητό, αφενός ενισχύει την αίσθηση του ανήκειν σε ένα κοινωνικό σύνολο και αφετέρου αποφεύγονται οι διακρίσεις. Γιατί άλλο να τρώει ένας μαθητής ντόνατς με σοκολάτα και άλλο να τρώει ένα παξιμάδι», αναφέρει στο Protagon, η ψυχοπαιδαγωγική σύμβουλος Χρυσούλα Μαυράκη.

Το φαινόμενο της σχολικής διαρροής παρατηρείται κυρίως στα αστικά κέντρα. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση δύο μαθητών, πρώτης και πέμπτης δημοτικού αντίστοιχα, από προάστιο του Πειραιά, που αποφάσισαν πρόσφατα να εγκαταλείψουν το σχολείο για να βοηθήσουν τους γονείς τους. «Η έλλειψη των στοιχειωδών, ενστικτωδώς αλλάζει τις προτεραιότητες των παιδιών, τα οποία προτιμούν να φάνε, από το να ταΐσουν το πνεύμα τους», αναφέρει χαρακτηριστικά η κυρία Μαυράκη.

Στην Ελλάδα -σύμφωνα με στοιχεία του 2014 που παρουσιάστηκαν στη Βουλή- το ποσοστό της σχολικής διαρροής ξεπερνά το 10%, όντας λίγο πιο κάτω από το μέσο όρο της Ευρώπης των «28» που είναι στο 12,7%. Το ποσοστό αυτό αυξάνει για τους αλλοδαπούς μαθητές στη χώρα μας φτάνοντας στο 45,8%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό για τους έλληνες μαθητές είναι στο 8,5%.

Στόχος των υπουργείων Εργασίας και Υγείας είναι να διατηρήσουν τη χορήγηση δεκατιανού στις 11.000 μαθητές μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς, ευελπιστώντας από το Σεπτέμβριο να δώσουν και ένα ζεστό γεύμα σε 200.000 μαθητές δημοτικού σχολείου. Ήδη μάλιστα για το 2016 έχει αποφασιστεί η χορήγηση γάλακτος σε 25 σχολεία της Θεσσαλονίκης σε δήμους που πλήττονται από την ανεργία ενώ στα χαρτιά βρίσκεται και η διανομή φρούτων κατόπιν συνεργασίας με φρουτοπαραγωγούς.

Η σχολική διαρροή δεν αποτελεί φαινόμενο αποκλειστικά της κρίσης, με τους διεθνείς οργανισμούς ωστόσο να αποδίδουν –αναπόφευκτα- τη συντήρησή της σε αυτήν. Η πρωτοβουλία των δύο υπουργείων είναι σε σωστή κατεύθυνση, όμως μαρτυρά μια παραδοχή και δημιουργεί μια μεγάλη πρόκληση. Το παιδί που επιστρέφει στο σχολείο χάρη σε ένα γεύμα που τρώει παρέα με τους συμμαθητές του, θα γυρίσει το μεσημέρι σε ένα σπίτι που η πρόσβαση σε ένα πιάτο φαγητό θα εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο. Γιατί άλλωστε, στο τραπέζι κάθε σπιτιού θα πρέπει να υπάρχει ένα πιάτο φαγητό και στο θρανίο κάθε μαθητή θα πρέπει να υπάρχουν βιβλία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News