Τελικά οι ραβδωτοί μύχοι δεν διαφέρουν πολύ από μικρά παιδιά. Ακριβώς όπως εκείνα χρειάζονται σχεδόν αναπόφευκτα ένα διάλειμμα για τουαλέτα δύο λεπτά μετά την έναρξη μιας διαδρομής με το αυτοκίνητο, έτσι και αυτά τα μεγάλα θαλασσοπούλια αφοδεύουν λίγο μετά την απογείωσή τους. Και στη συνέχεια το κάνουν ξανά και ξανά.
Οι επιστήμονες διερευνούν την παράξενη αυτή ιεροτελεστία σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Current Biology και παρουσιάζει το περιοδικό Smithsonian. Οι ερευνητές δεν είχαν πρόθεση να καταγράψουν τις αφοδευτικές συνήθειες των πτηνών, αλλά να διερευνήσουν πώς τα πουλιά τρέχουν στην επιφάνεια του νερού προτού απογειωθούν.
Για αυτόν τον σκοπό, η ομάδα του Πανεπιστημίου του Τόκιο που συνέγραψε τη μελέτη έδεσε κάμερες μεγέθους γόμας στο κάτω μέρος 15 ραβδωτών μύχων, κοντά σε ένα ακατοίκητο νησί της Ιαπωνίας. Κατέγραψαν πλάνα από τα πίσω άκρα των πτηνών, ελπίζοντας να μελετήσουν τα πόδια τους, αλλά αυτό που παρατήρησαν με ενδιαφέρον ήταν η συχνότητα με την οποία τα ζώα έκαναν την ανάγκη τους – οι κάμερες κατέγραψαν σχεδόν 200 κενώσεις στον αέρα.
Παρακολουθώντας τα βίντεο, οι ερευνητές εξεπλάγησαν με τη συχνότητα των αφοδεύσεων των πτηνών. Στην αρχή το βρήκαν αστείο, αλλά στη συνέχεια τους φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον για τη θαλάσσια οικολογία. Οι ραβδωτοί μύχοι είναι θαλασσοπούλια με μακριά φτερά που ζουν στον δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό και συναντιούνται σε μεγάλα σμήνη, γλιστρώντας προς τη θάλασσα εν πτήσει και βουτώντας σε λίγα μέτρα βάθος για να αναζητήσουν ψάρια.
Το βίντεο αποκαλύπτει ότι τα πτηνά αφόδευαν κάθε τέσσερα έως δέκα λεπτά, αποβάλλοντας περίπου το 5% της σωματικής τους μάζας ανά ώρα. Αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι ότι το κάνουν ενώ πετούν – και πιο συχνά αμέσως μετά την απογείωση. Τα πουλιά μερικές φορές απογειώνονταν από την επιφάνεια του νερού, φαινομενικά απλώς για να ανακουφιστούν, πραγματοποιώντας νέα προσγείωση στο νερό σε λιγότερο από ένα λεπτό αργότερα.
Οι ερευνητές υποθέτουν ότι τα πτηνά σκόπιμα αποφεύγουν την αφόδευση ενώ επιπλέουν στο νερό. Δεδομένου ότι απαιτείται πολλή ενέργεια για να απογειωθούν, πρέπει να υπάρχει ένας συγκεκριμένος λόγος για αυτή τη συνήθεια αφόδευσης. Η ομάδα υποθέτει ότι ίσως το κάνουν για να αποτρέπουν το λέρωμα των φτερών τους ή για την προσέλκυση αρπακτικών. Από την άλλη, ίσως είναι ευκολότερο να αφοδεύουν στον αέρα παρά στην επιφάνεια του νερού.
Οικολόγοι που μελετούν συμπεριφορές ζώων και πτηνών προβάλλουν τη θεωρία ότι ο λόγος για τον οποίο τα εν λόγω πουλιά ανακουφίζονται τόσο συχνά, είναι για να μεταφέρουν ένα ελαφρύτερο φορτίο και να εξοικονομούν ενέργεια ενώ πετούν – με τρόπο αντίστοιχο των μικρών αεροπλάνων, που αφήνουν πίσω τους τα πιο βαριά φορτία.
Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες γνώριζαν την τεράστια επιρροή των μοίχων στα οικοσυστήματα μέσω της λείας που καταναλώνουν. Τώρα οι ερευνητές έχουν αρχίσει να υπολογίζουν την επιρροή τους στο περιβάλλον μέσω του άλλου άκρου τους, δηλαδή των περιττωμάτων που αποβάλλουν.
Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι τα υψηλά επίπεδα αζώτου και φωσφόρου στα περιττώματα των πουλιών τα καθιστούν εξαιρετικό λίπασμα όταν ρίχνονται σε παράκτια ύδατα, αλλά ο ακριβής τρόπος με τον οποίο αυτά τα θρεπτικά συστατικά επηρεάζουν τα οικοσυστήματα στους ανοιχτούς ωκεανούς είναι λιγότερο κατανοητός.
Σύμφωνα με τη μελέτη, τα περιττώματα που απεκκρίνονται από τους περίπου 424 εκατομμύρια μύχους και τους συγγενείς τους, οι οποίοι περνούν μεγάλο μέρος του χρόνου τους στον ανοιχτό ωκεανό, ενδέχεται να παρέχουν θρεπτικά συστατικά και στη θαλάσσια ζωή μακριά από τις ακτές.
Οι φάλαινες βοηθούν στη διοχέτευση θρεπτικών συστατικών από τα βαθιά στα πιο ρηχά νερά – τρεφόμενες στα βάθη των ωκεανών και αφοδεύοντας κοντά στην επιφάνεια. Τα θαλασσοπούλια, από την άλλη, ίσως έχουν ισχυρότερη τοπική επίδραση σε περιοχές όπου συγκεντρώνονται σε μεγάλους αριθμούς. Τα νερά γύρω από νησιά με αποικίες μεγάλων πουλιών φαίνεται να έχουν κοράλλια που αναπτύσσονται ταχύτερα, καθώς και περισσότερα ψάρια.
Η ομάδα των ερευνητών του Τόκιο θα επεκτείνει τη μελέτη. Σκοπεύει να χρησιμοποιήσει όργανα GPS ώστε να παρακολουθεί πού ακριβώς αφοδεύουν τα θαλασσοπούλια, με την ελπίδα να ρίξει φως στο πώς τα περιττώματά τους επηρεάζουν τη θαλάσσια οικολογία.