Πιγκουίνοι Αντελί, του είδους που ζει στη θάλασα του Ρος | REUTERS/Pauline Askin/File Photo
Επικαιρότητα

Συμφωνία-σταθμός για τη διάσωση της Ανταρκτικής

Σε μια μοναδικού εύρους συμφωνία για τη διάσωση ενός κολοσσιαίου οικοσυστήματος στον Νότιο Ωκεανό από σχεδόν κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα συμφώνησαν 24 χώρες και η ΕΕ
Protagon Team

Για τα επόμενα 35 χρόνια ένα μεγάλο τμήμα του Νότιου Ωκεανού που περιβάλλει την Ανταρκτική θα διατηρηθεί ανέπαφο από κάθε ανθρώπινη παρέμβαση, ειδικά σε ό,τι φορά το ψάρεμα, συμφώνησαν οι αντιπρόσωποι 24 χωρών και η ΕΕ.

Στη θαλάσσια ζώνη προστασίας περιλαμβάνεται η Θάλασσα του Ρος, μία έκταση 1,57 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, σχεδόν 12 φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα. Οι επιστήμονες τη θεωρούν ένα από τα λίγα μεγάλα, παρθένα οικοσυστήματα στην πλανήτη, ένα ζωντανό εργαστήριο για την μελέτη των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή.

Είναι πλέον η μεγαλύτερη ζώνη προστασίας στον κόσμο -είτε στη θάλασσα είτε στην ξηρά- και πιθανόν η πρώτη τέτοιου τύπου ζώνη που καθιερώνεται στους ωκεανούς που αντιμετωπίζουν ένα όλο και οξύτερο πρόβλημα υπεραλίευσης.

Στην πράξη από τη ζώνη αυτή θα απαγορεύεται η αφαίρεση των μορφών ζωής που ζουν σε αυτήν. Θα υπάρξουν ωστόσο και κάποιες ζώνες όπου θα επιτρέπεται η αλίευση για ερευνητικούς σκοπούς.

Χάρτης του WWF με τγην προστατευόμενη ζώνη (σκούρο μπλε) και την ζώνη έρευνας (ροζ και ανοιχτό)

Η Θάλασσα του Ρος, οι ακτές της και η κρηπίδα πάγου σε αυτήν είναι μόνο το 2% του Νότιου Ωκεανού, επισημαίνει το BBC. Ωστόσο σε αυτήν ζουν πολύ μεγάλοι αριθμοί πιγκουίνων, πετρίλων, που είναι ένα από τα πιο κοινά θαλασσοπούλια της Ανταρκτικής όπως και φάλαινες.

Τα νερά είναι γεμάτα θρεπτικά συστατικά, τα οποία χάρη στα ρεύματα κυκλοφορούν στους ωκεανούς πέρα από την Ανταρκτική . Ζουν επίσης τεράστιοι αριθμοί κριλ, ένα είδος μικροοργανισμού μου μοιάζει με γαρίδα αλλά έχει μήκος 1-5 εκατοστά και αποτελεί η βασική τροφή για τις φάλαινες και τις φώκιες.

Η συμφωνία -που ήταν ομόφωνη- επικυρώθηκε στην Αυστραλία μετά από μακρές διαπραγματεύσεις που κράτησαν πέντε χρόνια. Η πρόταση είχε γίνει από τη Νέα Ζηλανδία και τις ΗΠΑ. Μέχρι πέρυσι πρακτικά μόνο η Ρωσία είχε διαφωνίες που τελικά κάμφθηκαν. Η Μόσχα μάλιστα επέκτεινε καθιέρωσε μια δική της ζώνη στις βόρειες θάλασσες.

Ένα από τα βασικά σημεία διαφωνίας κατά τις διαπραγματεύσεις ήταν η διάρκεια της προστασίας, με την Κίνα να θεωρεί ότι 20 χρόνια είναι αρκετά. Πολλοί περιβαντολόγοι διαφωνούσαν με το σκεπτικό ότι είναι πολύ λίγα με δεδομένη τη διάρκεια της ζωής των ειδών που ζουν στην περιοχή και ειδικά των φαλαινών.

Μέλη της Επιτροπής για τη διατήρηση των Θαλάσσιων Φυσικών Πόρων στην Ανταρκτική (CCAMLR) που κατέληψε στη συμφωνία-σταθμό είναι κυρίως χώρες που είναι στην γύρω από την Ανταρκτική και έχουν διαφόρων ειδών αξιώσεις στην ήπειρο, όπως η Αργεντινή, η Αυστραλία, η  Νέα Ζηλανδία, αλλά και οι ΗΠΑ, η Βραζιλία, η Βρετανία, η Ιαπωνία, η Ινδία και η Ρωσία. Μέλη είναι ακόμη ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ευρωπαϊκή Ενωση συνολικά. Στα μέλη που έχουν προσχωρήσει περιλαμβάνεται και η Ελλάδα.