Το 2020, το παρθενικό βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» είχε απονεμειθεί στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η πρόεδρος της Κομισιόν όμως δεν είχε καταφέρει να ταξιδέψει τον Οκτώβριο στη Θεσσαλονίκη για την απονομή καθώς είχε τεθεί σε καραντίνα· είχε έρθει σε επαφή με κρούσμα της Covid-19. Με έναν τρόπο λοιπόν, η ανακοίνωση των δύο προσωπικοτήτων που θα τιμηθούν εφέτος με το βραβείο μοιάζει με συνέχεια: θα είναι ο Ουγκούρ Σαχίν και η Οζλέμ Τουρετζί, οι δύο τουρκικής καταγωγής επιστήμονες της BioNTech που ανέπτυξαν το πρώτο εμβόλιο κατά του κορονοϊού.

Οπως ανέφερε στη σχετική ανακοίνωσή του το Ιδρυμα Θεοφανώ, η Διοικούσα και η Συμβουλευτική Επιτροπή του Ιδρύματος επέλεξαν να εφιστήσουν την προσοχή τους στους ποικίλους τρόπους με τους οποίους η επιστήμη βελτιώνει τη ζωή των ανθρώπων, αναγνωρίζοντας τη συμβολή του ζευγαριού που ανέπτυξε το πρώτο εμβόλιο κατά του νέου κορονοϊού, δρ Ουγκούρ Σαχίν (Uğur Şahin) και δρ. Οζλέμ Τουρετζί  (Özlem Türeci )– δυο επιστήμονες-παράδειγμα προς μίμηση που αποτελούν έμπνευση για νέους από όλον τον κόσμο για τη σκληρή, αδιάλειπτη προσπάθεια τους να επιλύσουν μια πρωτοφανή υγειονομική κρίση, όπως και την αφοσίωση στο Κοινό Καλό και την υψηλή ποιότητα έρευνας και ειδημοσύνης που οδήγησαν σε μια ανακάλυψη που χάρισε ελπίδα όχι μόνο στην Ευρώπη μα σε όλη την Ανθρωπότητα.

Λίγους μήνες προτού επισκεφθούν τη Θεσσαλονίκη για την τελετή απονομής του Βραβείου «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ», οι δύο επιστήμονες δήλωσαν: «Το Βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» αποτελεί μεγάλη αναγνώριση και τιμή για εμάς. Σας ευχαριστούμε που μας κρίνατε άξιους εκπροσώπους του σκοπού που αντιπροσωπεύει αυτό το Βραβείο: Η βελτίωση της ζωής είναι πράγματι ο πιο ευγενής σκοπός της επιστήμης, και μια αποστολή που μας αγγίζει ιδιαίτερα. Αποδεχόμαστε το διακεκριμένο αυτό βραβείο με ενθουσιασμό εκ μέρους μιας εξαιρετικής ομάδας που επέτρεψε την υλοποίηση του Project Lightspeed – Made in Europe».

Ομως δεν είναι μόνο η καθοριστική συμβολή τους στη μάχη κατά της πανδημίας που τους συνδέει με το βραβείο. Η ιστορία τους αντικατοπτρίζει την ιστορία της αυτοκράτειρας Θεοφανώ, της πριγκίπισσας του Βυζαντίου που έγινε Αυτοκράτειρα της Γερμανικής Αυτοκρατορίας τον 10ο αιώνα. Οι δύο επιστήμονες είναι εκπρόσωποι της ποικιλομορφίας της Ευρώπης, όπως μετατρέπεται σε εκκολαπτήριο υψηλών επιτευγμάτων και πεδίο διακρατικής συνεργασίας.

Η τελετή απονομής του Βραβείου «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» 2021 θα λάβει χώρα την Τετάρτη 13 Οκτωβρίου 2021 στη Θεσσαλονίκη, στο ιδιαίτερο περιβάλλον της εμβληματικής Ροτόντας, ενός κορυφαίου μνημείου που μαρτυρά τη ρωμαϊκή, βυζαντινή, ορθόδοξη, οθωμανική και ελληνική επίδραση στη διαμόρφωση της Ευρώπης.

Παράλληλα, η Διοικούσα και η Συμβουλευτική Επιτροπή του Ιδρύματος Θεοφανώ, υπό την προεδρία του
Σταύρου Ανδρεάδη και του προέδρου Χέρμαν βαν Ρομπάι αντίστοιχα, ξεκινούν για πρώτη φορά φέτος τη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Θεοφανώ, ένα πάνελ συζήτησης πάνω σε ένα θέμα διεθνούς βαρύτητας που σχετίζεται και εμπνέεται από το βραβείο κάθε χρονιάς. Αυτή η πρωτοβουλία στοχεύει στη δημιουργία ενός δυναμικού φόρουμ συζήτησης επί κρίσιμων ζητημάτων που σχετίζονται με το μέλλον της Ευρώπης. Η φετινή διοργάνωση θα λάβει χώρα την Πέμπτη 14 Οκτωβρίου, με τίτλο «Εξασφαλίζοντας την ευημερία του αύριο μέσω της Επιστήμης» και με θεματικές σχετικές με την επιστήμη για το Κοινό Καλό, επιστήμη και καινοτομία στην Ευρώπη, επιστήμη και ανταγωνιστικότητα, επιστήμη και εκπαίδευση, και επιστήμη και υγιεινή ζωή.

Από την ίδρυσή του, το Ίδρυμα Αυτοκράτειρα Θεοφανώ έθεσε ως στόχο την αναγνώριση ατόμων και οργανισμών για τη συνεισφορά τους στην κατανόηση και την ενδυνάμωση της σύγχρονης Ευρωπαϊκής Ιδέας, καθώς και στην κοινωνική ευημερία, την πρόνοια και τη βελτίωση της ζωής όλων. Η αρχή έγινε το 2020, με το βραβείο να επικεντρώνεται στην Εκπαίδευση. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αποδέχτηκε το πρώτο βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» εκ μέρους ενός ευρωπαϊκού θεσμού που ενισχύει την κινητικότητα, τη συνεργασία και την αμοιβαία κατανόηση για τους νέους πολίτες Ευρώπης: το πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών ERASMUS. Συνεχίζοντας την πορεία που ξεκίνησε πέρσι, το βραβείο επιδιώκει να εδραιωθεί, χρόνο με τον χρόνο, ως σημείο αναφοράς στην αναγνώριση και αναγνώριση εκείνων των μελών της κοινωνίας, οργανισμών ή ατόμων, που συμβάλλουν στην αμοιβαία κατανόηση και την κοινή συνεργασία, όπως και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της σύγχρονης εποχής, σε ευρωπαϊκό πλαίσιο και πέρα από αυτό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News