«Ντε Κάιπ» (Ρότερνταμ), 24 Μαρτίου 1965. Λίβερπουλ και Κολωνία έχουν ολοκληρώσει τις δύο αναμετρήσεις τους στα προημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων 1964-1965 χωρίς γκολ: 0-0 στην Αγγλία, 0-0 και στη Γερμανία. Η πρόκριση κρίνεται σε τρίτο αγώνα, στο ουδέτερο γήπεδο της Φέγενορντ. Οι κανονισμοί δεν προβλέπουν παράταση και πέναλτι. Στο ταξίδι τους στην Ολλανδία, που τότε είχε αρκετή ταλαιπωρία και μεγάλο κόστος, έχουν ακολουθήσει τις δύο ομάδες χιλιάδες άγγλοι και γερμανοί φίλαθλοι.

Το παιχνίδι τους αποζημιώνει, είναι συναρπαστικό. Πάλι, όμως, λήγει χωρίς νικητή (2-2). Είναι η ώρα που πρέπει να αποφασίσει η τύχη, με το στρίψιμο του νομίσματος – κάτι συνηθισμένο εκείνη την εποχή. Μόνο που ο διαιτητής, προετοιμασμένος γι’ αυτό το ενδεχόμενο, έχει αποφασίσει να πρωτοτυπήσει. Βγάζει από την τσέπη του μια μάρκα ρουλέτας, κόκκινη από τη μια της όψη και λευκή από την άλλη. Η Λίβερπουλ ποντάρει, δια του αρχηγού της, στο χρώμα του συλλόγου. Ο ρέφερι πετά τη μάρκα ψηλά και τότε συμβαίνει το απίθανο: έτσι ελαφριά και λεπτή που είναι, προσγειώνεται στο τερέν όρθια. Η επανάληψη της διαδικασίας δίνει την πρόκριση στους «Reds», όμως η UEFA, θορυβημένη από όσα συνέβησαν, αποφασίζει να βρει κάποιον άλλο τρόπο, προκειμένου οι ομάδες να λύνουν τις διαφορές τους στην ισοπαλία.

Ετσι μπήκε στη ζωή μας ο κανονισμός του εκτός έδρας γκολ. Αυτού που, κάπως μπακαλίστικα, συνηθίσαμε να λέμε ότι «μετράει διπλό». Αν σκεφτεί κανείς τις συνθήκες της εποχής, το σκεπτικό των αξιωματούχων του ποδοσφαίρου πως «κάποια γκολ αξίζουν περισσότερο από κάποια άλλα» ήταν σωστό. Οι μετακινήσεις ήταν πολύ κουραστικές. Πολλές από τις φιλοξενούμενες ομάδες έπαιζαν στο γήπεδο των αντιπάλων τους για πρώτη φορά – και τα γήπεδα, τότε, είχαν μεγάλες διαφορές, το ένα από το άλλο. Οι έδρες ήταν πολύ εχθρικές, καθώς το πειθαρχικό δίκαιο της UEFA βρισκόταν ακόμη στα σπάργανα. Οι διαιτητές ευνοούσαν τους γηπεδούχους, υποκύπτοντας στη δύναμη της έδρας. Ενα εκτός έδρας γκολ ήταν έμοιαζε με κατόρθωμα. Γιατί, λοιπόν, να μην επιβραβευθεί;

Το στρίψιμο του νομίσματος, που έκανε το ποδόσφαιρο να μοιάζει με τυχερό παιχνίδι, σταμάτησε. Οι τρίτοι αγώνες σε ουδέτερο γήπεδο, που επιβάρυναν τις ομάδες με εξοντωτικά και δαπανηρά ταξίδια, καταργήθηκαν. Η μόνη ισοπαλία που μπορούσε, πια, να υπάρξει (το ίδιο, ακριβώς, σκορ και στους δύο αγώνες) θα θεραπευόταν, στη συνέχεια, με παράταση και πέναλτι. Επιπλέον, ο κανόνας του «χρυσού» εκτός έδρας γκολ έδινε στις φιλοξενούμενες ομάδες ένα σημαντικό κίνητρο ώστε να παίξουν πιο επιθετικά, να μην ταμπουρωθούν στην άμυνα.

Για αρκετές δεκαετίες όλοι ήταν ικανοποιημένοι με τη λύση που είχε δώσει η UEFA. Τα παράπονα άρχισαν όταν, πλέον, οι συνθήκες είχαν αλλάξει δραματικά. Οταν τα γήπεδα έγιναν «εκκλησίες», όλοι οι αγωνιστικοί χώροι έπρεπε να τηρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές, οι διαιτητές έπαιζαν 50-50, οι μετακινήσεις έγιναν ευκολότερες και οι σύλλογοι πλουσιότεροι, το εκτός έδρας γκολ έχασε την ιδιαίτερη γοητεία του. Στα μέσα της δεκαετίας των ’60s, μόλις ένα στα επτά ματς έληγε με νίκη της φιλοξενούμενης ομάδας. Σήμερα, το «διπλό» είναι το αποτέλεσμα ενός στους τρεις αγώνες, στα Κύπελλα Ευρώπης. Το ζητούμενο, τώρα, δεν είναι η πριμοδότηση των ομάδων που αγωνίζονται μακριά από το γήπεδό τους, αλλά η εξάλειψη μιας αδικίας. Ολο και περισσότεροι σύλλογοι γκρινιάζουν ότι αποκλείονται από τις διοργανώσεις της UEFA, χωρίς να έχουν ηττηθεί σε κανένα από τα παιχνίδια τους. Κάτι που συνέβη πέρυσι στην ΑΕΚ, στη διπλή αναμέτρησή της με την Ντινάμο Κιέβου στο Europa League.

Ο κανόνας του εκτός έδρας γκολ έχει χάσει και τη χρησιμότητά του ως κίνητρο για πιο επιθετικό ποδόσφαιρο. Ιδίως στα πρώτα παιχνίδια, οι γηπεδούχοι παίζουν με σκοπό να μη δεχθούν γκολ. Το καλύτερο, γι’ αυτούς, αποτέλεσμα (μετά τη νίκη, βεβαίως) είναι το 0-0. Οχι το 1-1, το 2-2, ή το 3-3. Το ένστικτο της επιβίωσης έχει δημιουργήσει ομάδες άτολμες και φοβικές. Που έχουν ως προτεραιότητα να μη δεχθούν γκολ στο γήπεδό τους, κι όχι να πετύχουν όσα περισσότερα μπορούν.

Η παραδοξότητα του κανόνα του εκτός έδρας γκολ «βγάζει μάτι» ιδίως όταν οι αντίπαλες ομάδες χρησιμοποιούν ως έδρα το ίδιο γήπεδο. Το 2003, στους ημιτελικούς του Champions League, Ιντερ και Μίλαν έπαιξαν στο «Σαν Σίρο» του Μιλάνο. Οι δύο αγώνες έληξαν ισόπαλοι (0-0 και 1-1), όμως προκρίθηκε η Μίλαν, διότι το 1-1 σημειώθηκε στο ματς που ήταν -τυπικά- φιλοξενούμενη.

Επιτέλους, η UEFA αποφάσισε να επανεξετάσει αυτόν τον απαρχαιωμένο κανονισμό. Στο τακτικό meeting των προπονητών των κορυφαίων συλλόγων, που διεξήχθη την περασμένη Τρίτη, όλοι συμφώνησαν ότι, πλέον, δεν υπάρχει κανένας λόγος να δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στο εκτός έδρας γκολ. Ο γενικός γραμματέας της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας, Τζόρτζιο Μαρκέτι, αποκάλυψε ότι προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και η UEFA, σε ό,τι αφορά τα νοκ-άουτ ματς του Champions και του Europa League. Οσοι δυσκολεύονται, ακόμη, να υπολογίσουν ποια ομάδα «περνάει» με το ίδιο συνολικό σκορ, σύντομα θα απαλλαγούν απ’ αυτόν τον μπελά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News