H αμερικανική στρατιωτική βοήθεια θα ξεχρεωθεί από την Ουκρανία με παραχώρηση στις ΗΠΑ του δικαιώματος εκμετάλλευσης των ντόπιων σπανίων γαιών – αυτή είναι η ουσία της συμφωνίας, τηn οποία διαπραγματεύονται τα δύο μέρη, έγραψε η Corriere della Sera. «Μίλησα με τον Πούτιν και με τον Ζελένσκι, και προσπαθώ να πάρω τα χρήματά μας πίσω. Η Ευρώπη έδωσε 100 δισ. στην Ουκρανία με τη μορφή δανείου. Εχουμε βάλει 300 δισ. Ζητάμε λοιπόν σπάνιες γαίες και πετρέλαιο και οτιδήποτε άλλο» ισχυρίστηκε ο Τραμπ μιλώντας, πρόσφατα, στο συνέδριο των αμερικανικών συντηρητικών CPAC. Η Ουκρανία έχει μεγάλα υπόγεια κοιτάσματα, αξίας 11,5 τρισ. δολαρίων, και διαθέτει όχι μόνο σπάνιες γαίες, αλλά και βασικά ορυκτά όπως είναι το λίθιο, ο γραφίτης, το κοβάλτιο και το τιτάνιο.

Τι είναι οι σπάνιες γαίες;

Ως σπάνιες γαίες νοείται μία ομάδα του περιοδικού πίνακα, η οποία περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία: λανθάνιο, δημήτριο, πρασεοδύμιο, νεοδύμιο, προμήθειο, σαμάριο, μοναζίτη, τσερίτη, αλλανίτη, ευρώπιο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, όλμιο, ύττριο, έρβιο, θούλιο, υτέρβιο και λουτέτσιο. Αυτά τα στοιχεία παράγουν μία παγκόσμια αγορά που ήδη αξίζει σχεδόν 11 δισ. δολάρια και η οποία το 2031 θα αξίζει 21,7 δισ. δολάρια. Οι σπάνιες γαίες αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μέρος των κρισίμων πρώτων υλών. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Eνωση, ο ρόλος τους είναι σπουδαίος στη λεγόμενη «πράσινη μετάβαση».

Γιατί είναι τόσο σημαντικές;

Αυτές οι πρώτες ύλες είναι απαραίτητες στην τεχνολογία και στην αμυντική βιομηχανία. Χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία μαγνητών, οπτικών ινών, αλλά είναι απαραίτητα στις ανεμογεννήτριες και στους ηλιακούς συλλέκτες. Είναι σημαντικές για όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές τελευταίας γενιάς, αλλά και για τις πιο προηγμένες τεχνολογίες στον τομέα της αεροδιαστημικής, της άμυνας και της ιατρικής.

Πού βρίσκονται;

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ, υπάρχουν λίγο πάνω από 90 εκατομμύρια τόνοι αποθεμάτων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων 44 εκατομμυρίων στην Κίνα, η οποία είναι μακράν ο μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Βραζιλία, με 21 εκατομμύρια τόνους. Στην Ινδία υπάρχουν περίπου 7 εκατομμύρια τόμοι, στην Αυστραλία 5,7 εκατομμύρια τόνοι. Η Ρωσία έχει άλλους 3,8 εκατομμύρια τόνους. Ενώ τα αποθέματα των ΗΠΑ ανέρχονται σε 1,9 εκατ. τόνους.

Τι έχει η Ουκρανία;

Στην Ουκρανία τα αποθέματα σπανίων γαιών υπερβαίνουν εκείνα των πιο σημαντικών κοιτασμάτων της Βόρειας Αμερικής. Σύμφωνα με το ουκρανικό υπουργείο Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, η χώρα έχει κοιτάσματα με 22 από τα συνολικά 50 υλικά που οι ΗΠΑ χαρακτήρισαν κρίσιμα, όπως επίσης και 20 από τις 34 πρώτες ύλες που η Ευρωπαϊκή Ενωση (Κομισιόν) χαρακτήρισε κρίσιμες. Η Ουκρανία είναι μεταξύ των δέκα πρώτων χωρών σε αποθέματα τιτανίου (αντιπροσωπεύει το 7% της παγκόσμιας παραγωγής) και είναι η πέμπτη μεγαλύτερη παραγωγός γαλλίου. Το κοίτασμα «Ζαβαλιέφσκι» είναι από τα πιο σημαντικά πλην ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα γραφίτη στην Ευρώπη. Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Γεωλογικού Ινστιτούτου της Ουκρανίας, η χώρα διαθέτει περίπου 2,6 δισεκατομμύρια τόνους αποθεμάτων σπανίων γαιών (πολλά από αυτά βρίσκονται στο Ντονμπάς).

Γιατί ο Τραμπ «καίγεται»;

Για να κατανοήσουμε τι κρύβεται πίσω από τη διεκδίκηση του Τραμπ για τις ουκρανικές πρώτες ύλες, πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν ότι συνολικά τα κοιτάσματα, τα ενεργειακά, των ορυκτών, των σπανίων γαιών, κ.ά., αξίας 12,4 τρισ. δολαρίων, βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Ρωσίας. Εκτός από το 63% των κοιτασμάτων άνθρακα, η Ρωσία ελέγχει το 11% των κοιτασμάτων πετρελαίου, το 20% των κοιτασμάτων φυσικού αερίου, το 42% των κοιτασμάτων μετάλλων και το 33% των κοιτασμάτων σπανίων γαιών και ορυκτών, συμπεριλαμβανομένου του λιθίου.

Αν σκεφθεί κανείς ότι η Ρωσία έχει ήδη μερικά εκατομμύρια τόνους περισσότερα αποθέματα από την Ουάσιγκτον και ότι το Πεκίνο ελέγχει περισσότερα από τα μισά από αυτά, γίνεται αμέσως σαφές γιατί ο Τραμπ προσπαθεί να παίξει αυτό το παιχνίδι. Ενας επιπλέον αριθμός μπορεί να είναι χρήσιμος για την κατανόηση της ιστορίας: το 2023 οι ΗΠΑ ξόδεψαν 190 εκατ. δολάρια για την εισαγωγή σπανίων γαιών. Χωρίς αυτά, δεν μπορούν να παραχθούν οι πιο πρόσφατες τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν από τους γίγαντες της Big Tech.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News