Το καλοκαίρι του 2002, στην καρδιά της παλιάς πόλης του Ταλίν, της πρωτεύουσας της Εσθονίας, μια ομάδα φιλόδοξων νεαρών τα έπινε στο Valli Baar, ένα ρετρό μπαρ κολλημένο στη δεκαετία του ’70. Τη συνάντηση είχαν κανονίσει ο Νίκλας Ζένστρεμ από τη Σουηδία και ο Γιάνους Φρις από τη Δανία. Οι δυο νεαροί επιχειρηματίες δεν είχαν ακόμη συνέλθει από την τεράστια επιτυχία του Kazaa, μιας από τις πρώτες peer-to-peer εφαρμογές που επέτρεπε την ανταλλαγή μουσικών αρχείων και βίντεο, αλλά αναζητούσαν ήδη ιδέες για το επόμενο επιχειρηματικό τους εγχείρημα.
Μαζί τους ήταν μια ομάδα ταλαντούχων εσθονών προγραμματιστών, περιλαμβανομένου του Γιαν Τάλιν, ο οποίος μετείχε στην ομάδα που δημιούργησε και ανέπτυξε το Kazaa προτού το εξαγοράσουν οι δυο Σκανδιναβοί. Επειτα από μερικά σφηνάκια Millimallikas –ένα… θανατηφόρο κοκτέιλ βότκας με γλυκάνισο, τεκίλα και ταμπάσκο, για το οποίο φημίζεται το Valli Baar– έπεσε η φαεινή ιδέα: εάν ήταν δυνατή η απευθείας ανταλλαγή αρχείων μεταξύ δύο υπολογιστών, γιατί να μην κάνουμε το ίδιο και με φωνή;
Κάπως έτσι δημιουργήθηκε το Skype, το οποίο λανσαρίστηκε στις 29 Αυγούστου 2003, σε απόλυτη συμφωνία με τη μεγάλη υπόσχεση του διαδικτύου περί εξάλειψης των αποστάσεων, σύνδεσης των ανθρώπων και απλούστευσης της επικοινωνίας. Πλέον, όμως, η εφαρμογή που άλλαξε τον τρόπο επικοινωνίας και στο απόγειό της μετρούσε περισσότερους από 700 εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως, ανήκει στο παρελθόν: η Microsoft, η οποία εξαγόρασε το Skype το 2011 έναντι 8,5 δισ. δολαρίων, έθεσε την Τετάρτη 5 Μαΐου εκτός λειτουργίας τη διάσημη εφαρμογή, που αποτέλεσε τομή στην τηλεφωνία μέσω του διαδικτύου, επιτρέποντας τις δωρεάν διεθνείς κλήσεις, με υψηλή (για την εποχή) ποιότητα ήχου και εικόνας.
«Αντίο, Skype… Τραύλιζες, πάγωσες και αποσυνδέθηκες… Αλλά μας εξυπηρέτησες καλά σε δύσκολες στιγμές… Μας βοήθησες να μαθαίνουμε νέα των φίλων μας και κράτησες την οικογένειά μας ενωμένη… Σε ευχαριστούμε» έγραψε ένας χρήστης στο X.
Αναμφίβολα το Skype ήταν μια εξαιρετική καινοτομία: εκείνη την εποχή οι διεθνείς κλήσεις ήταν πανάκριβες, ενώ οι βιντεοκλήσεις ανήκαν ακόμη στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Την πρώτη ημέρα την εφαρμογή κατέβασαν 10.000 άτομα, ενώ μέσα σε λίγους μήνες οι χρήστες του Skype ανέρχονταν ήδη σε ένα εκατομμύριο.
Οπως θυμίζει η ιταλική Repubblica σε δημοσίευμά της, μετά από το σκάσιμο της φούσκας του dot-com, τον Μάρτιο του 2000, λίγοι ήταν πρόθυμοι να επενδύσουν στην ψηφιακή τεχνολογία, πόσω μάλλον σε μια ευρωπαϊκή νεοφυή εταιρεία. Καθοριστική για την ανάπτυξη του Skype στα πρώτα χρόνια υπήρξε η αρωγή του Γουίλιαμ Ντρέιπερ, ενός από τους πρώτους μεγαλοεπενδυτές (από τα μέσα της δεκαετίας του 1950) της Σίλικον Βάλεϊ. Στη συνέχεια, το 2005, όταν είχε ήδη 20 εκατομμύρια χρήστες, το Skype εξαγοράστηκε από το eBay έναντι 2,6 δισ. δολαρίων.
Αλλά ο γάμος με τον κολοσσό των διαδικτυακών δημοπρασιών δεν ευοδώθηκε. To 2009 μια ομάδα επενδυτών με επικεφαλής την εταιρεία Silver Lake εξαγόρασε το 65% του Skype έναντι 1,9 δισ. δολαρίων, ενώ έπειτα από μια διετία, το 2011, όταν η εφαρμογή εξακολουθούσε να αναπτύσσεται με 167 δισ. λεπτά διεθνών συνομιλιών ετησίως, πέρασε στην κατοχή της Microsoft.
Το 2015 το Skype είχε ακόμα 300 εκατ. ενεργούς χρήστες μηνιαίως. Ωστόσο στη συνέχεια η υπηρεσία δεν κατάφερε να προσαρμοστεί στις εξελισσόμενες ανάγκες των χρηστών, ολοένα περισσότεροι εκ των οποίων άρχισαν να παραπονιούνται για δυσκολία εισόδου στην εφαρμογή και για καθυστερήσεις όταν μεγάλος αριθμών χρηστών προσπαθούσε να συνδεθεί σε μία μόνο κλήση.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς η παγκόσμια ζήτηση για διαδικτυακές κλήσεις αυξήθηκε κατακόρυφα, πολλοί χρήστες άρχισαν να μεταπηδούν από το Skype σε διάφορες ανταγωνιστικές εφαρμογές –κυρίως στο Zoom–, όχι μόνο για να επικοινωνήσουν με φίλους και συγγενείς, αλλά και για εξ αποστάσεως εργασία.
Η Microsoft προσπάθησε να ενσωματώσει το Skype στο Outlook και στα Windows, αλλά τελικά έδωσε προτεραιότητα στο Teams: μια πλατφόρμα βιντεοκλήσεων και ανταλλαγής μηνυμάτων η οποία λειτουργεί και ως κοινόχρηστος χώρος εργασίας. Αυτό ήταν το τελειωτικό χτύπημα: το 2020 το Skype μετρούσε ακόμα 40 εκατ. ενεργούς χρήστες καθημερινώς, αλλά μόλις έναν χρόνο αργότερα τo Teams είχε 145 εκατ. καθημερινούς χρήστες.