27 Φεβρουαρίου: Το μακρύ τραπέζι του Πούτιν μπορεί και να μην αφορούσε τον κορονοϊό στην περίπτωση των Σοϊγκού και Γκερασίμοφ | Sputnik/Aleksey Nikolskyi/Kremlin via REUTERS
Επικαιρότητα

Ρωσία: Ο «τσάρος» εξαλείφει τους πρετοριανούς του

Ιντριγκες, δολοπλοκίες και μυστικά στο Κρεμλίνο: πώς και γιατί ο Πούτιν στράφηκε εναντίον των άλλοτε εμπίστων του Βαλέρι Γκερασίμοφ και Σεργκέι Μπεζέντα έπειτα από το φιάσκο της εισβολής στην Ουκρανία
Protagon Team

«Πάντα η νίκη επιτυγχάνεται όχι μόνο με την υλική δύναμη του κράτους, αλλά και με τους πνευματικούς πόρους του λαού, με την ενότητα και με την επιθυμία να αντιταχθεί στην επιθετικότητα με όλη του τη θέληση» – αυτά είχε γράψει το 2017 ο Βαλέρι Γκερασίμοφ, αρχηγός του ρωσικού επιτελείου εκείνη την εποχή, σε κάποιο άρθρο του περί μεταμόρφωσης του στρατού σε σύγχρονο πολεμικό εργαλείο. Ο Μάρκο Ιμαρίζιο, συντάκτης της Corriere della Sera, σχολίασε ότι «στον πόλεμο της Ουκρανίας, της Ρωσίας δεν της έλειψε η υλική δύναμη αλλά όλα τα άλλα». Ο ιταλός συντάκτης έκρινε δηλαδή: α) ότι η Ρωσία δεν τα πάει καλά στο πολεμικό πεδίο, β) ότι αυτή η αποτυχία της οφείλεται στην έλλειψη ενότητας του στρατεύματος ή και του λαού γενικώς και γ) ότι η Ουκρανία δεν επέδειξε ποτέ καμία επιθετικότητα εις βάρος της Ρωσίας και των Ρώσων.

Στη Λουμπιάνκα ως κρατούμενοι;

Οι πληροφορίες επί του πεδίου είναι ευθύνη του 5ου Τομέα της FSB, έγραψε ο Ιμαρίζιο, δηλαδή υπάγονται στην αρμοδιότητα της μυστικής υπηρεσίας που κληρονόμησε όλο το βιός της KGB, ακόμη και την έδρα της, το αχανές μοσχοβίτικο κτίριο Λουμπιάνκα. Η επέκταση των δραστηριοτήτων της FSB πέραν των ρωσικών συνόρων αποφασίστηκε στο τέλος της δεκαετίας του ’90 «από το τότε αφεντικό της, κάποιον Βλαντίμιρ Πούτιν» μας πληροφόρησε ο συντάκτης. Και επιπλέον έδωσε και το στοιχείο ότι, από το 2004, ο συγκεκριμένος ρωσικός φορέας είχε επικεφαλής τον Σεργκέι Μπεζέντα. Αυτός «ήταν» άνθρωπος εμπιστοσύνης. Διότι «τώρα βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό». Οπως «της εμπιστοσύνης» ήταν και ο προαναφερθείς στρατηγός Γκερασίμοφ, μόνο που «αγνοείται η τύχη του από τις 27 Φεβρουαρίου, όταν δεν έδωσε την εντύπωση ότι ενθουσιάστηκε με την εντολή [του Πούτιν] να τεθούν σε επιφυλακή οι πυρηνικές δυνάμεις».

Καρέ της σημαδιακής για τον Γκερασίμοφ (αριστερά) 27ης Φεβρουαρίου: το ύφος του λέει πολλά στον φακό, που είναι και ρωσικός – όχι ότι του Σοϊγκού πάει πίσω | Sputnik/Aleksey Nikolskyi/Kremlin via REUTERS
Από την ανικανότητα στον πόλεμο

Ο Ιμαρίζιο επικαλέστηκε δύο ρώσους συναδέλφους του εξειδικευμένους σε θέματα μυστικών υπηρεσιών, τον Αντρέι Σολντάτοφ και την Ιρίνα Μπορογκάν, και έγραψε ότι η τύχη των Γκερασίμοφ και Μπεζέντα είναι κοινή και αλληλένδετη. Ο 5ος Τομέας της FSB δημιουργήθηκε, όπως ισχυρίστηκαν οι δύο Ρώσοι και ο Ιταλός, για να μπορέσει η Ρωσία να υποστηρίξει φιλορώσους πολιτικούς στις γειτονικές χώρες της, στην Ουκρανία πρωτίστως. Μάλιστα το 2010 αποκαλύφθηκε ότι ο 5ος Τομέας αναφερόταν αδιαμεσολάβητα στον Πούτιν, κάτι που χαροποιούσε αφάνταστα τον Μπεζέντα.

Ο Ιμαρίζιο έγραψε επίσης ότι τον Απρίλιο του 2014 το υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας είχε ζητήσει να τον ανακρίνει ώστε να διαπιστώσει τι γύρευε στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου την εποχή «της φιλοδυτικής εξέγερσης». Ο Μπεζέντα απέφυγε κάθε όχληση εκεί λέγοντας ότι εργαζόταν για την ασφάλεια της ρωσικής πρεσβείας, όμως οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι τον σταμπάρισαν. Κατόπιν έγινε ξεκάθαρο ότι «ήταν ο άνθρωπος του Πούτιν που μάζευε πληροφορίες για την Ουκρανία». Ο ιταλός δημοσιογράφος έγραψε ότι η «αγαπημένη του Πούτιν» FSB δεν ήταν καλή στη δουλειά της και ότι του έδινε εσφαλμένες πληροφορίες – «αυτές αποτελούν και τη βάση της ένοπλης επέμβασης».

Η αποτυχημένη μεταρρύθμιση

Επικαλούμενος τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, ο συντάκτης της Corriere έγραψε ότι ο Γκερασίμοφ ευθύνεται για τη λανθασμένη εικόνα που σχημάτισε το Κρεμλίνο και για την επιχειρησιακή δυνατότητα του ρωσικού στρατού, ο οποίος το 2009 «εγκατέλειψε το σοβιετικό μοντέλο, που βασιζόταν στον μεγάλο αριθμό των στρατιωτών, και καθιέρωσε το μικρότερο σχήμα, στελεχωμένο από επαγγελματίες». Για τον Ιταλό, που ενστερνίζεται τις εκτιμήσεις των πρακτόρων των ΗΠΑ, ο ρωσικός στρατός «έχει πλέον βυθιστεί σε έναν πόλεμο που πρέπει να γίνει με χερσαίες δυνάμεις», ενώ δαπανήθηκαν μυθικά ποσά (34 δισ. δολάρια κατ’ έτος από το 2009) «για να πέσει το πολεμικό βάρος στον τεχνολογικό τομέα, στον κυβερνοχώρο και εν μέρει στην αεροπορία». Ο Γκερασίμοφ πληρώνει τη στρατηγική θέση του ότι «πλέον υπάρχουν εργαλεία μη στρατιωτικού χαρακτήρα, τα οποία είναι αποτελεσματικότερα από τη δύναμη των όπλων».

Οι ελίτ ετοιμάζουν πραξικόπημα;

Οι Γκερασίμοφ και Μπεζέντα μπορεί να είναι «siloviki», τουτέστιν «άνδρες της ισχύος», όπως είναι «όλοι αυτοί που απαρτίζουν τη ραχοκοκαλιά του συστήματος Πούτιν», μπορεί ο πολιτικός ρόλος τους να ήταν «η εξισορρόπηση της δύναμης των ολιγαρχών», ωστόσο απέτυχαν στην Ουκρανία. Και όχι μόνο: ο Ιμαρίζιο παρέθεσε και στοιχεία που δείχνουν ότι οι εκπρόσωποι της οικονομικής ελίτ της Ρωσίας «σχεδιάζουν να εξαλείψουν τον Πούτιν το συντομότερο δυνατόν, και έτσι να αποκαταστήσουν τους οικονομικούς δεσμούς τους με τη Δύση». Βέβαια, η συγκεκριμένη εκτίμηση ανήκει «στην ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών», η οποία για τον ίδιο τον ιταλό συντάκτη «σίγουρα δεν είναι και η πιο αμερόληπτη πηγή». Ωστόσο ο Ιμαρίζιο είναι βέβαιος ότι «ο Πούτιν τρώει τα παιδιά του». Αυτά κυρίως «που του είπαν ό,τι ήθελε να ακούσει» και όχι την αλήθεια.