Επί τρεις δεκαετίες, οι Ηνωμένες Πολιτείες επένδυσαν σημαντικά στην οικοδόμηση μιας σχέσης με την Ινδία, βλέποντάς την ως δημοκρατική δύναμη-αντίβαρο στην Κίνα και βασικό εταίρο στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Εως ότου ο Ντόναλντ Τραμπ, με το μοναδικό του ταλέντο να διαλύει οικοδομήματα ετών, κατέρριψε σε λίγους μήνες αυτή τη σχέση, προκαλώντας κρίση εμπιστοσύνης και στρατηγικής αστάθειας.

Ο Μπιλ Κλίντον, που έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης αμερικανοϊνδικής συνεργασίας, χαρακτήρισε τις δύο δημοκρατίες  «φυσικούς συμμάχους». Ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος τις περιέγραψε ως «αδέλφια στον αγώνα για την ανθρώπινη ελευθερία». Ο Μπαράκ Ομπάμα και ο Τζο Μπάιντεν παρουσίασαν τη σχέση αυτή ως μία από τις καθοριστικές διεθνείς σχέσεις του 21ου αιώνα.

«Για την Ουάσινγκτον», σημειώνει στους Times της Νέας Υόρκης ο συγγραφέας Καπίλ Κομερεντί, «η Ινδία υπήρξε πάντα μια τεράστια αναδυόμενη αγορά, ένα πιθανό αντίβαρο στην Κίνα, ένας βασικός εταίρος για τη διατήρηση της ασφάλειας στον Ινδο-Ειρηνικό και μια αναπτυσσόμενη δύναμη που, λόγω της δημοκρατικής της ταυτότητας, μπορούσε να ενισχύσει μια διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες». 

Από την πλευρά της, η Ινδία, που έπειτα από σχεδόν έναν αιώνα βρετανικής αποικιοκρατίας αντιμετώπιζε τον δυτικό κόσμο με καχυποψία, άρχισε να απομακρύνεται από τις αμφιβολίες του Ψυχρού Πολέμου απέναντι στην Ουάσινγκτον, η οποία είχε για δεκαετίες οπλίσει και χρηματοδοτήσει τον διαχρονικό της αντίπαλο, το Πακιστάν, και πλησίασε σταδιακά τις ΗΠΑ.

Ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε μέσα σε ένα μόνο καλοκαίρι να καταστρέψει αυτά τα επιτεύγματα.

Τον Μάιο, απέδωσε στον εαυτό του τα εύσημα για την επίλυση της σύντομης στρατιωτικής σύγκρουσης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν. Η κίνηση αυτή εξόργισε την Ινδία, που θεωρεί τις διαφορές της με το Πακιστάν αυστηρά διμερές ζήτημα, και ταυτόχρονα ταπείνωσε τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος είχε έως τότε  υπερτονίσει τη στενή του σχέση με τον «φίλο Ντόναλντ Τραμπ». Ο Τραμπ το έκανε ακόμη χειρότερο: γευμάτισε στον Λευκό Οίκο με τον στρατηγό Σαγέντ Ασιμ Μούνιρ, αρχηγό του στρατού του Πακιστάν και πρώην επικεφαλής της μυστικής υπηρεσίας της χώρας, την οποία οι ΗΠΑ έχουν κατηγορήσει για υποστήριξη διεθνών τρομοκρατικών οργανώσεων. Παράλληλα, χαρακτήρισε την οικονομία της Ινδίας «νεκρή» και επέβαλε δασμούς 50% στις εισαγωγές από τη χώρα.

Αυτή η ξαφνική ρήξη έχει βαθιές επιπτώσεις, σύμφωνα με τους New York Times. Οι προσβολές του Τραμπ συνέβαλαν, σε μεγάλο βαθμό, στην συσπείρωση των διαρκώς αλληλοσυγκρουόμενων πολιτικών κομμάτων της Ινδίας, κάτι εντυπωσιακό σε μια χώρα όπου η διχαστική πολιτική του Μόντι είχε αφήσει ελάχιστες κοινές βάσεις. Για πρώτη φορά ύστερα από δεκαετίες, οι ΗΠΑ έγιναν κοινός αντίπαλος σχεδόν όλων των πολιτικών παρατάξεων στην Ινδία.

Κανένα έθνος δεν είναι πλήρως ασφαλές απέναντι στην ασταθή προσωπικότητα του Τραμπ. Ωστόσο, η Ινδία είχε πειστεί ότι ήταν προστατευμένη, λόγω της φημολογούμενης «ειδικής σχέσης» ανάμεσα στον Τραμπ και τον Μόντι, δύο ναρκισσισευόμενους ηγέτες που υπέταξαν την εξωτερική πολιτική των χωρών τους στην προσωπικότητά τους.

Ο Μόντι, εξηγούν οι ΝΥΤ, έχει οικοδομήσει μια ισχυρή νοοτροπία προσωπολατρίας εντός της χώρας, εν μέρει πάνω στις φήμες ότι ο Τραμπ και άλλοι παγκόσμιοι ηγέτες τον θαυμάζουν. Οταν εξελέγη ο Τραμπ, ινδικά ΜΜΕ, φιλικά προς τον Μόντι, αντέδρασαν με συναισθηματική υπερβολή και χαιρέκακη ικανοποίηση, πανηγυρίζοντας ότι η φιλία του Μόντι με τον πρόεδρο των ΗΠΑ θα έθετε τους αντιπάλους της χώρας σε συναγερμό. Το 2020, ο Μόντι έφτασε στο σημείο να παραβιάσει τον μη κομματικό χαρακτήρα της σχέσης Ινδίας – ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ανοικτά την επανεκλογή του Τραμπ.

Η διοίκηση Μπάιντεν αγνόησε αυτό το επεισόδιο, διατηρώντας την Ινδία ως στρατηγικό εταίρο, ενώ παράλληλα εξέφραζε περιοδικά ανησυχίες για την υποχώρηση της δημοκρατίας υπό τον Μόντι. Οι υποστηρικτές του ινδού πρωθυπουργού, από την πλευρά τους, πίστευαν ότι ο Τραμπ θα πίεζε τους εχθρούς της Ινδίας και θα επιτάχυνε την άνοδο της χώρας.

Η πραγματικότητα απέδειξε το αντίθετο: Ο Τραμπ κατέρριψε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα την εικόνα του Μόντι ως παγκοσμίως σεβαστού ηγέτη, κάτι που οι πολιτικοί του αντίπαλοι στην Ινδία δεν είχαν καταφέρει.

Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ινδίας, και οι δασμοί αναμένεται να πλήξουν επιχειρήσεις σε πολλούς κλάδους, οδηγώντας σε κλείσιμο εργοστασίων, απώλεια θέσεων εργασίας και επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Αρχικά, επιβλήθηκε δασμός 25% στις εισαγωγές από την Ινδία, ενώ λίγες μέρες αργότερα προστέθηκε επιπλέον 25% για την αγορά ρωσικού πετρελαίου, κάτι που θύμωσε και προβλημάτισε την Ινδία, καθώς οι ΗΠΑ είχαν αρχικά ενθαρρύνει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου για τη σταθεροποίηση των διεθνών τιμών, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Μακροπρόθεσμα, όμως, όπως εξηγούν οι ΝΥΤ, η Ινδία, με την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο και ένα τεράστιο εσωτερικό και διεθνές δίκτυο εμπορίου, είναι πιθανό να αντέξει. Θα υπάρξει προσπάθεια αποκατάστασης της σχέσης, αλλά η εμπιστοσύνη που χρειάστηκε τριάντα χρόνια για να οικοδομηθεί δεν θα αποκατασταθεί εύκολα, και η δυσαρέσκεια της Ινδίας θα παραμείνει έντονη για πολύ καιρό.

Για το Νέο Δελχί, σημειώνουν οι ΝΥΤ, πρόκειται για ένα καθοριστικό δίλημμα: να υποταχθεί στον Τραμπ ελπίζοντας σε ενίσχυση της συνεργασίας με τις ΗΠΑ έναντι της Κίνας, ή να επιδιώξει μια πρακτική προσέγγιση με το Πεκίνο για την προστασία του εμπορίου, των επενδύσεων και της στρατηγικής σταθερότητας στην Ασία; Hδη ο Μόντι επισκέπτεται την Κίνα για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια, αξιοποιώντας μια ευκαιρία για επαναφορά των σχέσεων της χώρας του με το Πεκίνο.

Τελικά, αυτός που έχει να χάσει τα περισσότερα ίσως είναι οι ΗΠΑ, καταλήγουν οι ΝΥΤ. Η Ινδία ήταν σημαντική για αυτές επειδή, έπειτα από δεκαετίες καχυποψίας, η Ουάσινγκτον απολάμβανε πραγματική εκτίμηση σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες δημοκρατίες, γειτονική της Κίνας. Αυτό το αξιοσημείωτο επίτευγμα σήμερα παραπαίει. Ο Μόντι και ο Τραμπ θα σβήσουν κάποια στιγμή, αφήνοντας πίσω τους τις σχέσεις ΗΠΑ-Ινδίας σε πλήρη αποδιοργάνωση, καταληγουν οι ΝΥΤ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News