Το απόγευμα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, ένα τηλεγράφημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ έκανε την αρχή: από κακουργηματικού βαθμού κατηγορία για χρηματισμό, βρίσκεται εμπλεκόμενος στην υπόθεση της φαρμακοβιομηχανίας Novartis, ο οποίος έχει διατελέσει σύμβουλος πρώην υπουργών Υγείας που ελέγχονται από τους Εισαγγελείς Διαφθοράς. Επίσης, φέρεται να επιχείρησε να διαφύγει χθες από την Ελλάδα.
Ετσι, στη δύση του 2018, η υπόθεση Novartis επανήλθε στην επικαιρότητα. Είναι η υπόθεση για την οποία, τον Φεβρουάριο του 2018, ο αν. υπουργός Δικαιοσύνης Δημήτρης Παπαγγελόπουλος δήλωνε έξω από το Μαξίμου ότι συνιστά «το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως ελληνικού κράτους» (δικά του τα λόγια) και έπειτα η κυβέρνηση φρόντιζε να εμπλέξει σε αυτή 10 πολιτικούς της αντιπάλους, φέρνοντας το θέμα και στην αρένα της Βουλής (εδώ), όπου τελικά θα κατέληγε σε ένα πολιτικό φιάσκο (εδώ).
Η υπόθεση βασίστηκε ως έναν βαθμό στις καταθέσεις τριών προστατευόμενων μαρτύρων, κατά των οποίων στράφηκαν νομικά κάποιοι από τους εμπλεκόμενους πολιτικούς, κάνοντας λόγο για «ψευδομάρτυρες» (εδώ).
Τώρα ένας εξ αυτών βρίσκεται ξαφνικά από προστατευόμενος μάρτυρας, κατηγορούμενος και μάλιστα με τις βαρύτατες διατάξεις του περιβόητου νόμου του 1950 περί καταχραστών του Δημοσίου. Και, ακόμα χειρότερα, το όνομα και πρόσωπό του αποκαλύπτεται από κυβερνητικά στελέχη και άλλους παρατρεχάμενους.
Τι συνέβη; Πώς ένας προστατευόμενος μάρτυρας-κλειδί ξαφνικά είναι απροστάτευτος σε βαθμό που ο Παύλος Πολάκης, το κυβερνητικό στέλεχος με τον γνωστό επικοινωνιακό ρόλο στην υπόθεση, να δημοσιοποιεί τη φωτογραφία του στο Facebook;
Δεν είπε αυτά που έπρεπε να πει;
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ, στο τηλεγράφημά του δεν ανέφερε το όνομα του συλληφθέντα, αλλά τον περιέγραψε ως σύμβουλο πρώην υπουργών Υγείας. Tο όνομά του κυκλοφόρησε, με τον γνωστό τρόπο που κυκλοφορούν αυτά τα πράγματα. Τα αρχικά του πρώην συμβούλου υπουργών Υγείας είναι Ν.Μ. Πρόκειται για καθηγητή, γνωστό λομπίστα στην αγορά της φαρμακοβιομηχανίας.
Η πλευρά του συλληφθέντος δηλώνει έκπληκτη. Ισχυρίζονται ότι το νομικό καθεστώς του –από προστατευόμενος μάρτυρας στην υπόθεση Novartis σε κατηγορούμενος– άλλαξε εν μια νυκτί. Σύμφωνα με όσα ανέφερε το σχετικό ρεπορτάζ στο δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, ο Ν.Μ. είχε ενημερώσει την εισαγγελία για το ταξίδι του, οικογενειακώς, στο εξωτερικό. Ωστόσο, όταν πήγε στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» το βράδυ της 30ης Δεκεμβρίου για να ταξιδέψει στη Μαδρίτη, ενημερώθηκε ότι είναι κατηγορούμενος για παθητική δωροδοκία στο πλαίσιο της υπόθεση Novartis και ότι έχει εκδοθεί από τις εισαγγελικές αρχές διάταξη απαγόρευσης εξόδου του από την χώρα. Μάλιστα, κατά το ρεπορτάζ, τον διέταξαν να περιμένει και να μην ταξιδέψει διότι «θα» του ασκηθεί κατηγορία.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι εισαγγελικές αρχές είχαν ενημερωθεί για πρόθεσή του να μετακομίσει στο εξωτερικό. Οι διωκτικές αρχές παρέλαβαν το διαβατήριο του.
Η αλήθεια είναι ότι η σύμπτωση του ταξιδιού στο εξωτερικό δεν λογίζεται στα υπέρ του Ν.Μ., δεδομένου ότι ακόμα και ως μάρτυρας ήταν κεντρικό πρόσωπο στην υπόθεση – φεύγοντας κινεί τουλάχιστον υποψίες.
Αλλά πώς έγινε κατηγορούμενος; Υπάρχουν νέα στοιχεία; Ή απλώς η κατάθεσή του με ψευδώνυμο δεν απέδωσε τα αναμενόμενα (βλέπε εμπλοκή συγκεκριμένων πολιτικών προσώπων) και έτσι του αφαιρέθηκαν τα προνόμια (φορολογική αμνηστία και ασυλία) που είχε λάβει ως μάρτυρας-κλειδί;
Πληροφορίες θέλουν τον Ν.Μ. να πιέζεται επί μακρόν να δώσει ονόματα πολιτικών χωρίς αυτό τελικά να συμβεί. Και έτσι άλλαξε η αντιμετώπισή του από τις εισαγγελικές αρχές.
Αλλά πάλι, πώς ένας εμπλεκόμενος στην υπόθεση –το όνομά του αναφέρεται στη δικογραφία– γίνεται προστατευόμενος μάρτυρας αφού κάτι τέτοιο δεν επιτρέπεται από τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας; Ο Θάνος Πλεύρης, νομικός εκπρόσωπος του Αδωνι Γεωργιάδη στην υπόθεση, είπε το πρωί της Τετάρτης στον ΣΚΑΪ ότι ως εκ τούτου ουσιαστικά είναι νομικά έωλη και ολόκληρη η υπόθεση καθώς στη δικογραφία τα μόνα στοιχεία είναι από τις καταθέσεις των μαρτύρων.
Από την άλλη πώς οι εισαγγελικές αρχές περίμεναν από έναν εμπλεκόμενο που τελικά κατηγορείται για παθητική δωροδοκία, ότι δηλαδή πήρε λεφτά και δεν έδωσε, να μαρτυρήσει ως μεταφορέας χρημάτων προς πολιτικά πρόσωπα, κάτι για το οποίο τον κατηγορεί ευθέως τουλάχιστον ο κ. Πολάκης;
Εδώ έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ένα σχετικά πρόσφατο ρεπορτάζ της εφημερίδας «Documento», επίσης με γνωστό επικοινωνιακό ρόλο στην υπόθεση Novartis. Το άρθρο είχε δημοσιευτεί στις 11 Νοεμβρίου και ανέφερε ότι ένας εκ των τριών μαρτύρων της υπόθεσης «κινδυνεύει να χάσει την ασυλία του και να βρεθεί κατηγορούμενος για βαρύτατα κακουργήματα» διότι «απέκρυψε από τους έλληνες εισαγγελείς σημαντικά στοιχεία που αφορούν διακίνηση μαύρου χρήματος προς πολιτικά πρόσωπα, ενώ αντίθετα έδωσε συγκεκριμένες πληροφορίες στις αμερικανικές αρχές».
Το ρεπορτάζ της «Documento» ανέφερε ότι ο συγκεκριμένος μάρτυρας δεν είχε δώσει στους εισαγγελείς Διαφθοράς τα στοιχεία που φέρεται να κατείχε αλλά τα έδωσε στο FBI. Υποτίθεται ότι αυτό το έμαθαν οι εισαγγελείς κατά της Διαφθοράς οι οποίοι, σύμφωνα με την «Documento» της 11ης Νοεμβρίου 2018, «ενημερώθηκαν για όσα συνέβησαν στην άλλη άκρη του Ατλαντικού».
Η εφημερίδα ανέφερε συγκεκριμένα ότι «μπορεί να μην έχουν τη δυνατότητα να πληροφορηθούν το ακριβές “καυτό” περιεχόμενο της κατάθεσης του εν λόγω κυρίου» όμως τον προειδοποιούσε πως οι εισαγγελείς ήταν αποφασισμένοι «εάν ο μάρτυρας δεν τηρήσει –έστω και ετεροχρονισμένα– την υποχρέωσή του να αποκαλύψει όσα γνωρίζει, να άρουν την προστασία που ζήτησε και του παρείχαν οι ελληνικές δικαστικές αρχές προκειμένου να μιλήσει». Η προειδοποίηση ακόμα πιο σαφής: θα τον καθιστούσαν «κατηγορούμενο με το πραγματικό του ονοματεπώνυμο».
Αυτό σημαίνει κατ’ αρχάς ότι ο Ν.Μ. γνώριζε ότι μπορεί να γίνει κατηγορούμενος από προστατευόμενος μάρτυρας ανά πάσα στιγμή —τον είχε προειδοποιήσει η εφημερίδα του Κώστα Βαξεβάνη. Αρα, το ταξίδι του είναι τουλάχιστον ύποπτο.
Σημαίνει όμως επίσης ότι πέρασαν σχεδόν 50 ημέρες κατά τις οποίες δεν είχε ανακηρυχθεί κατηγορούμενος. Προφανώς κάποιοι περίμεναν η «προειδοποίηση» να πιάσει τόπο και να πειστεί ο μάρτυρας να «δώσει» όσους «έπρεπε».
Σε κάθε περίπτωση οι μάρτυρες από τρεις έγιναν δύο. Και έχει ενδιαφέρον το πώς, 11 μήνες μετά την περιβόητη ρήση του κ. Παπαγγελόπουλου, το «μεγαλύτερο σκάνδαλο όλων των εποχών» έχει χρησιμεύσει μόνο ως μια μηχανή λάσπης και μια ιστορία για να γεμίζουν πρωτοσέλιδα φιλοκυβερνητικών εφημερίδων.