Παράξενα πράγματα, τελείως ανάποδα και αφύσικα! Με τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών με τα όμορα κράτη αποκτούμε τη (θεωρητική) δυνατότητα εξόρυξης πετρελαίου, φυσικού αερίου κ.λπ. από τον πυθμένα των θαλασσών μας, αλλά από τον αφρό τους και από το κύμα τους δεν θα μπορούμε να ψαρέψουμε γόπες, μπαλάδες, μαρίδες, αθερίνες και σπάρους! Είναι δυνατόν; Πώς δεν είναι. Η Μεσόγειος, λέει, στερεύει από ψάρια.

Η Μεσόγειος είναι πλέον μία φτωχή θάλασσα επειδή για αιώνες έχουμε ψαρέψει και με το παραπάνω στα νερά της. Ιδιαιτέρως τα τελευταία εκατό χρόνια έχει μεταβληθεί σε ένα ακατοίκητο σε σύγκριση με το παρελθόν οικοσύστημα. Με τις παραξενιές μας, με τα γούστα μας και κυρίως με τα πορτοφόλια μας την αδειάσαμε από τα ψάρια της και πλέον μετράμε τη ζημιά που προξενήσαμε και εισπράττουμε.

Ο ιταλικός ιστότοπος Gli Stati Generali παρουσίασε αναλυτικά αυτό το ενδιαφέρον θέμα.

Οι Ιταλοί μίλησαν με οικολόγους και μετέφεραν τις απόψεις τους. Η Ντομίτιλα Σένι, εκπρόσωπος της MedReAct, Mediterranean Recovery Action, λέει: «Η Μεσόγειος είναι ένας θησαυρός της βιοποικιλότητας, την οποία δυστυχώς χάνουμε. Οι αιτίες είναι ποικίλες. Φυσικά, εμπλέκεται η κλιματική κρίση, η οποία γίνεται αισθητή περισσότερο στη Μεσόγειο παρά σε άλλα μέρη του πλανήτη. Αλλά πάνω απ’ όλα, η διαχείριση της αλιείας έχει σημασία. Η θάλασσα αυτή είναι, σύμφωνα με τα στοιχεία του FAO, η πιο υπερεκμεταλλευομένη παγκοσμίως».

Ο,τι θέλει η αγορά 

Ο ειδικός Φράνκο Ανταλόρο, από τη Νάπολη, εξηγεί τι ακριβώς συμβαίνει στον τομέα της αλιείας: «Σε ορισμένα είδη ψαριών ιδιαίτερης εμπορικής αξίας επιτυγχάνεται εκμετάλλευση στο 90%. Σε αντίθεση με το παρελθόν, όταν οι ψαράδες καθόριζαν τι θα φάει η αγορά, σήμερα η αγορά υποδεικνύει τι θα ψαρέψουν οι τράτες. Η αγορά απαιτεί ορισμένα είδη και τα καλοπληρώνει».

Ο Ανταλόρο κάνει και μία σύγκριση με σημασία: «Πριν από πενήντα χρόνια οι Ιταλοί έτρωγαν περίπου 140 είδη μεσογειακών ψαριών, ενώ σήμερα καταναλώνουν μόνο 40, ενώ το 80% της κατανάλωσης επικεντρώνεται σε 12 είδη από αυτά. Σε ψάρια βυθού δηλαδή, όπως ο μπακαλιάρος, το λαβράκι, και σε ψάρια ανοιχτής θάλασσας, όπως είναι ο τόνος και ο ξιφίας».

Πάνω-κάτω το ίδιο συνέβη και στην Ελλάδα πριν από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, το 2010, με τη διαφορά ότι η εκλεκτότερη ψαριά κατέληγε πάντα στα ξενοδοχεία και στις παραθαλάσσιες ψαροταβέρνες πολυτελείας. Ωστόσο η δεκαετής δυσπραγία των περισσοτέρων έριξε και πάλι στα οικογενειακά τηγάνια τα ταπεινότερα αλιεύματα, που δεν υστερούν σε γεύση βέβαια.

Ο Ισπανός Ξαβιέ Λόπεθ, της οργάνωσης προστασίας των ωκεανών, που λέγεται Oceana, παίρνει αμέσως μετά τον λόγο στο ρεπορτάζ: «Περίπου 800.000 τόνοι ψαριών αλιεύονται ετησίως σε όλη τη Μεσόγειο, και αυτό είναι όντως ένα μη βιώσιμο επίπεδο αλιευμάτων. Θα μπορούσε να είναι βιώσιμο μόνο υπό την προϋπόθεση της παροχής χρόνου στα ψάρια να ανακτήσουν ένα υγιές επίπεδο πληθυσμού».

Για τον ισπανό οικολόγο έχει σημασία και το επίπεδο των ρύπων: «Η Μεσόγειος είναι επίσης μία από τις πιο μολυσμένες θάλασσες, με υπερσυγκέντρωση μικροπλαστικών. Το 40% των θαλασσίων θηλαστικών έχουν εξαφανιστεί».

Σε ό,τι αφορά τα μικρά ψάρια, τα αφρόψαρα, υπάρχουν προβλήματα υπερκατανάλωσής τους στη Μεσόγειο, από Ελληνες, Ιταλούς και Ισπανούς, αλλά και παράνομης αλίευσής τους, λέει το Gli Stati Generali. Σε ό,τι αφορά την περιβαλλοντική μόλυνση, τη ζημιά την κάνουν οι μεγάλες τράτες, αφού αυτές καταναλώνουν περισσότερα καύσιμα. Τα μεγάλα αλιευτικά σκάφη ευθύνονται επίσης και για τη μαζική αλίευση.

Ο Λόπεθ λέει ότι προ δεκαπενταετίας ο Ατλαντικός των μεγάλων ωκεάνιων ψαριών είχε πρόβλημα ανάλογο του Μεσογειακού, ωστόσο «χάρη στη δέσμευση των κρατών-μελών της ΕΕ να μειώσουν την υπεραλίευση έως το 2020, το ποσοστό της από 80% έπεσε στο 35%».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News