Ποιος υπουργός Οικονομικών δεν θα αισθανόταν «βασιλιάς» αν έχει πληρώσει όλες τις υποχρεώσεις του κράτους για τη χρονιά που τρέχει και έχει στο ταμείο του 44 δισ. ευρώ διαθέσιμα;

Σε αυτό το πρωτοφανές για την Ελλάδα ύψος ανέρχεται το «μαξιλάρι» που έχει εξασφαλίσει σήμερα το ελληνικό Δημόσιο:

♦ Από αυτά, τα 34 δισ. ευρώ είναι χρήματα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας που δόθηκαν στην Ελλάδα ως χαμηλότοκο δάνειο το 2018 για να μπορέσει να επιστρέψει στις αγορές, ενώ 10 δισ. ευρώ είναι το περίσσευμα από τα πρωτογενή πλεονάσματα του προϋπολογισμού που δημιουργήθηκαν μετά την πανδημία, από το 2022 μέχρι σήμερα.

Και μέχρι τώρα έχουν μείνει ανέγγιχτα…

Σε κάθε περίπτωση, η ταμειακή άνεση την οποία «κληρονόμησε» ο νέος υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κυριάκος Πιερρακάκης από τον προκάτοχο του Κωστή Χατζηδάκη, επιτρέπει στην κυβέρνηση να προχωρήσει στην πρόωρη, κατά 10 ολόκληρα χρόνια (!), εξόφληση των χρεών της χώρας προς τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης που μας δάνεισαν το 2010, όταν η Ελλάδα έμεινε εκτός αγορών.

Πρόκειται για τα διακρατικά δάνεια που δόθηκαν στην Ελλάδα με την υπογραφή του πρώτου μνημονίου, από την τότε κυβέρνηση Παπανδρέου, τα γνωστά ως GLF αρχικού ύψους 52,9 δισ. ευρώ, από τα οποία η Ελλάδα έχει ήδη αποπληρώσει ποσό 21,3 δισ. ευρώ.

Πλέον η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να αποπληρώσει νωρίτερα, μέχρι το τέλος του 2029, το υπόλοιπο των διακρατικών αυτών δανείων που είναι 31,9 δισ. ευρώ για δύο λόγους:

1. Να γλιτώσει το Δημόσιο ένα μέρος των τόκων, και

2. Να στείλει μήνυμα στις αγορές για τη σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας και κυρίως τη βιωσιμότητα του χρέους μετά το 2032.

Γιατί όμως το έτος 2032 αποτελεί ορόσημο για την ελληνική οικονομία; Η απάντηση για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ (εν προκειμένω τις αγορές) είναι γνωστή και απλή – απλούστατη για το οικονομικό επιτελείο το οποίο την Τετάρτη ενημερώθηκε από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ):

♦ Τότε λήγει η περίοδος χάριτος που έχει η Ελλάδα για τα δάνεια που έχει πάρει από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (EFSF κι εν συνεχεία ESM) με το δεύτερο και τρίτο μνημόνιο και τότε θα αρχίσει η αποπληρωμή των τόκων των μεγάλων δανείων που υπολογίζονται σε 1,2 δισ. ευρώ το χρόνο.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, δηλαδή τη διαχείριση της καταβολής των τόκων που σε κάθε περίπτωση αυξάνουν το χρέος, τον περασμένο Οκτώβριο αποφασίστηκε σε συμφωνία με τη Eurostat να εμφανίζεται στο δημόσιο χρέος η επιβάρυνση των τόκων αναδρομικά από το 2012, παρ΄ότι η Ελλάδα βρίσκεται ακόμη σε περίοδο χάριτος (δηλαδή δεν τους καταβάλλει).

Ετσι, μέσα στο 2024 εγγράφηκαν τόκοι ύψους 12,4 δισ. ευρώ (αναδρομικά για την περίοδο 2012 – 2024) κι έτσι το χρέος της γενικής κυβέρνησης ανέβηκε στο τέλος της χρονιάς στα 364 δισ. ευρώ.

Σε ταμειακό επίπεδο, με βάση δηλαδή το πότε θα ξεκινήσει η χώρα να αποπληρώνει αυτούς τους τόκους, αυτό που προβλέπεται από τη δανειακή σύμβαση με τους δανειστές της Ελλάδας (μιλάμε πάντα για δάνεια του επίσημου τομέα, δηλαδή του EFSF) είναι η καταβολή να ξεκινήσει από το 2032 και μετά, με ρυθμό περίπου 1 με 1,2 δισ. ευρώ ετησίως.

Εχοντας αυτά υπ΄όψιν ο κ. Πιερρακάκης δήλωσε ότι «με την πλήρη αποπληρωμή των δανείων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (σ.σ. εξοφλήθηκαν πέρυσι) και με την πρόωρη αποπληρωμή του πρώτου ακριβού μνημονίου, απομειώνουμε έναν κίνδυνο ο οποίος υπήρχε».

Και ποιος ήταν αυτός;

—Να πιεστεί από το 2032 και μετά η χώρα ως προς την αποπληρωμή του χρέους λόγω αυξημένου κόστους εξυπηρέτησης.

Βιώσιμο το χρέος μετά το 2032

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΟΔΔΗΧ το δημόσιο χρέος είναι πλέον βιώσιμο και με καλύτερες προοπτικές από άλλες χώρες της ευρωζώνης .

Σημαντικό μέρος, ύψους περίπου 31,6 δισ. ευρώ, θα αποπληρωθεί πρόωρα έως το 2031, αντί του αρχικού πλάνου για το 2041, δηλαδή μια δεκαετία νωρίτερα της κανονικής του λήξης.

Το Δεκέμβριο του 2025 το ελληνικό κράτος θα προβεί σε περαιτέρω πρόωρη αποπληρωμή ύψους τουλάχιστον 5,29 δισ. ευρώ, με το ποσό αυτό να αφορά τις λήξεις δόσεων από το 2033 έως και το 2041 και με ανάλογο τρόπο θα κινηθεί και τα επόμενα χρόνια, αξιοποιώντας το «μαξιλάρι» των 44 δισ. ευρώ.

Με αυτή την πολιτική, το ελληνικό Δημόσιο θέλει να στείλει ένα μήνυμα στους θεσμούς, στους οίκους αξιολόγησης αλλά κυρίως στις αγορές ότι πλέον η χώρα κινείται με σταθερότητα και στηρίζεται στις δικές της δυνάμεις.

Το προφίλ του χρέους

Το χαρτοφυλάκιο του δημοσίου χρέους, (στοιχεία τέλους 2024), έχει τα ακόλουθα βασικά χαρακτηριστικά:

– Υψος χρέους: 364,8 δισ. ευρώ

– Μέση σταθμική διάρκεια χρέους: 18,8 έτη

– Ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης: 1,73%

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News