Μπαίνοντας στην εντυπωσιακή αίθουσα του Πλανηταρίου, με τον θόλο να δεσπόζει πάνω από το ήδη θαμπωμένο κεφάλι σου, νιώθεις ότι αποκόβεσαι από τον έξω κόσμο και είσαι έτοιμος να γνωρίσεις άλλους, πιο ενδιαφέροντες προορισμούς. Τα κινητά έχουν χάσει ήδη το σήμα τους και το πολυάριθμο κοινό που αναζητά την καλύτερη θέση, περιορίζεται στο να βγάζει selfies, διαφημίζοντας την μοναδική εμπειρία που πρόκειται να ζήσει.

«Πάντα ζαλίζομαι όταν μπαίνω εδώ μέσα» λέει μία κυρία που περπατά ακριβώς μπροστά μου – και δεν έχει άδικο. Ο ειδικός φωτισμός σού δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεσαι ήδη σε μία διαστημική βάση και, από στιγμή σε στιγμή, θα απογειωθείς, μαζί με το υπόλοιπο πλήρωμα.

«Πάμε στις πάνω θέσεις, εκεί είναι καλύτερα» λέει ένας άνδρας από την ίδια παρέα που μοιάζει να ξέρει, κι έτσι ανεβαίνω κι εγώ τα σκαλιά, αναζητώντας μία πιο πανοραμική θέα. Ο απόκοσμος φωτισμός αλλάζει το χρώμα των ρούχων σου και λίγο αργότερα η αίθουσα βυθίζεται στο απόλυτο σκοτάδι και όλα τα ανυπόμονα βλέμματα είναι στραμμένα στον θόλο του νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου, που για πρώτη φορά χρησιμοποιείται για την προβολή μίας κινηματογραφικής ταινίας.

Φυσικά, δεν θα μπορούσε να είναι μία οποιαδήποτε ταινία, αλλά «Ο Πρώτος Ανθρωπος» (First Man) του τρομερού παιδιού Ντάμιεν Σαζέλ, που μάλλον έχει βαλθεί να μας τρελάνει, αφού μετά το μιούζικαλ «La La Land» επιστρέφει με ένα εντελώς διαφορετικό κινηματογραφικό είδος, που το κάνει εξίσου καλά!

Ο Ράιαν Γκόσλινγκ (ναι, επισήμως ο καναδός ηθοποιός αποδεικνύει ότι μπορεί να παίξει τα πάντα), υποδύεται τον αμερικανό αστροναύτη Νιλ Αρμστρονγκ (1930-2012), τον πρώτο άνθρωπο που πάτησε στη Σελήνη.

Ο εξαιρετικός ήχος της ταινίας αναδεικνύεται σε σπουδαίο πρωταγωνιστή, και όταν μάλιστα έχεις τη δυνατότητα να τον ακούς σε όλο του το μεγαλείο, σε έναν τόσο άρτιο τεχνικά χώρο, έρχονται στιγμές που νιώθεις ότι βρίσκεσαι κι εσύ εγκλωβισμένος μέσα στην κλειστοφοβική σεληνάκατο. Ακούς την αγχωμένη αναπνοή του αστροναύτη που θολώνει το προστατευτικό τζάμι της κάσκας του, οι θόρυβοι της μηχανής που σπάει το φράγμα του χρόνου και κατευθύνεται σε μέρη όπου κανείς δεν έχει πάει ξανά εντείνουν το σασπένς και κάπου εκεί, πιάνεις τον εαυτό σου να έχει σφίξει γερά τις γροθιές του, να το ζει με όλες του τις αφυπνισμένες αισθήσεις.

Κι αν αυτό το είδος ταινιών, που έχει εκκωφαντικούς ήχους, ακαταλαβίστικους μηχανικούς όρους και άνδρες που πασχίζουν να φτάσουν στην κορυφή, το είχα κατατάξει στα λεγόμενα «αγορίστικα φιλμ» και τα απέφευγα, αυτή η avant premiere με έκανε να αλλάξω γνώμη.

Ισως γιατί, εκτός από την υπέρμετρη αμερικανική φιλοδοξία να προλάβουν τους πρωτοπόρους Ρώσους και να πατήσουν οι αμερικανοί αστροναύτες πρώτοι στη Σελήνη, ο σκηνοθέτης φωτίζει πολύ αριστοτεχνικά τόσο την προσωπική ζωή του Αρμστρονγκ, όσο και ολόκληρη την κοινωνία και την εποχή μέσα στην οποία συντελέστηκε ένα τέτοιο «θαύμα».

Μέχρι να πατήσει το πόδι του ο Αρμστρονγκ πάνω στην «σκονισμένη» Σελήνη, στις 20 Ιουλίου του 1969, αφήνοντας το ιστορικό του αποτύπωμα με την μπότα του, είχαν συμβεί πάρα πολλά κατά τη διάρκεια της πολυτάραχης δεκαετίας του ’60. Τόσο μέσα στο ίδιο του το σπίτι, όσο και στην ίδια του τη χώρα.

Είδε τη μικρή του κόρη, Κάρεν, να πεθαίνει από όγκο στον εγκέφαλο, χωρίς ο ίδιος να μπορεί να κάνει τίποτα για να τη βοηθήσει. Η γυναίκα του, σταθερά στο πλευρό του -υπέροχη η Κλερ Φόι στον συγκεκριμένο ρόλο-, προσπαθούσε να κρατήσει το σπίτι τους όρθιο, μεγαλώνοντας στην ουσία μόνη της τα δύο αγόρια τους, καθώς ο μπαμπάς έλειπε πολύ συχνά ταξίδι για δουλειές. Κι εκεί που βρισκόταν, δεν μπορούσαν ούτε να τον εντοπίσουν, ούτε να τον ενοχλήσουν.

«Ο μπαμπάς θα πάει στο φεγγάρι» λέει κάποια στιγμή στον μεγαλύτερο γιο της. «Οκέι, μπορώ να πάω να παίξω έξω;» ήταν η αφοπλιστική απάντηση του μικρού. Η ίδια, κάποια στιγμή αναρωτιέται αν έπρεπε να είχε παντρευτεί οδοντίατρο, και όχι αστροναύτη.

Η προετοιμασία των αστροναυτών παρουσιάζεται με μεγάλη αληθοφάνεια. Δεν βλέπεις εδώ τους ατσαλάκωτους σούπερ ήρωες που η μόνη θυσία που κάνουν είναι να τρέφονται με πολύχρωμα χαπάκια και να υπάρχουν σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας.

Η εκπαίδευση είναι εξαντλητική, τα μηχανήματα προσομοίωσης εξίσου απαιτητικά με το ίδιο το διαστημόπλοιο. Οι αστροναύτες τρέχουν στην τουαλέτα και κάνουν εμετό ύστερα από τους πολύωρους, πάνω-κάτω στροβιλισμούς, πασχίζουν να μην χάσουν τις αισθήσεις τους, πηγαίνουν στις κηδείες φίλων και συνεργατών τους που θυσιάστηκαν σε προηγούμενες αποστολές ή απλές δοκιμές που πήγαν εντελώς στραβά, προετοιμάζοντας το έδαφος για την πιο ιστορική απογείωση.

Εν τω μεταξύ, ο πόλεμος στο Βιετνάμ ερχόταν σε κόντρα με όλα αυτά τα σπουδαία επιτεύγματα, οι αμερικανοί φορολογούμενοι διαμαρτύρονταν ότι η κυβέρνηση του Τζον Κένεντι πετούσε τόσα χρήματα στα σκουπίδια του Διαστήματος και οι Αφροαμερικανοί είχαν ως σύνθημα «εμείς πεινάμε, αλλά ο Ασπρούλης πηγαίνει στο φεγγάρι», από το εμβληματικό κομμάτι του Τζιλ Σκοτ-Χίρον «Whitey on the Moon»– το οποίο ακούγεται στην ταινία μέσα από ένα πολύ δυνατό μουσικό μοντάζ.

Οσο ανατριχιαστικοί είναι οι ήχοι της ταινίας, άλλο τόσο ανατριχιαστική αποδεικνύεται η σιωπή που σε πολλά κομβικά σημεία τους διαδέχεται. Η στιγμή κατά την οποία φαίνεται για πρώτη φορά η επιφάνεια της Σελήνης, είναι αριστοτεχνικά γυρισμένη.

«Ενα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα γιγάντιο άλμα για την ανθρωπότητα» είναι η ιστορική φράση του Αρμστρονγκ με το που πάτησε το πόδι του εκεί πάνω και είδε πώς φαίνεται η Γη από μακριά, λες και έχει αλλάξει θέση με τη Σελήνη. Η σκηνή στην οποία αφήνει το βραχιολάκι της νεκρής κόρης του να πέσει και να χαθεί μέσα στο απόλυτο σκοτάδι του Διαστήματος, κάνει την καρδιά σου να σπάσει σε πολλά μικρά κομμάτια. Για το πόσο μικροί είμαστε, αλλά και για το πόσο μεγάλη είναι η αγάπη που μπορούμε να νιώσουμε.

Κι όπως είπε και ο Διονύσης Σιμόπουλος, ο επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου προλογίζοντας την ταινία: «αν η ανθρωπότητα έχει κάποιο μέλλον, αυτό το μέλλον βρίσκεται εκεί ψηλά». Ο διακεκριμένος φυσικός και αστρονόμος, είχε βρεθεί στο διαστημικό κέντρο του Χιούστον, έβγαλε την «πρώτη σέλφι με συμβατική φωτογραφική μηχανή» όπως είπε χαριτολογώντας, και παρακολούθησε τον Αρμστρονγκ να επιβιβάζεται για να φτάσει στη Σελήνη. Εκείνη την εποχή, είχε γράψει δεκάδες άρθρα σε ελληνικές εφημερίδες σε σχέση με το αστρικό μας μέλλον. Κάτι θα ξέρει…

-Η ταινία «First Man» βγαίνει στις ελληνικές αίθουσες την Πέμπτη 18 Οκτωβρίου 2018

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News