Οταν το φως της μέρας χάθηκε το βράδυ της Τετάρτης, στο οικόπεδο της ΑΕΚ -δίπλα στο Αλσος της Νέας Φιλαδέλφειας- δεν νύχτωσε. Για πρώτη φορά εδώ και 14 χρόνια, αυτή η πελώρια τρύπα στον οικιστικό ιστό της πόλης (και στην ιστορία του συλλόγου) δεν ήταν, εντελώς, μαύρη. Δεκάδες προβολείς έλουζαν τη μεγάλη σκηνή που είχε στηθεί, αφού, προηγουμένως, δυο μπουλντόζες είχαν κάνει το έδαφος πιο φιλικό, απομακρύνοντας πέτρες, σκουπίδια και ξερόχορτα. Ηταν η πρόβα για την αποψινή (Πέμπτη, 20:30) εκδήλωση. Το πρώτο φως μιας νέας εποχής που ανατέλλει για την ιστορική ομάδα.

Οι προσκλήσεις καλούν σε αγιασμό, εν όψει των εργασιών για την κατασκευή του νέου γηπέδου – από αύριο κιόλας. Στην πραγματικότητα θα είναι μία γιορτή για την εξασφάλιση της οικοδομικής άδειας, έπειτα από τέσσερα χρόνια σκληρού αγώνα. Μία γνωριμία της σημερινής ομάδας (θα παραστούν, μεταξύ άλλων, όλοι οι ποδοσφαιριστές του συλλόγου) με τον χώρο όπου, αν όλα πάνε καλά, σε δυο χρόνια θα στέκει επιβλητικό το καινούργιο, υπερσύγχρονο στάδιο – ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα. Για τους βετεράνους, όμως, και για όλους τους «Ενωσίτες» μιάς κάποιας ηλικίας, θα είναι ένα προσκύνημα στον τόπο του πατρικού σπιτιού, το οποίο επί 73 χρόνια στέγασε τα όνειρα, τις αγωνίες, τις απογοητεύσεις και τις κυριακάτικες χαρές τους. Στιγμές που κανένας, ποτέ, δεν θα καταφέρει να γκρεμίσει.

Η ανέγερση ενός γηπέδου τέτοιων προδιαγραφών, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, είναι ένας κατασκευαστικός άθλος. Το κόστος του προκαλεί ίλιγγο. Αλλά, για όσους γνωρίζουν την ιστορία, το πραγματικό θαύμα ήταν η δημιουργία του «Ναού» -έτσι αποκαλούσαν οι ΑΕΚτσήδες το παλιό στάδιο- που χτίστηκε σε χρόνια φτώχειας και ανέχειας, χωρίς επενδυτικά κεφάλαια, τεχνογνωσία και μηχανήματα που κάνουν… παπάδες. Με το υστέρημα, τον ιδρώτα και το μεγαλείο των προσφύγων θεμελιωτών του συλλόγου.

Η έκταση -η ίδια που θα φιλοξενήσει το καινούργιο γήπεδο- παραχωρήθηκε στη (νεοσύστατη τότε) Αθλητική Ενωση Κωνσταντινουπολιτών το 1929. Στην αρχή η ΑΕΚ χρησιμοποιούσε για τις προπονήσεις της έναν χώρο δίπλα στους στύλους του Ολυμπίου Διός. Αργότερα της παραχωρήθηκε το γήπεδο του Παναθηναϊκού. Αλλά, από το 1926, ο Ιωάννης Χρυσάφης -μέλος του συλλόγου και, ταυτοχρόνως, της Κεντρικής Επιτροπής Στεγάσεως Προσφύγων- πάλευε στο υπουργείο Πρόνοιας για να εξασφαλίσει ένα ιδιόκτητο οικόπεδο. Τρία χρόνια αργότερα, τα κατάφερε. Ο τότε πρωθυπουργός, Ελευθέριος Βενιζέλος, έδωσε την άδεια, και η Επιτροπή παρέδωσε στον Χρυσάφη έναν δενδροφυτεμένο χώρο, στην καρδιά της Νέας Φιλαδέλφειας, για να αθλούνται τα παιδιά των προσφύγων. Παιδί της προσφυγιάς ήταν και η ΑΕΚ.

Καθώς η ανάπτυξη του συνοικισμού ήταν ραγδαία, υπήρχε κίνδυνος, εάν ο χώρος δεν μετατρεπόταν αμέσως σε πραγματικό γυμναστήριο, να καταληφθεί από οικιστές. Μια νύχτα με φεγγάρι, λοιπόν, φίλαθλοι και παίκτες της ΑΕΚ (καμιά εκατοσταριά άνθρωποι όλοι κι όλοι), με τσεκούρια και φτυάρια, δουλεύοντας αδιάκοπα μέχρι το ξημέρωμα, ξερίζωσαν όλα τα δένδρα. Στη συνέχεια, προσπάθησαν να δώσουν στον χώρο μορφή γηπέδου, κατασκευάζοντας μια πρόχειρη μάντρα με υλικά που περίσσευαν από τα σπίτια τους. Στο υπόλοιπο τμήμα της περιμέτρου έφτιαξαν έναν ξύλινο φράχτη.

Δούλευαν σχεδόν κάθε σούρουπο, μετά το μεροκάματο. Το 1930 το γήπεδο φιλοξένησε τον πρώτο του αγώνα: ΑΕΚ – Ολυμπιακός 2-2 (τα επίσημα εγκαίνια έγιναν το 1962). Το 1934 φτιάχτηκε ο στίβος. Από το 1945 έως το 1946, στη θέση του φράχτη υψώθηκε μάντρα. Το 1950 κατασκευάστηκαν οι πρώτες κερκίδες, στο ένα μήκος του γηπέδου, που είχαν μήκος 63 μέτρα, με χρήματα που είχε συγκεντρώσει ο σύλλογος σε τουρνέ του στην Κωνσταντινούπολη. Μέχρι το τέλος της χρονιάς, με αιματηρές αποταμιεύσεις, οι εξέδρες έφτασαν τα 100 μέτρα. Τον Μάιο του 1952 φτιάχτηκαν εξέδρες και στην απέναντι πλευρά.

Εως το 1978, το γήπεδο είχε σχήμα πετάλου – σαν το Καλλιμάρμαρο. Την επόμενη χρονιά, στο άνοιγμα χτίστηκε μια δυόροφη εξέδρα, για να ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο ιδιόκτητο στάδιο εκείνης της εποχής στην Ελλάδα. Το κόστος (40 εκατομμύρια δραχμές) το ανέλαβε εξ ολοκλήρου η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού. Ως αντάλλαγμα, ο Αχιλλέας Καραμανλής (υφυπουργός Προεδρίας που είχε ως αρμοδιότητα και τα αθλητικά έργα) ζήτησε από τον λαοφιλή πρόεδρο της ΑΕΚ, Λουκά Μπάρλο, να κατέβει υποψήφιος με τον συνδυασμό της Νέας Δημοκρατίας στον Δήμο Αθηναίων. Ο Μπάρλος εξελέγη πρώτος δημοτικός σύμβουλος, και το γήπεδο -μαζί με τους ορθίους- χωρούσε, πλέον, 40.000 θεατές. Οσους και το «Καραΐσκάκη», αλλά εκείνο ήταν δημόσιο. Η Τούμπα είχε 35.000 θέσεις.

Το κάτω διάζωμα της νέας εξέδρας ήταν στεγασμένο και ονομάστηκε «Σκεπαστή». Εκεί συγκεντρώνονταν, πλέον, οι πιο φανατικοί οπαδοί της ΑΕΚ. Στα εγκαίνια, η ΑΕΚ υποδέχτηκε τον Παναθηναϊκό, για το Πρωτάθλημα, και έχασε με 1-0. Στο άνω διάζωμα είχαν καθίσει περίπου 4.000 Παναθηναϊκοί. Οταν μπήκε το γκολ της ομάδας τους, πετάχτηκαν όρθιοι και, λίγα λεπτά αργότερα, εγκατέλειψαν -έντρομοι- το γήπεδο. Η εξέδρα παλλόταν από τους πανηγυρισμούς τους. Ετσι έπρεπε, γιατί η κατασκευή ήταν αντισεισμική, όμως πού να το ξέρουν; Ακόμα και οι εφημερίδες, την επομένη, έγραφαν ότι το έργο έχει μεγάλο πρόβλημα…

Την περίοδο 1985-1987 το στάδιο παρέμεινε κλειστό, λόγω βελτιωτικών έργων, και η ΑΕΚ αγωνιζόταν στο ΟΑΚΑ. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 του δόθηκε το όνομα του παλιού προέδρου της AEK Νίκου Γκούμα, ο οποίος είχε συνεισφέρει πολλά χρήματα, σε διάφορες φάσεις κατασκευής του. Οταν, πλέον, τοποθετήθηκαν καθίσματα παντού, και δεν υπήρχαν θέσεις ορθίων, η χωρητικότητα του γηπέδου μειώθηκε στους 28.729 θεατές. Το ρεκόρ προσέλευσης κόσμου στο «Νίκος Γκούμας» καταγράφηκε στις 30 Νοεμβρίου 1980, όταν το ντέρμπι ΑΕΚ – Παναθηναϊκός «έκοψε» 36.766 εισιτήρια.

Ο φοβερός σεισμός της Πάρνηθας, στις 7 Σεπτεμβρίου του 1999, ήταν η αρχή του τέλους για την ιστορική έδρα της ΑΕΚ, που υπέστη σοβαρές ζημιές. Για λίγους μήνες δεν χρησιμοποιήθηκε. Αλλά και μετά τις επισκευές, δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το σύνολο των εξεδρών. Η ανακατασκευή του γηπέδου ήταν απαραίτητη, όμως δεν υπήρχαν οι απαραίτητοι πόροι. Τότε, το 2002, ο πρόεδρος της Ερασιτεχνικής ΑΕΚ, Γιάννης Γρανίτσας, έβαλε μπρος ένα σχέδιο που αποδείχτηκε καταστροφικό για τον σύλλογο. Με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, κατάφερε να εντάξει την κατασκευή ενός νέου γηπέδου στον Φάκελο του 2004. Ή, τουλάχιστον, έτσι πίστευε.

Στις 3 Μαΐου η ΑΕΚ έπαιξε το τελευταίο της ματς στη Νέα Φιλαδέλφεια, με αντίπαλο τον Αρη (4-0). Το τελευταίο από τα, συνολικώς, 1.118 παιχνίδια της εκεί. Οταν τέλειωσε ο αγώνας, οι θεατές εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο για να εξασφαλίσουν ένα ενθύμιο. Αλλος πήρε το σημαιάκι του κόρνερ, άλλος κομμάτι από τα δίχτυα, άλλος ένα κάθισμα, άλλος μια χούφτα γκαζόν… Στις 5 Μαΐου 2003 μπήκαν οι μπουλντόζες. Η κατεδάφιση κράτησε λίγους μήνες. Μαζί κατεδαφίστηκε και το Κλειστό Γυμναστήριο «Γεώργιος Μόσχος», καθώς τα σχέδια Γρανίτσα προέβλεπαν και τη δημιουργία νέου Κλειστού για την ομάδα μπάσκετ.

Τα πάντα ανατράπηκαν, όταν 131 δημότες της Νέας Φιλαδέλφειας προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας να ακυρωθεί η υπουργική απόφαση του 2003, με την οποία είχαν εγκριθεί οι περιβαλλοντικοί όροι για την ανέγερση του νέου σταδίου και του πολυλειτουργικού κέντρου της ΑΕΚ. Το ΣτΕ τους δικαίωσε. Ο κ. Γρανίτσας έμεινε με την υπόσχεση που είχε πάρει από υπουργούς του Κώστα Σημίτη, και η ΑΕΚ να περιπλανιέται από γήπεδο σε γήπεδο: στη Φυλή, στα Λιόσια, στον Ταύρο, στη Νέα Σμύρνη, στη Λεωφόρο… Στα Ολυμπιακά έργα εντάχθηκε, τελικώς, το «Καραϊσκάκη».

Το 2005 ο Δημήτρης Μελισσανίδης παρουσίασε την υποψηφιότητά του για την προεδρία της Ερασιτεχνικής ΑΕΚ, μαζί με τα σχέδιά του για την ανέγερση νέου γηπέδου, 36.000 θέσεων, στην ίδια περιοχή, με την ονομασία «Αγια-Σοφιά». Ο Ντέμης Νικολαΐδης, τότε ηγέτης της ΠΑΕ και καθοδηγητής της Original, είχε υποσχεθεί ότι θα τον στηρίξει. Δεν το έκανε. Τη διοίκηση της Ερασιτεχνικής ανέλαβε ο Χρήστος Ζούπας, και η μακέτα του γηπέδου συμπεριλήφθηκε (το 2015) στο αφιέρωμα της Mirror με τα εκθαμβωτικά ποδοσφαιρικά στάδια που έμειναν στα σχέδια.

Οι έξι διαφορετικές εκτάσεις που εξέτασε, υπό την προεδρία του Ντέμη Νικολαΐδη, η ΠΑΕ ΑΕΚ, και η επιστολή – παράκληση του προέδρου της Ερασιτεχνικής, Ανδρέα Ανατολιωτάκη, προς τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο για την τέλεση δέησης ώστε να κατασκευαστεί γήπεδο στη Νέα Φιλαδέλφεια, είχαν έναν κοινό παρονομαστή: η ΑΕΚ έμεινε άστεγη. Σήμερα νοικιάζει το ΟΑΚΑ, ως συνήθως μετά το 2004.

Στις 6 Νοεμβρίου 2013 έγινε η επίσημη παρουσίαση των σχεδίων του Μελισσανίδη για την «Αγια-Σοφιά» Νο 2. Πολλοί χάρηκαν, όμως λίγοι πίστεψαν στο όνειρο. Με το δίκιο τους. Χρειάστηκαν τέσσερα ολόκληρα χρόνια, ώσπου η ΑΕΚ να πάρει (στις 25 Ιουλίου 2017) την οικοδομική άδεια στα χέρια της. Αλλά, την πήρε. Κι αν όλα πάνε καλά (στην Ελλάδα ποτέ δεν ξέρεις τι σου ξημερώνει), σε δύο χρόνια τέτοια εποχή ο αγιασμός δεν θα γίνεται σε οικόπεδο, αλλά σε γήπεδο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News