1266
|

“Red or Dead”, David Peace (Faber and Faber)

“Red or Dead”, David Peace (Faber and Faber)

Στις 14 Δεκεμβρίου του 1959 ο Bill Shankly περνούσε για πρώτη φορά το κατώφλι του Melwood, του προπονητικού κέντρου της Liverpool. Στις 14 Δεκεμβρίου του 1959 η ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων έμελλε να αλλάξει. Μαζί και η ιστορία μιας πόλης, μιας ομάδας. Η Liverpool, ένα συνονθύλευμα ποδοσφαιριστών της δεύτερης κατηγορίας, έγινε μέσα στα επόμενα 15 χρόνια η πιο επιτυχημένη αγγλική ομάδα υπό τις οδηγίες του μοναδικού Bill Shankly. Κέρδισε 3 πρωταθλήματα Αγγλίας, 2 κύπελλα Αγγλίας, 4 Charity Shields, 1 κύπελλο UEFA. Και να ήταν αυτά μόνο, καλά θα ‘τανε. Ήταν πολλά περισσότερα αυτά που άφησε σαν παρακαταθήκη. Γιατί αν δίδαξε κάτι σε όλους μας μα κυρίως κατάφερε και απορρόφησε η φανέλα αυτής της πολύ μεγάλης ομάδας, ήταν πως -ανεξάρτητα από το τι θα φέρει ο χρόνος στο διάβα της- αυτή, δεν θα το περπατήσει ποτέ μόνη!

Τίποτα όμως δεν έγινε στην τύχη. ‘Η, αν το προτιμάτε, τίποτα δεν έγινε από τύχη. Η τύχη τον μόνο ρόλο που έπαιξε ήταν στη συνύπαρξη προσώπων, στη σωστή ομάδα. Ο Bob Paisley, o Joe Fagan, o Reuben Bennett και βέβαια ο Bill Shankly μοιραζόντουσαν όλοι μία πολύ μα πολύ σπουδαία αξία. Αξία ζωής. Αφοσίωση ο ένας για τον άλλο μα κυρίως αφοσίωση στην ίδια τη Liverpool. Η προπόνηση γινόταν πάντα με την μπάλα, πάσα με τη μία και έφυγες. Διαρκής κίνηση. Πάνω σε αυτό το σκεπτικό βασίστηκε η δημιουργία του «κουτιού». Το περίφημο “Box”. Ένα είδος ντουλάπας, στο οποίο ο παίχτης κλεινότανε με μία μπάλα μέσα και σκοπό είχε να τη χτυπάει στη μία πλευρά, να γυρνάει, να την κοντρολάρει, πάσα στην άλλη πλευρά και πάμε πάλι και ξανά και ξανά. Όλα είχανε τον λόγο τους που γινόντουσαν κατά τη διάρκεια της προπόνησης. Ακόμα και η πρωινή συνάντηση των παιχτών και του προπονητικού τιμ. Στο γήπεδο πρώτα και από εκεί όλοι μαζί στο Melwood για προπόνηση. Σεβασμό στη λεπτομέρεια. Τεράστιος ψυχολόγος, δυνατός όσο λίγοι στην ανεύρεση πιτσιρικάδων με μέλλον και κυρίως εύκολα κατανοητός στις οδηγίες προς τους παίχτες.

Αυτό όμως που στην καρδιά του Shankly έπαιζε τον κυρίαρχο ρόλο, αυτό που του έπαιρνε την ψυχή, ήταν ο κόσμος. Και κυρίως αυτοί που πέρναγαν τα τουρνικέ. Ο προπονητής, έλεγε ο Bill Shankly, πρέπει να γίνεται κομμάτι των φιλάθλων, να ταυτίζεται μαζί τους, γιατί γι’ αυτούς, το ποδόσφαιρο είναι όλη τους η ζωή. Ακόμα και σε διαφωνίες που προέκυπταν με τους παίχτες του, όταν του λέγανε πως έχουν δώσει τα πάντα γι’ αυτόν, εκείνος τους διόρθωνε απαντώντας πίσω, πως ό,τι έκανες, δεν το έκανες ποτέ για μένα, μα πάντα για αυτούς, πάντα για τον κόσμο της Liverpool. Τον Απρίλιο του ’73, όταν η ομάδα έκανε τον γύρο του θριάμβου, με το τρόπαιο του πρωταθλητή στα χέρια, κάποιος φίλαθλος του πέταξε προς τη μεριά του ένα κασκόλ. Ο «μπόμπης» που βρισκόταν πιο κοντά έκανε να το παραμερίσει, για να ακούσει τον Shankly να του λέει… «αυτό να μην το κάνεις ξανά… ποτέ!». Αυτό, και έσκυψε να το μαζέψει, είναι πολύτιμο και έτσι απλά το έδεσε γύρω από τον λαιμό του. Για τον Shankly, ήταν ο ελάχιστος φόρος τιμής σε μία κίνηση απόλυτου σεβασμού. Την Τρίτη 29 Απριλίου 1975, η Liverpool, οργάνωσε έναν αγώνα προς τιμήν του. Προς το τέλος της βραδιάς, που ξεχείλιζε από συναίσθημα, το “Spion Kop” στάθηκε όρθιο, ένωσε τις ψυχές τους και έτσι όπως τον κοιτούσαν στα μάτια… να τους καμαρώνει, του τραγούδησαν… “You will always be our King”. Το βράδυ του τελικού του Παρισιού του ’81, τότε που η Liverpool σήκωνε το 3ο Κύπελλο Πρωταθλητριών κόντρα στη Ρεάλ Μαδρίτης και η τροπαιοθήκη της γυάλιζε από ακόμα ένα ασημικό, ο Shankly στη δεξίωση που ακολούθησε και στην οποία ήταν ο επίσημος προσκεκλημένος της Liverpool, απέδωσε φόρο τιμής στον Bob Paisley χαρακτηρίζοντάς τον αθάνατο. Ο Paisley με το πράο του ύφος τον διόρθωσε, επέστρεψε πίσω τη φιλοφρόνηση και πολύ σωστά του είπε, ό,τι είναι, ό,τι πετύχανε, ό,τι κερδίσανε, τα χρωστάμε όλα σε εκείνον!

Αλλά είπαμε, τίποτα δεν έγινε στην τύχη. Για σκεφτείτε το λιγάκι. Χάρη στον Shankly ένα ασήμαντο τραγούδι από ένα όχι και τόσο εμπορικό μιούζικαλ, το “Carousel”, έγινε το πιο γνωστό ποδοσφαιρικό τραγούδι στον πλανήτη. Το “You ‘ll never walk alone” έγινε η ψυχή της Liverpool, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που αποτελεί μέρος του εμβλήματος της ομάδας. Η κουλτούρα ενός ολόκληρου ποδοσφαιρικού club χτίστηκε και κυρίως βασίστηκε πάνω στο απίστευτο σε στίχους αυτό τραγούδι. Η δυναμική που παράγει τη στιγμή που όλοι οι Liverpoolians στέκονται όρθιοι με τα κασκόλ στα χέρια και το τραγουδάνε στους παίχτες, σε ξεπερνάει. Ραγίζει καρδιές, ενώνει ψυχές και επικρατεί η απόλυτη ανατριχίλα. Εκεί ίσως και να είναι αυτός ο μυστικισμός που δημιουργεί τον μύθο της Liverpool. Το ότι αυτή η ομάδα, στην ουσία δεν έχει ύμνο. Ένα τραγούδι δηλαδή που να μιλάει αποκλειστικά για αυτήν, όπως όλες οι άλλες ομάδες στον κόσμο. Όχι, η Liverpool F.C. διαλέγει να πορευτεί στην ιστορία με τον κόσμο της να της υπενθυμίζει, κάθε φορά που είναι να αγωνιστεί, πως στα χειρότερα, εκεί δηλαδή που τα όνειρα θα σκορπίσουν, συνέχισε να περπατάς με πίστη στην καρδιά και ποτέ μα ποτέ δεν θα περπατήσεις μόνη. Ακόμα και εκείνο το εξαιρετικό “This is Anfield” που δεσπόζει πάνω από την έξοδο στον αγωνιστικό χώρο, μπήκε για να υπενθυμίζει προς πάσα κατεύθυνση, το πού βρίσκονται, το τι θα συναντήσουν μα κυρίως τον σεβασμό που θα πρέπει όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, να δείξουν στον κόσμο της Liverpool. Μην ξεχνάμε άλλωστε, πως όταν ο Bill Shankly ρωτήθηκε τι είναι αυτό με τη Liverpool που του δημιουργεί τέτοιο πάθος, εκείνος απάντησε, χωρίς δεύτερη σκέψη: το Anfield!

Αυτό είναι το παραμύθι. Αυτός είναι ο πρίγκιπάς του. Όπως κάθε σωστό παραμύθι όμως έχει τον πρίγκιπά του έτσι έχει και τον δράκο του. Και στην προκειμένη περίπτωση ο δράκος του παραμυθιού, ο δράκος για τον Shankly είναι η διοίκηση. Οι σχέσεις τους δεν ήταν και ποτέ οι καλύτερες. Δεν είναι άλλωστε κρυφό πως πολύ είδαν με καλό μάτι την αιφνίδια παραίτησή του μετά τον τελικό του κυπέλλου, τον Μάιο του ’74 κόντρα στη Newcastle με 3-0, σε μία από τις καλύτερες ποδοσφαιρικές παραστάσεις που είχε ποτέ δώσει. Ούτε και ο ίδιος ο Shankly έκρυψε ποτέ την άποψη που είχε για αυτούς, αφού ήταν γνωστό πως ο μόνος λόγος της όποιας ύπαρξης τους άρχιζε και τελείωνε στο να παρέχουν εκείνους τους οικονομικούς πόρους ούτως ώστε ο ίδιος να χρησιμοποιεί προς όφελος της Liverpool. Και ακριβώς εκεί και ολοκληρώθηκε η σχέση τους. Όταν αποχώρησε έπαψε να είναι το ίδιο επιθυμητός και με πρόσχημα το δικό του το δόγμα, «Όλα για το καλό της Liverpool», κατά κάποιο τρόπο απομακρύνθηκε από τα κοινά της ομάδας. Δεν έγινε ποτέ μέλος της διοίκησης, όπως θα ήταν το λογικό και ήταν μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού οι προσκλήσεις στα εκτός έδρας παιχνίδια. Τον Σεπτέμβριο του ’81, ο Bill Shankly, ο «Βασιλιάς», στα 68 του, έφυγε από τη ζωή, αθόρυβα, έτσι όπως μπήκε σε αυτή και την έζησε.

Το “Red or Dead” του David Peace είναι η ιστορία του Bill Shankly. Μία ιστορία που για όσους την έζησαν θα τους γεμίσει νοσταλγία για μία εποχή που πέρασε. Για αυτούς που ήρθαν μετά, που δεν τον πρόλαβαν θα τους γεμίσει με τη δύσκολη πραγματικότητα, πως γεννήθηκαν μία γενιά αργότερα. Πρόκειται για εξαιρετικό βιβλίο από τον πολύ διαφορετικό στον τρόπο γραφής David Peace, που μιλάει για επιλογές κάτω από τις οποίες ο Shankly αποφάσισε να ζήσει έως το τέλος. Επιλογές που κάνουμε και με τις οποίες πορευόμαστε, στιγμές που μας κάνουν και νοιώθουμε πιο ζωντανοί από ποτέ και άλλες, αυτές που σφίγγουν το στομάχι. Και κάτι ακόμα. Όπως προχωράς μέσα από τις σελίδες του, ο σεβασμός στο πρόσωπό του αυξάνεται, η εκτίμηση για όλα όσα προσέφερε και πέτυχε πολλαπλασιάζεται και σε κάνει να καταλάβεις γιατί αυτός ο άνθρωπος αγαπήθηκε τόσο μα τόσο πολύ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News