Κάποτε ένας φίλος παραγωγός κρασιού μου διηγήθηκε το ταξίδι του στην Κίνα και την επαφή του με τον διψασμένο για νέες γεύσεις λαό. Προσπαθούσε τότε να πουλήσει κρασί από τη Ζίτσα της Ηπείρου στην Γκουάνγκ Ντονγκ. Δεν είχε καταφέρει πολλά στο ταξίδι του. Οι Κινέζοι είχαν βρει τη γεύση του κρασιού περίεργη για τον ουρανίσκο τους και δεν προχώρησαν σε μεγάλες αγορές. Ωστόσο η κατάκτησή τους ήταν θέμα χρόνου. Και φυσικά ο γοργά αναπτυσσόμενος λαός, όταν τελικά ενέδωσε στη γοητεία του κόκκινου οίνου, έπραξε όπως στο παρελθόν είχαν πράξει οι βασιλείς και αυτοκράτορες. Προτίμησε το γαλλικό Μπορντό. Η ζήτηση από την τεράστια αυτή αγορά για τα καλύτερα κρασιά του κόσμου έχει ωθήσει τις τιμές σε επίπεδα πρωτοφανή στην ιστορία του Μπορντό, φέρνοντας ανείπωτο πλούτο στην περιοχή. Η δίψα του «κινέζικου δράκου» για Μπορντό, όμως, κλονίζει τις μακραίωνες παραδόσεις της γαλλικής περιφέρειας. Ένα ντοκιμαντέρ, με την αφήγηση της βραχνής φωνής του «μονομάχου» Russell Crow, λάτρη του γαλλικού κρασιού, ρίχνει φως στο χρονικό της επίθεσης του κόκκινου δράκου στην ιστορική περιοχή παραγωγής του περίφημου οίνου που είχε αντισταθεί επί χρόνια στην εισβολή των απομιμήσεων και των νεόπλουτων αγοραστών. Σε μια διαδρομή από το Μπορντό έως το Πεκίνο, ανακαλύπτει κανείς το αιώνιο πάθος της οινοποίησης αλλά και τις κινέζικες μαϊμούδες κρασιού. Μπορεί η Κίνα να κλωνοποιήσει το Μπορντό και να ανταγωνιστεί στην παγκόσμια αγορά; Θα πουλούσαν ποτέ τη μυστική τους συνταγή οι κάτοικοι του Μπορντό; Και πόσα εκατομμύρια ευρώ θα διέθετε ένας Κινέζος συλλέκτης για μια ξεχωριστή ποικιλία; O Αυστραλός σκηνοθέτης και οινοποιός Γουάργουικ Ρος αναζητεί την τύχη του Μπορντό στους τεχνητούς αμπελώνες της Κίνας.

Είστε Αυστραλός σκηνοθέτης, τι σας έκανε να επιλέξετε να κάνετε μία ταινία με θέμα τα γαλλικά κρασιά και την Κίνα; Από πού ξεκίνησε αυτή η ιδέα;
Ήταν θέμα συγκυρίας. Η ιδέα γεννήθηκε κατά τη διάρκεια πτήσης από το Σίδνεϊ προς το Λονδίνο. Ο Andrew Caillard, ένας Wine Master, έτυχε να είναι στην ίδια πτήση και πιάσαμε την κουβέντα. Είχαμε γνωριστεί παλιότερα και αυτός γνώριζε ότι ήμουν σκηνοθέτης και οινοποιός. Εγώ ήξερα ότι ήταν Wine Master. Ο Andrew με ρώτησε αν είχα ποτέ σκεφτεί να κάνω μια ταινία για το κρασί, δεν είχα. Καθώς οι ώρες περνούσαν εγώ γινόμουν όλο και πιο περίεργος να μάθω όλο και περισσότερα για το Μπορντό, μια περιοχή που φαινόταν να ξέρει καλά. Μου εξηγούσε ότι οι τιμές του κρασιού είχαν εκτοξευθεί στα ύψη κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, για έναν και μόνο λόγο, την εμφάνιση της Κίνας. Στην πραγματικότητα, παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση, που αποδεκάτισε τις αγορές της Αμερικής και της Αγγλίας για αυτά τα σπάνια κρασιά, η οικονομία της Κίνας είχε δυναμώσει, φέρνοντας νέους εκατομμυριούχους που διαμόρφωναν πλέον την αγορά. Αυτό ήταν που με συνεπήρε.

Ήταν δύσκολο για εσάς να αποκτήσετε πρόσβαση στους αμπελώνες στο Μπορντό και να καταφέρετε να μιλήσετε με τους ιδιοκτήτες και τους μάνατζερ; Σας άνοιξαν πρόθυμα τα κελάρια τους;
Ο Andrew είχε πολύ καλές διασυνδέσεις στο Μπορντό. Τους Wine Masters τους σέβονται και είναι πάντα ευπρόσδεκτοι στο Μπορντό. Ο Andrew ήταν μέλος για πολλά χρόνια, όμως στους περισσότερους αμπελώνες ήταν πολύ επιφυλακτικοί καθώς είχαν δυσάρεστες εμπειρίες με ντοκιμαντερίστες. Παρ' όλα αυτά, άνοιξαν τις πόρτες τους σε μας, καθώς είχαν εμπιστοσύνη στην ακεραιότητα του Andrew. Τα ντοκιμαντέρ απαιτούν γυρίσματα σε μεγάλο χρονικό διάστημα και έτσι, στην περίπτωσή μας, χρειαστήκαμε περισσότερους από 12 μήνες, για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους.

Η ταινία παρακολουθεί τα κρασιά του Μπορντό για περισσότερο από δύο χρόνια. Πόσο καιρό δουλεύατε συνολικά για την ταινία αυτή;
Μετά από αυτή την πρώτη συνάντηση στο αεροπλάνο, επικοινώνησα με τον πολύ παλιό μου συνεργάτη, David Roach. Στη συνέχεια ο Andrew, ο David και εγώ συναντηθήκαμε για να συζητήσουμε πώς να προχωρήσουμε με την ταινία. Εξήγησα στον Andrew ότι θα χρειαστούμε περίπου 6 μήνες για έρευνα και για να βρούμε χρηματοδότηση πριν ξεκινήσουμε τα γυρίσματα. Ο Andrew είχε άλλη γνώμη. Μας είπε ότι θα έπρεπε να είμαστε στο Μπορντό σε 4 εβδομάδες για να ξεκινήσουμε τα γυρίσματα, επειδή κάθε χρόνο, στις αρχές Απριλίου, οι οινοπαραγωγοί του Μπορντό παρουσιάζουν τα καινούρια τους κρασιά στους κριτικούς για την αξιολόγησή τους. Φήμες λέγανε πως η σοδειά του 2010 του Μπορντό θα ήταν η καλύτερη στα τελευταία 100 χρόνια. Αν χάναμε αυτό το γύρισμα, θα χάναμε μια κρίσιμη στιγμή στην ιστορία του Μπορντό. Έτσι, τρεις εβδομάδες αργότερα ήμασταν στο αεροπλάνο και πηγαίναμε για γύρισμα. Αυτό συνέβη τον Απρίλιο του 2011. Επιστρέψαμε πάλι τον Ιούνιο για να κινηματογραφήσουμε το καλοκαίρι, στη συνέχεια πάλι τον Σεπτέμβριο για τον τρύγο του 2011 και τέλος τον Απρίλιο του 2012. Καταγράψαμε ολόκληρο τον κύκλο εργασιών.

Ποια είναι η δική σας σχέση με τα κρασιά; Είστε συλλέκτης, δοκιμαστής ή απλά σας αρέσει να το απολαμβάνετε;
Είμαι οινοποιός. Οπότε έχω τις γνώσεις που έχει κάθε παραγωγός κρασιού. Αυτό μου επιτρέπει να αισθάνομαι αρκετά οικεία με το θέμα και τη διαδικασία παραγωγής και να καταλαβαίνω σε κάποιον βαθμό τους παραγωγούς του Μπορντό. Μου αρέσει το καλό κρασί, πέρασα 12 μήνες μέσα στα καλύτερα οινοποιεία του κόσμου. Τα κρασιά που δοκιμάσαμε σου έκοβαν την ανάσα. Δεν είμαι στην αλήθεια ούτε συλλέκτης, ούτε δοκιμαστής. Απλά μου αρέσει να το απολαμβάνω.

Για το έργο αυτό δουλέψατε με πολλούς επιφανείς από τον διεθνή κόσμο του κρασιού, τον Robert Parker και τον Francis Ford Coppola. Ποια ήταν η πιο εντυπωσιακή συνάντηση που είχατε σε ολόκληρο το ταξίδι σας;
Νομίζω ότι θα πρέπει να χωρίσω την απάντηση σε 2 μέρη.

Από την πλευρά του κινηματογραφιστή, ήταν μοναδική εμπειρία που πήρα συνέντευξη και μίλησα για τη σκηνοθεσία με τον Francis Ford Coppola. Νομίζω ότι αυτή η συνάντηση ήταν η πιο εντυπωσιακή από όλες τις άλλες, γιατί είμαστε και οι δύο κινηματογραφιστές και οινοπαραγωγοί. Συζητήσαμε για τα κοινά της παραγωγής ταινιών και της παραγωγής κρασιών. Δεν ξέρω γιατί αυτές οι δύο τέχνες πάνε μαζί τόσο καλά, όμως πάνε.

Από την πλευρά του οινοπαραγωγού, ο OzClarke ήταν μία εντυπωσιακή συνέντευξη. Η ειλικρίνειά του, οι ιδέες και τα ανέκδοτά του ήταν υπέροχα!

Ο Christian Moueix από τα Château Pétrus ήταν ο πιο φιλοσοφημένος ανάμεσα στους 82 συνεντευξιαζόμενούς μας, είναι αφοπλιστικός, χαρισματικός, ένας λάτρης της τέχνης του αμπελιού, ένας ποιητής. Μας κέρδισε. 

Ο Ράσελ Κρόου αφηγείται την ταινία. Γιατί τον διαλέξατε;
Ο Ράσελ Κρόου είναι φίλος του παραγωγού Rob Coe και αγαπά επίσης τα κρασιά! Το θέμα της ταινίας του άρεσε – Μπορντό και Κίνα. Η πρόκληση ήταν να καταφέρουμε να βρούμε λίγο χρόνο μέσα στο πολυάσχολο πρόγραμμά του. Ήταν στα γυρίσματα της ταινίας «Νώε» στη Νέα Υόρκη και τελείωνε παράλληλα την ταινία «Les Miserables». Όμως ο τυφώνας Sandy, ο οποίος προκάλεσε μεγάλη δυστυχία σε τόσους ανθρώπους, τον ανάγκασε να αναβάλει το πρόγραμμά του, και έτσι βρήκε λίγο χρόνο για να μπορέσει να κάνει την ηχογράφησή μας.

Ξεκινώντας από το Μπορντό, το RED OBSESSION μας ταξιδεύει στην Κίνα, επιτρέποντάς μας να ανακαλύψουμε τον μεγάλο άγνωστο κόσμο των Κινέζων συλλεκτών και παραγωγών. Πώς βιώσατε αυτή την ανακάλυψη;
Ήμασταν αρκετά τυχεροί γιατί καταφέραμε να αποκτήσουμε πρόσβαση σε χώρους στην Κίνα, που ποτέ δεν θα μας επέτρεπαν να πάμε ακόμα και αν γνωρίζαμε την ύπαρξή τους. Ο Demei Li, ο πιο διάσημος οινοποιός της Κίνας και αναγνωρισμένος λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου στο τμήμα Γεωπονίας, μας πρότεινε να τον συνοδεύσουμε στον αμπελώνα του, που βρισκόταν στην Αυτόνομη Περιφέρεια Xinjiang Uyghur στη δυτική Κίνα, στον παλιό δρόμο του μεταξιού, όπου τώρα οι κινεζικές αρχές έχουν φυτέψει χιλιάδες στρέμματα με αμπέλια. Είδαμε κόκκινες ερήμους, καραβάνια από καμήλες και παραδοσιακές μουσουλμανικές κοινότητες. Ήταν σκηνές που θύμιζαν τον Λόρενς της Αραβίας. Αυτό είναι το όνειρο κάθε κινηματογραφιστή.

Έτσι αποκτήσαμε πρόσβαση στους συλλέκτες. Η υψηλή κοινωνία στην Κίνα, είναι πολύ κλειστή, ειδικά για τους ξένους και έτσι πήρε πολλούς μήνες στους συνεργάτες μας που μεσολαβούσαν για να εξηγήσουν τι ακριβώς θέλουμε να κάνουμε. Τελικά καταφέραμε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους και να μας επιτρέψουν να κινηματογραφήσουμε. Όταν όμως πήραμε την άδεια, όλα ήταν πολύ εύκολα, μας ζητούσαν ακόμα και να μείνουμε μετά τη συνέντευξη να δειπνήσουμε και να μοιραστούμε μαζί τους ένα υπέροχο μπουκάλι Μπορντό.

Η ανάδυση της Κίνας σε κυρίαρχη αγοραστική δύναμη στον χώρο του κρασιού ήταν τόσο γρήγορη και τόσο ισχυρή ώστε να θεωρείται μια σχεδόν παραδειγματική καμπή. Τι σημαίνει αυτό για το κρασί ως παράδοση και ως τέχνη σε σχέση με το κρασί ως ένα προϊόν;
Αυτή την ερώτηση την αντιμετωπίσαμε ξανά και ξανά κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Τελικά όταν ένα προϊόν θεωρείται απλό εμπόρευμα, κινδυνεύει να χάσει την ψυχή του. Ανακαλύψαμε ότι ακόμα και το πιο πολύτιμο κρασί γίνεται εμπόρευμα, προσελκύοντας τον άπληστο κόσμο των αγορών. Ορισμένοι πελάτες θα δαπανήσουν μέχρι και ένα εκατομμύριο δολάρια για ένα ακριβό κρασί, μόνο για να το αποθηκεύσουν σε μια αποθήκη κάπου ή για να το πουλήσουν στο μέλλον, όταν η τιμή του έχει διπλασιαστεί ή τριπλασιαστεί. Τα μπουκάλια του κρασιού πηγαίνουν κλειστά και πολλές φορές, οι αγοραστές τους δεν τα βλέπουν καν. Αυτό είναι καθαρό εμπόριο και είναι πολύ μακριά από το πάθος και την τέχνη του αμπελώνα. Η τάση αυτή προέκυψε πριν από μερικά χρόνια, όταν οι τιμές των κρασιών του Μπορντό άρχισαν να αυξάνονται τόσο γρήγορα (πιο γρήγορα από ό,τι ο Dow Jones, ο FTSE ή ο Χρυσός) που έγιναν στόχος επενδυτών. Η επίδραση της Κίνας τα τελευταία 3 ή 4 χρόνια έχει επιδεινώσει αυτή την κατάσταση. Είναι ειρωνικό γιατί οι Δυτικοί είναι αυτοί που κάνουν τις επενδύσεις, ενώ οι Κινέζοι οδηγούν τις τιμές στα άκρα, πίνοντας τα κρασιά, προσφέροντάς τα ως δώρα ή σερβίροντας τα σε επισκέπτες για να τους τιμήσουν και να τους δείξουν πόσο τους εκτιμούν. Υπό αυτό το πρίσμα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι Κινέζοι τιμούν την τέχνη της οινοποιίας περισσότερο από τους δυτικούς επενδυτές.

Μέχρι στιγμής θα πρέπει να έχετε δοκιμάσει πολλά μοναδικά κρασιά μαζί με άλλους λάτρεις του κρασιού από το Μπορντό και την Κίνα. Υπάρχουν διαφορές στον τρόπο που δοκιμάζουν και «αισθάνονται» το κρασί; 
Ναι, υπάρχει μια μεγάλη διαφορά. Ότι οι παραδοσιακές αγορές των ΗΠΑ, της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρώπης γενικά πίνουν κρασιά εκατοντάδες χρόνια τώρα, οι Κινέζοι είναι ακόμα νέοι στην κουλτούρα του κρασιού. Αρχικά, αυτό οδήγησε τους Κινέζους να προσθέτουν Coca-Cola στο Château Lafite Rothschild, καθώς η γεύση του σκέτη, τους ήταν τελείως ξένη! Η πρακτική αυτή ήταν αρκετά κοινή μέχρι πρόσφατα που άρχισαν να θέλουν να εκτιμήσουν το κρασί για αυτό που είναι. Ως εκ τούτου, δεν είναι ασυνήθιστο να βλέπεις σειρές λεωφορείων με Κινέζους επισκέπτες στο Μπορντό, αποφασισμένους να εκπαιδευτούν, όχι μόνο πάνω στο ίδιο το κρασί, αλλά και για τις περίπλοκες μεθόδους παραγωγής. Οι Κινέζοι έχουν βρει ότι το κλειδί για να εκτιμήσουν το κρασί είναι να το συνδέσουν με την κουλτούρα τους όπως το τσάι που συνοδεύει τα γεύματά τους εδώ και αιώνες.

Η ταινία παρουσιάζει μια πολύ ισορροπημένη, γεμάτη με αισιοδοξία εικόνα του φαινομένου Μπορντό / Κίνα, παρουσιάζοντας τις πιο επικριτικές φωνές και των δύο πλευρών. Τώρα που ξέρετε και τους δύο αυτούς κόσμους καλά, πώς βλέπετε το μέλλον του κρασιού στην Κίνα και στο Μπορντό;
Όσο οι Κινέζοι κατανοούν το κρασί, το Μπορντό θα πάψει να είναι στο επίκεντρο, όπως έχει γίνει και με άλλες περιοχές για παράδειγμα τη Βουργουνδία, την κοιλάδα του Ροδανού κ.λπ., για να μην αναφέρουμε την Ιταλία, την Ισπανία και τη Νότια Αμερική. Οι προβλέψεις λένε ότι σε 20 με 30 χρόνια, η παραγωγή κρασιού όλου του κόσμου δεν θα είναι αρκετή για να ικανοποιήσει την αγορά της Κίνας. Αυτό φαίνεται να το γνωρίζει καλά η κινεζική κυβέρνηση, η οποία κάθε χρόνο φυτεύει δεκάδες χιλιάδες στρέμματα με αμπέλια για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τη μελλοντική ζήτηση.

Η τύχη του Μπορντό ήταν πάντα άμεσα συνδεδεμένη με τις διεθνείς αγορές, καθώς μπορεί να παράγει περιορισμένη ποσότητα κρασιού και τώρα με τη διεύρυνση της κινέζικης αγοράς, οι τιμές των καλύτερων κρασιών του Μπορντό συνεχώς θα αυξάνονται.

*Η ταινία ντοκιμαντέρ «Όταν το Μπορντό είναι πολυτιμότερο από τον Χρυσό», “Red Obsession”, των David Roach και Warwick Ross, θα προβληθεί την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2014, στις 20:00 στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ CineDoc.

Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με τον Γιάννη Παρασκευόπουλο, Γεωπόνο Α.Π.Θ. και Διδάκτορα Οινολογίας του Πανεπιστημίου Bordeaux II

Επίσης, μετά την προβολή θα κληρωθεί ένα σπάνιο κρασί από το Μπορντό, χορηγία της κάβας KYLIX (Καρνεάδου 20, Κολωνάκι, τηλ.: 210-72.45.143), θα κληρωθεί επίσης ένα Σαββατοκύριακο στην Κέα (Keahouses.com) καθώς και ένα γεύμα by Αντζελίνα Καλογεροπούλου με θέμα Red Obsession για 2 άτομα στο Breeder Feeder (Γκαλερί Breeder, Περδίκα 6, Μεταξουργείο, Τ: 210-3317527).

Με την επίδειξη του εισιτηρίου CineDoc-Red Obsession θα ισχύει 15% έκπτωση στο Scala Vinoteca (Σίνα 50, Τ: 210-3610041)

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News