Η πρώτη έκρηξη στη γειτονιά είναι ένα σοκ. Και η δεύτερη, αλλά ίσως λιγότερο. Αλλά μετά γίνεται μια θλιβερή όσο και μέχρι πρότινος αδιανόητη ρουτίνα.

Στην εντελώς άμαθη από αυτά τα φαινόμενα Σουηδία έχουν καταγραφεί 100 εκρήξεις στα προάστια και στο κέντρο των μεγάλων πόλεων μέσα σε εννιά μήνες, σε μια περίπτωση μάλιστα καταγράφηκαν τρεις σε μια νύχτα.

Το 2018 ήταν ακόμη περισσότερες, ξεπερνώντας τις 160 όλο τον χρόνο. Αλλά το πιο εντυπωσιακό είναι ότι το 2017 δεν καταγράφονταν καθόλου τέτοια περιστατικά.

«Είναι σοβαρή η κατάσταση», λέει στο BBC αξιωματούχος της αστυνομίας, αλλά «οι περισσότεροι πολίτες δεν πρέπει να ανησυχούν γιατί δεν τους επηρεάζει το φαινόμενο».

Η αστυνομία λέει ότι πρόκειται για αυτοσχέδιους μηχανισμούς και χειροβομβίδες που χρησιμοποιούν εγκληματικές ομάδες κυρίως για να εκφοβίσουν αντιπάλους. Είναι οι ίδιες ομάδες που φαίνεται να ενέχονται στην αύξηση της ένοπλης βίας, κατά κανόνα για το εμπόριο ναρκωτικών. Οχι τυχαία στη χώρα το 2018 καταγράφηκαν 45 θανάσιμοι πυροβολισμοί έναντι 17 το 2011.

Οι στόχοι βρίσκονται σε φτωχά προάστια της Στοκχόλμης και στις άλλες δύο μεγάλες πόλεις, το Γκέτεμπουργκ και το Μάλμο. Στην πορεία όμως οι δράστες άρχισαν να χτυπούν και καλύτερες γειτονιές προκαλώντας μόνο τραυματισμούς.

Κατά κανόνα τα περιστατικά παραμένουν ανεξιχνίαστα: μόλις σε ένα στα 10 περιστατικά επιδικάζονταν ποινές το 2018.

Οι Αρχές σπεύδουν πάντως να μάθουν τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου από άλλες αστυνομίες, αλλά και τον σουηδικό στρατό. Η απειρία των Αρχών φέρνει όμως και κάποιες υπερβολές, όπως του εγκληματολόγου Αμίρ Ροστάνι που συγκρίνει την κατάσταση με το Μεξικό και την βία των καρτέλ. «Είναι μοναδικό το φαινόμενο για χώρες που δεν είχαν πόλεμο ή μακρά ιστορία τρομοκρατίας», λέει.

Ποιοι είναι οι δράστες;

Το μεγάλο ερώτημα είναι ποιοι είναι πίσω από τις εκρήξεις.

Η αστυνομία δεν καταγράφει στοιχεία για την εθνικότητα των δραστών, αλλά το προφίλ τους είναι, όπως επισημαίνει, λίγο ως πολύ παρόμοιο. Είναι από ομάδες χαμηλού εισοδήματος και χαμηλού στάτους, πολλοί δε από αυτούς είναι μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς.

Η συζήτηση για την ένταξη των νεοεισερχομένων (αλλά και των παλαιότερων μεταναστών) εντάθηκε μετά την άφιξη στη χώρα μεγάλου αριθμού προσφύγων μετά το 2015 – η Σουηδία είχε εξάλλου τον μεγαλύτερο κατά κεφαλήν αριθμό αφίξεων από τις χώρες της ΕΕ.

Η Δεξιά έσπευσε να εκμεταλλευτεί το κύμα βίας για να επιχειρηματολογήσει ότι η χώρα στην πραγματικότητα αδυνατεί να αφομοιώσει τους μετανάστες που έρχονται σε αυτήν. Φοβάται δε ότι στο μέλλον η κατάσταση θα είναι χειρότερη. «Δεν αισθάνονται ότι είναι μέρος της Σουηδίας [οι μετανάστες], μένουν σε γκέτο και αρχίζουν να κάνουν εγκλήματα», υποστηρίζει.

Το αντεπιχείρημα είναι ότι το πρόβλημα πηγαίνει πέρα από το Μεταναστευτικό. Ο Αμιρ Ροστάμι θεωρεί ότι για τα μέλη των συμμοριών ταυτότητα και πατρίδα τους είναι πια η συμμορία, ότι δεν είναι θέμα εθνικής προέλευσης.

Τα ΜΜΕ παίζουν και αυτά τον ρόλο τους – αλλά δεν συμφωνούν όλοι ποιος είναι αυτός. Η Δεξιά μιλά για αποσιώπηση από την κρατική ραδιοτηλεόραση, αν και άλλοι βλέπουν ότι τα τοπικά μέσα, έντυπα και ηλεκτρονικά, κάλυψαν εκτενώς τις εκρήξεις.

Όπως όμως εύστοχα παρατηρεί καθηγητής σπουδών δημοσιογραφίας, η Σουηδία έχει γίνει το συμβολικό παράδειγμα τόσο των προβλημάτων με τη μετανάστευση όσο και των προβλημάτων των «αριστερίστικων πολιτικών» ένταξης – και σε πολλές περιπτώσεις άδικα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News