Αυτό που δεν άλλαξε στο Αφγανιστάν μετά την κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν και την εκδίωξη της δυτικόφιλης κυβέρνησης είναι η καλλιέργεια του οπίου που διοχετεύεται κυρίως στην Ευρώπη.
Παρότι οι Ταλιμπάν υποσχέθηκαν να απαγορεύσουν την καλλιέργεια, οι άνθρωποι που ζουν στην επαρχία Χελμάντ, το κέντρο παραγωγής οπίου, δεν έχουν καμία πρόθεση να σταματήσουν.
Οι Ταλιμπάν μοιάζει να κατανοούν ότι το όπιο είναι βασική πηγή εισοδήματος και επιρρίπτουν τις ευθύνες στον υπόλοιπο κόσμο, που έπρεπε να βρει άλλη πηγή εσόδων για τους αγρότες πριν από την απαγόρευση. Αν μη τι άλλο, η άμεση και απόλυτη απαγόρευση θα στρέψει τους μικροκαλλιεργητές εναντίον τους, κάτι που δεν θα ήθελαν όσο προσπαθούν να αποκτήσουν λαϊκή αποδοχή. Πόσο όμως θα κρατήσει αυτή η μεταβατική περίοδος είναι άγνωστο.
Το Αφγανιστάν, αναφέρουν οι Times, είναι ο μεγαλύτερος –με διαφορά– παραγωγός οπίου στον κόσμο. Ο ΟΗΕ υπολογίζει ότι από εκεί προέρχεται το 80% της παγκόσμιας παραγόμενης ποσότητας. Το 2018 η παραγωγή συνεισέφερε στο 11% του ΑΕΠ. Πέρυσι υπολογίζεται ότι παρήχθησαν 6.300 τόνοι οπίου με αξία 350 εκατ. δολάρια. Το 2017 η παραγωγή ήταν 9.900 τόνοι με αξία 1,4 δισ. δολάρια.
Από το 2002 οι ΗΠΑ έχουν δαπανήσει σχεδόν 9 δισ. δολάρια για την καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών στη χώρα, αρχικά για την επιδοτούμενη καταστροφή των καλλιεργειών και στη συνέχεια για να πείσουν τους αγρότες να στραφούν στα δημητριακά. Μεγάλα τα ποσά, αν και σταγόνα στον ωκεανό σε σύγκριση με όσα σπαταλήθηκαν στο Αφγανιστάν, αλλά τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά.
Δίπλα στο πρόβλημα της παραγωγής υπάρχει και αυτό του εθισμού. Τουλάχιστον 10% των Αφγανών είναι εθισμένοι στα ναρκωτικά, περίπου 3,6 εκατ. άνθρωποι.
Οι Ταλιμπάν έχουν συλλάβει ναρκομανείς, γράφουν ακόμη οι Times, και προσπαθούν να τους βοηθήσουν να απεξαρτηθούν. Είναι ένα είδος «δεύτερης ευκαιρίας» στη ζωή, μέσα στις άθλιες συνθήκες μιας φυλακής, χωρίς επιστημονικά ορθή μέθοδο απεξάρτησης ή ψυχολογική στήριξη.
Η εξάλειψη της καλλιέργειας είναι αδύνατη και αυτό το είχαν αντιληφθεί οι Ταλιμπάν ήδη από το 2000. Αν και απαγόρευσαν την παραγωγή ως αντίθετη στην ισλαμική πίστη, μέσα σε έναν χρόνο την επέτρεψαν και πάλι εκμεταλλευόμενοι τα κέρδη.
Η ταρίφα έφτανε το 10% για τις εξαγωγές σε Ευρώπη, Καναδά και Αφρική. Οι Ταλιμπάν υπολογίζεται ότι κέρδιζαν 100 με 400 εκατ. δολάρια τον χρόνο, πλήρωναν κάπου 70.000 μαχητές στον πόλεμο κατά των ΗΠΑ και αγόραζαν όπλα. Με αυτά όμως τα δεδομένα, ούτε οι ίδιοι έχουν κάποιο πραγματικό κίνητρο να απαγορεύσουν τις καλλιέργειες.