Την ώρα που η διεθνής κοινότητα προσπαθεί να ενισχύσει τη συνεργασία και να αντιμετωπίσει τις ανισότητες μέσω μεταρρυθμίσεων στη φορολόγηση, την αναπτυξιακή βοήθεια και τη βιωσιμότητα του χρέους, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ υιοθετεί μια αντίστροφη πορεία, δίνοντας έμφαση στον εσωτερικό απομονωτισμό, την καταστολή της μετανάστευσης και την αποδόμηση θεσμών όπως η USAID. Η στάση αυτή, γράφει η Washington Post, έχει σοβαρές επιπτώσεις, τόσο πρακτικές όσο και συμβολικές, για τη συλλογική προσπάθεια αντιμετώπισης της παγκόσμιας φτώχειας και ανισότητας.
«Η χρηματοδότηση είναι η κινητήριος δύναμη της ανάπτυξης. Και αυτή τη στιγμή, αυτή η μηχανή παρουσιάζει σοβαρές δυσλειτουργίες», είπε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κατά τη διάρκεια της διεθνούς συνόδου για την καταπολέμηση της φτώχειας, στη Σεβίλλη.
Ενώ περίπου 50 ηγέτες από όλο τον κόσμο συναντήθηκαν στην Ισπανία για να συζητήσουν τρόπους καταπολέμησης της παγκόσμιας φτώχειας, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είχε άλλες προτεραιότητες, σημειώνει η Post. Την ίδια ημέρα, εγκαινίασε ένα νέο κέντρο κράτησης μεταναστών στους βάλτους του Εβεργκλεϊντς, το οποίο ονόμασε ειρωνικά «Alligator Alcatraz».
Την ίδια στιγμή, οι Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές προωθούσαν μια νομοθεσία που ενίσχυε με δισεκατομμύρια δολάρια την επιβολή της μεταναστευτικής πολιτικής και τη μαζική απέλαση, ενώ περικόπτονταν κοινωνικά προγράμματα, με συνέπεια περίπου 17 εκατομμύρια Αμερικανοί να χάσουν την πρόσβασή τους στην υγειονομική περίθαλψη. Οι φοροελαφρύνσεις που εισήγαγαν, αντιθέτως, ευνοούσαν τους εξαιρετικά πλούσιους.
Την ίδια ημέρα, ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, ανακοίνωσε επίσημα την κατάργηση της USAID, της αναπτυξιακής υπηρεσίας των ΗΠΑ. Η απόφαση να διακοπούν τα προγράμματα είχε σοβαρές συνέπειες, σύμφωνα με αναφορές από εμπόλεμες περιοχές, όπως το Σουδάν, όπου το κλείσιμο κλινικών και η έλλειψη φαρμάκων και τροφίμων οδήγησε σε αύξηση θανάτων από υποσιτισμό, χολέρα και άλλες ασθένειες.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στην ιατρική επιθεώρηση Lancet, η κατάργηση της USAID ενδέχεται να οδηγήσει σε πάνω από 14 εκατομμύρια επιπλέον θανάτους παγκοσμίως μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Η κυβέρνηση Τραμπ, γράφει η Post, χαρακτήρισε την υπηρεσία σπάταλη και «αριστερών τάσεων».
Οπως είπε ο καθηγητής Νταβίντε Ραζέλα, συντονιστής της μελέτης: «Η επίδραση της USAID τις τελευταίες δύο δεκαετίες δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Οι ευρείες παρεμβάσεις της ενίσχυσαν την ανθεκτικότητα κοινοτήτων που πλέον απειλούνται με κατάρρευση».
Η αποστασιοποίηση των ΗΠΑ έριξε βαριά σύννεφα στη σύνοδο της Σεβίλλης, η οποία επικεντρώθηκε στην αναδιοργάνωση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού και αναπτυξιακού συστήματος. Ανάμεσα στα θέματα συζήτησης, αναφέρει η Washington Post, ήταν η φορολόγηση των πολυεθνικών εταιρειών, η χρηματοδότηση για το κλίμα και η διαχείριση του δημόσιου χρέους των φτωχών χωρών.
Μερικοί ηγέτες άσκησαν έμμεση αλλά σαφή κριτική στην πολιτική Τραμπ. Ο Εμανουέλ Μακρόν είπε ότι το διεθνές εμπόριο χρειάζεται περισσότερη δικαιοσύνη, όχι προστατευτισμό, ενώ επέκρινε τους δασμούς σε φτωχές χώρες που προσπαθούν να απογειώσουν τις οικονομίες τους. Ο κενυάτης πρόεδρος, Γουίλιαμ Ρούτο, τόνισε τη σημασία της βιομηχανικής ανάπτυξης και της διαφοροποίησης των εξαγωγών για την ευημερία της Αφρικής.
Οι ΗΠΑ επέλεξαν να μη συμμετάσχουν στη σύνοδο λόγω ιδεολογικών διαφορών με το τελικό κείμενο, το οποίο περιλάμβανε αναφορές στην ισότητα των φύλων, την αναδιάρθρωση του χρέους και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Η απουσία αυτή έδωσε τη δυνατότητα σε άλλες χώρες να προωθήσουν φιλόδοξες πρωτοβουλίες, όπως η πρόταση Ισπανίας, Βραζιλίας και Νότιας Αφρικής για παγκόσμιο φόρο στους υπερπλούσιους, την ώρα που το 1% των πλουσιότερων ανθρώπων κατέχει πάνω από το 95% του παγκόσμιου πλούτου.
Μια από τις προτάσεις περιλαμβάνει τη δημιουργία παγκόσμιου μητρώου πλούτου και ψηφιακών πλατφορμών για τη διασύνδεση των φορολογικών αρχών των κρατών, με σκοπό τον περιορισμό των φορολογικών παραδείσων. Οπως είπε ο εκπρόσωπος της Βραζιλίας στον ΟΗΕ: «Δεν μπορούμε να ανεχτούμε τις ανισότητες που έχουν επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για μια μετριοπαθή πρωτοβουλία απέναντι σε μια ακραία πραγματικότητα».
Η πραγματικότητα είναι ζοφερή, σημειώνει η Washington Post. Οι ΗΠΑ ηγούνται μιας ευρύτερης τάσης μείωσης των διεθνών αναπτυξιακών κονδυλίων από τις πλούσιες χώρες, γεγονός που αφήνει τεράστια κενά σε περιοχές που πλήττονται από ανθρωπιστικές κρίσεις.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες υπογράμμισε ότι «θα ήταν εξαιρετικό να συμμετείχαν οι ΗΠΑ, αλλά η διαδικασία μπορεί να προχωρήσει και χωρίς αυτές».
Σύμφωνα με έρευνα της Oxfam, το πλουσιότερο 1% του πλανήτη αύξησε την περιουσία του κατά 34 τρισεκατομμύρια δολάρια μέσα στην τελευταία δεκαετία, την ώρα που η δημόσια χρηματοδότηση μειωνόταν συνεχώς.
Ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ και η Γουίνι Μπιανίμα από τον οργανισμό UNAIDS έγραψαν στην El País ότι τα χρήματα που ρέουν από τις αναπτυσσόμενες χώρες προς ιδιώτες δανειστές των πλούσιων κρατών είναι αποτέλεσμα ενός διεθνούς συστήματος που προωθεί τη διάσωση των δανειστών και όχι των φτωχών.
Ο Ματ Μακ Κόνελ, της Human Rights Watch, είπε ότι το νέο νομοσχέδιο Τραμπ «δεν αποτελεί λύση στην ανισότητα ή στο μεταναστευτικό, αλλά ένα σχέδιο ωμής σκληρότητας».