Με τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, να απειλεί ανοικτά την Ελλάδα ενώπιον του «πάσχοντος από αφωνία» γερμανού ομολόγου του, Χάικο Μάας, και τις δηλώσεις του τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να κινούνται τις τελευταίες ημέρες σε ανάλογο κλίμα, πολλοί είναι αυτοί που προεξοφλούν ότι οι διερευνητικές επαφές Ελλάδος – Τουρκίας θα οδηγηθούν σε «ναυάγιο» πριν καλά – καλά επανεκκινήσουν στις 25 Ιανουαρίου.

Οι δύο πλευρές είναι προφανές ότι επιδίδονται πλέον σε μία «υπόγεια μάχη» για το ποιος θα πάρει το φταίξιμο, εξού και η «αξιοποίηση» των δηλώσεων του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου για το Ισλάμ, από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών και η διαρκής επανάληψη από επίσημα και ανεπίσημα χείλη στην Αθήνα ότι θέμα προς συζήτηση στις διερευνητικές είναι αποκλειστικά και μόνο οι θαλάσσιες ζώνες σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο (σ.σ την ώρα που τη τουρκική πλευρά ετοιμάζεται να ρίξει στο τραπέζι όλα τα θέματα που εκείνη θεωρεί διμερείς διαφορές).

«Δεν ξέρω γιατί, με ποια βάση, η Ελλάδα είπε ότι μόνο ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας και ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου θα συζητηθούν. Εάν αυτό είναι αλήθεια, δεν είναι μια χρήσιμη προσέγγιση», σχολίασε ο τούρκος Εξωτερικών έχοντας δίπλα του τον γερμανό ομόλογό του.

«Γιατί; Υπάρχουν προβλήματα στο Αιγαίο, υπάρχει θέμα με τα χωρικά ύδατα, υπάρχουν ζητήματα με τον εναέριο χώρο, θέματα που αφορούν τη θάλασσα, τη θαλάσσια δικαιοδοσία. Δεν είναι σωστό να επιλέγει κανείς ένα θέμα και να λέει ότι κάνουμε διερευνητικές επαφές», συμπλήρωσε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατηγορώντας την Ελλάδα  ότι «συνεχίζει τις προκλήσεις και κατά την τωρινή περίοδο. Κάνει κινήσεις που παραβιάζουν το αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς των νησιών. Συνεχώς πραγματοποιεί στρατιωτικές ασκήσεις, ανακοινώνει NAVTEX.»

Χωρίς να μπορεί να κρύψει την ενόχληση της Αγκυρας για τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις Ελλάδος – ΗΠΑ, ο Τσαβούσογλου επιτέθηκε για μία ακόμη φορά στον υποτιθέμενο συνομιλητή του στις διερευνητικές της ερχόμενης Δευτέρας:

«Η Ελλάδα -είπε- δεν πρέπει να επηρεάζεται από άλλες χώρες και να κάνει ασκήσεις οπουδήποτε θέλει και άλλα βήματα – σε διαφορετική περίπτωση δεν θα έχουμε μόνο ατύχημα αλλά θα κάνουμε αυτό που πρέπει»…

Και όλα αυτά ενώ Τουρκία συνεχίζει ακάθεκτη την πρακτική με το μπαράζ παράνομων Navtex στο Αιγαίο.

Από κοντά και ο παράγοντας Βερολίνο, με τον γερμανό υπουργό Εξωτερικών Χάικο Μάας να λέει, έχοντας στο πλάι του τον τούρκο ομόλογό του, ότι οι διερευνητικές αποτελούν «παράθυρο» για διπλωματική λύση και να καλεί τις δύο πλευρές να επιδείξουν τον «απαραίτητο ρεαλισμό», κάνοντας λόγο για «διαφιλονικούμενα θέματα» (αποδεχόμενος έτσι τη διεύρυνση της ατζέντας)!

Εχουν γνώση στη Αθήνα

Σε Μαξίμου και ΥΠΕΞ ωστόσο έχουν πλήρη γνώση της στρατηγικής Ερντογάν και, όπως τονίζουν καλά πληροφορημένες πηγές, η ελληνική πλευρά είναι κατάλληλα προετοιμασμένη ακόμα και για τη λήξη των διερευνητικών, πριν καν αρχίσουν.

«Αυτή τη στιγμή αναμένεται να αρχίσουν οι διερευνητικές επαφές -οι οποίες δεν είναι διαπραγματεύσεις, ούτε έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα- προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει σημείο σύγκλισης που θα μπορούσε να τεθεί σε επίπεδο διαπραγμάτευσης για το ένα και μοναδικό θέμα το οποίο απασχολεί την ελληνική πλευρά, που είναι η οριοθέτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου», ανέφεραν σχετικά κυβερνητικές πηγές.

Σε κάθε περίπτωση, η έκτακτη επίσκεψη Μάας στην Τουρκία δείχνει με πλέον σαφή τρόπο ότι η Γερμανία επιθυμεί να ξεκινήσουν πάση θυσία οι διερευνητικές, την ώρα που με τη στάση της «εξουδετερώνει» κάθε σκέψη για κυρώσεις από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το ανησυχητικό για την ελληνική διπλωματία είναι ότι -όπως είναι προφανές- υπάρχει προσυνεννόηση μεταξύ Βερολίνου και Αγκυρας έτσι ώστε και οι διερευνητικές να ξεκινήσουν και να δοθεί προς τα έξω η εικόνα ενός καλού κλίματος μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Εξού και το προκαταβολικό «κατηγορώ» Τσαβούσογλου κατά της Ελλάδας που φανέρωσε τον πραγματικό σκοπό της Αγκυρας που δεν είναι άλλος από την αποτυχία των διερευνητικών επαφών, με υπαίτια -εννοείται- την Αθήνα.

Στον αντίποδα, το ευτύχημα είναι ότι πλέον όλο και περισσότεροι μιλούν ανοικτά (και εξηγούν στην κοινή γνώμη) για την ξαφνική επίθεση φιλίας του Ερντογάν προς την Ευρώπη (υπό την καθοδήγηση βέβαια του Βερολίνου) συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών επαναπροσέγγισης με τον «φρενοβλαβή» (όπως τον είχε αποκαλέσει δις ο επικεφαλής του τουρκικού καθεστώτος), γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και την εξίσου ξαφνική προθυμοποίησή του κάτσει στο τραπέζι με την Ελλάδα.

Το φάντασμα του Μπάιντεν

To Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων σημειώνει σε ανάλυσή του ότι ο τούρκος πρόεδρος «επιδιώκει να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με την Ευρωπαϊκή Ενωση γιατί προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει μια ενδεχομένως ακόμη και εχθρική αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Τζο Μπάιντεν».

Οι μόνες άλλωστε κυρώσεις κατά της Τουρκίας ήρθαν από το Κογκρέσο και ήδη υπάρχουν προειδοποιήσεις για ακόμα αυστηρότερες με το που αναλάβει ο πρόεδρος Μπάιντεν.

«Η νίκη του Μπάιντεν έχει ανακατέψει τα χαρτιά», σχολίασε διπλωματική πηγή την οποία επικαλείται το Γαλλικό Πρακτορείο. «Η Τουρκία αναμένει ότι η επόμενη αμερικανική κυβέρνηση θα είναι λιγότερο διατεθειμένη να αφήσει τον Ερντογάν να…ξεφύγει […] Η Άγκυρα δεν μπορεί να αντέξει μια κλιμάκωση τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και με την Ευρώπη, ειδικά με μια τόσο εύθραυστη οικονομία».

«Η απροσδόκητη αυτή στροφή του Ερντογάν γίνεται την ώρα που η επιθετική εξωτερική πολιτική της Αγκυρας έχει απομονώσει διεθνώς τη χώρα», είναι μία από τις βασικές διαπιστώσεις του Γαλλικού Πρακτορείου για την όψιμη αλλαγή συμπεριφορά του «Σουλτάνου».

Οι Γερμανοί πάντως, επιμένουν φιλοτουρκικά και δέχονται ως έμπρακτη αλλαγή στάσης την «υπόσχεση» του Ερντογάν να κρατήσει δεμένο ως τις 15 Ιουνίου στην Αττάλεια το σεισμογραφικό Oruc Reis. Και προσπαθούν να πείσουν για τις καλές προθέσεις της Αγκυρας και τους εταίρους της Ελλάδας στην ΕΕ.

«Θα μπορούσαν οι συνομιλίες Τουρκίας-Ελλάδας να έχουν θετικά αποτελέσματα;» διερωτάται  ιστοσελίδα Al Monitor, εκτιμώντας με τη σειρά της ότι οι υπολογισμοί της Αγκυρας φαίνεται να επικεντρώνονται απλά στην εξασφάλιση βραχυπρόθεσμων κερδών στις σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Τι κρύβεται πίσω από την… εγκάρδια αλλαγή; Οι λόγοι έχουν να κάνουν περισσότερα με εξωτερικούς παράγοντες παρά με στροφή πολιτικής στην Άγκυρα» εκτιμά η ιστοσελίδα, εξηγώντας επίσης ότι «ο κύριος εξωτερικός παράγοντας είναι η αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο».

Στο ίδιο πλαίσιο, υπενθυμίζει ότι στη Σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 17 Φεβρουαρίου,στις Βρυξέλλες, ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν και οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να εξετάσουν κοινές αποφάσεις για την Τουρκία.

Γι αυτό και ο Ερντογάν βιάζεται ώστε να επιδείξει ότι έχει δεσμευτεί για διπλωματική λύση των διαφορών με την Ελλάδα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι έχει κάνει πολλές προσπάθειες να μιλήσει στο τηλέφωνο με τον Μπάιντεν τον τελευταίο μήνα, αλλά μέχρι στιγμής χωρίς επιτυχία, επισημαίνεται στο σχετικό δημοσίευμα.

Ο Μπάιντεν όμως, γράφει το Γαλλικό Πακτορείο, του έστειλε ήδη το πρώτο του «μήνυμα» διορίζοντας τον ιδιαίτερα επικριτικό έναντι της Αγκυρας, Μπρετ ΜακΓκουρκ ως επιβλέποντα από πλευράς Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.

Αυτούσια η πρόκληση Τσαβούσογλου – και οι «πλάτες» Μάας

Για λόγους ιστορικής καταγραφής παρατίθενται αυτούσιες οι δηλώσεις Τσαβούσογλου – Μάας στην κοινή τους συνέντευξη Τύπου στην Αγκυρα, ώστε να γίνει επίσης κατανοητό πώς Γερμανία και Τουρκία προετοιμάζουν το έδαφος για αυτό που θα έρθει:

Τσαβούσογλου: «Είχαμε την ευκαιρία να αναφερθούμε στις διμερείς μας σχέσεις, στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ και στα περιφερειακά ζητήματα. Δεν έχει υπάρξει οπισθοδρόμηση στις διμερείς μας σχέσεις παρά την πανδημία. Χάρις στον στενό διάλογο και τη φιλία μεταξύ των Erdoğan και Merkel, τις τακτικές επαφές μας με τον Maas, τη στενή συνεργασία των σχετικών θεσμών και υπουργείων οι διμερείς μας σχέσεις βελτιώνονται περαιτέρω. Έχουμε όγκο εμπορικών συναλλαγών περίπου 38 δισ. δολαρίων. Η Γερμανία κατατάσσεται πρώτη στις εξαγωγές μας και δεύτερη στις εισαγωγές.

Συμφωνήσαμε να αναβιώσουμε τους διμερείς μας μηχανισμούς διαλόγου. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε, ιδιαίτερα για να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας σε διάφορους τομείς. Η τουρκική κοινότητα στη Γερμανία αποτελεί μια γέφυρα ανάμεσά μας και οι γιατροί μας που βρήκαν το πιο πρόσφατο εμβόλιο αποτελούν ένα σημαντικό παράδειγμα ενσωμάτωσης. Είμαστε υπερήφανοι γι’ αυτούς. Από την άλλη πλευρά, δυστυχώς, η τουρκική κοινότητα που διαμένει στη Γερμανία έχει επίσης επηρεαστεί δυσμενώς από τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και τον αντι-ισλαμισμό που βαίνει αυξανόμενος τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη. Υπήρξαν πρόσφατες επιθέσεις εναντίον τεμενών.

Είναι σημαντικό, από τη μία πλευρά, οι έρευνες για αυτά τα περιστατικά να συνεχιστούν με σχολαστικότητα. Από την άλλη, πρέπει να συνεργαστούμε προκειμένου να συγκρατήσουμε αυτές τις αρνητικές τάσεις. Διαπραγματευόμαστε επίσης μια συμφωνία συνεργασίας στον τομέα της εκπαίδευσης. Θα θέλαμε να την οριστικοποιήσουμε και να την υπογράψουμε. Ο τουρισμός είναι ένας σημαντικός τομέας για αμφότερες τις χώρες. Η συναίνεση στην οποία καταλήξαμε σχετικά με τον ασφαλή τουρισμό, όπως το επιβεβαίωσε και ο Heiko, έχει αρχίσει να αποτελεί παράδειγμα για όλους.

Έχουμε ασχοληθεί εκτενώς με τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ. Πρόσφατα, υπήρξε ένα θετικό κλίμα στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας. Ειδικότερα, τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής τον Δεκέμβριο, αν και δεν ήταν εντελώς ικανοποιητικά για εμάς, τα εκλάβαμε ως μία θετική ένδειξη και ανταποκριθήκαμε προβαίνοντας σε βήματα. Χάρις στη δήλωση του Προέδρου μας, στις διαβουλεύσεις που πραγματοποιήσαμε για την ΕΕ, καθώς και στα θετικά βήματα και στη ρητορική που επέδειξε η Ευρώπη σε αντάλλαγμα, βρισκόμαστε τώρα σε ένα πιο θετικό κλίμα.

Είδατε τα μηνύματα που έδωσε ο Πρόεδρος στην τελευταία συνάντηση με τους Πρέσβεις της ΕΕ. Είχε επίσης επαφές με τον Michel και την von der Leyen. Θα διεξαγάγουμε πολύ σημαντικές εκτενείς συζητήσεις στις Βρυξέλλες την Πέμπτη και την Παρασκευή. Η Γερμανία, η οποία είχε αναλάβει την Προεδρία μέχρι το νέο έτος, η Merkel και ο φίλος μου Maas προέβησαν σε πολύ σημαντικές συνεισφορές για αυτό το υφιστάμενο κλίμα.

Θα ήθελα να τους ευχαριστήσω. Ο διάλογος, οι επαφές είναι σημαντικές, ωστόσο, πρέπει επίσης να επιτύχουμε αποτελέσματα. Δεν θα ήταν σωστό να πούμε ότι μπορούν να ανοίξουν νέα διαπραγματευτικά κεφάλαια σήμερα. Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Όχι ότι δεν το θέλουμε ή ότι η ΕΕ δεν το θέλει, αλλά επειδή έχουν προβλήματα με τις πολιτικές διεύρυνσης. Ωστόσο, η απελευθέρωση των θεωρήσεων μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή, αυτό είναι μια υπόσχεση. Στο ίδιο πνεύμα, τον Μάρτιο θα σηματοδοτήσουμε το 5ο έτος της Συμφωνίας της 18ης Μαρτίου.

Μπορεί η επικαιροποίησή της σύμφωνα με τα ζητήματα του σήμερα και τις πρόσφατες εξελίξεις να αποτελεί ένα απτό βήμα. Παρομοίως, μπορεί επίσης να αντιμετωπιστεί η επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ένωσης που θα είναι επωφελής για όλες τις πλευρές. Μπορούμε να προβούμε σε πιο απτά βήματα στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας. Μπορούμε να προβούμε σε θετικά βήματα στην καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης, θα θέλαμε να δούμε αυτά τα βήματα ως Τουρκία. Μερικά από τα μηνύματα στη Σύνοδο Κορυφής είναι σημαντικά και η Τουρκία είναι έτοιμη να κάνει αυτό που της αναλογεί.

Υπό αυτήν την έννοια και πάλι, οι διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας θα ξεκινήσουν στις 25 Ιανουαρίου, χάρις στην υποστήριξη της Γερμανίας. Όσον αφορά μία συνάντηση με τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών, λοιπόν, όπως είπα προηγουμένως, είμαστε έτοιμοι. Η Αλβανία είχε μια πρωτοβουλία καλής θέλησης. Είπαμε ότι είμαστε έτοιμοι, όποτε είναι έτοιμη η Ελλάδα.

Οι σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ είναι σημαντικές για τις διμερείς σχέσεις καθώς και για τις σχέσεις με τα κράτη μέλη. Εντούτοις, η συνεργασία μας πρέπει επίσης να συνεχιστεί και σε περιφερειακά θέματα. Ενημέρωσα τον Maas σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη Συρία. Και μας μετέφερε τις απόψεις της Γερμανίας [επί του θέματος]. Στο ίδιο πνεύμα, χαιρετίζουμε επίσης τη συνεχιζόμενη πολιτική διαδικασία στη Λιβύη. Θέλουμε να ολοκληρωθεί με επιτυχία αυτή η διαδικασία, η οποία θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές. Η Διάσκεψη του Βερολίνου και η Διαδικασία, επίσης, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε μαζί αυτή την, υπό τον ΟΗΕ, διαδικασία. Όσον αφορά το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, υλοποιήθηκε μια στρατιωτική λύση. Υπάρχει κατάπαυση πυρός, και πρόκειται για μια σημαντική ευκαιρία. Αυτή η ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί. Εάν η κατάπαυση του πυρός είναι διαρκής και εάν και η Αρμενία πιστεύει σε αυτή, ενδέχεται να προβούμε σε βήματα για την ομαλοποίηση των σχέσεων μας με την Αρμενία ως Τουρκία και ως Αζερμπαϊτζάν. Θα συντονίσουμε τα βήματα από κοινού με το Αζερμπαϊτζάν. Υπάρχει μια πολύ σημαντική ευκαιρία και δεν θα πρέπει να χαθεί.

Συζητήσαμε επίσης για τη Μέση Ανατολή. Η Γερμανία είχε επίσης κάποιες πρωτοβουλίες.

Το ΝΑΤΟ περιελήφθη επίσης στην ημερήσια διάταξή μας. Πρέπει να ξεπεράσουμε τα προβλήματα μεταξύ των συμμάχων. Το ΝΑΤΟ έχει την αποφασιστικότητα να μεταρρυθμίσει εαυτό ενόψει νέων εξελίξεων και νέων προκλήσεων. Στην ομάδα εργασίας που δημιουργήθηκε για αυτόν τον σκοπό, είχαμε έναν πολύ επιτυχημένο διπλωμάτη μας. Θα ενισχύσουμε επίσης τη συνεργασία μας και εντός του ΝΑΤΟ.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα, και κάτω από ένα θετικό κλίμα, εξετάσαμε τις σχέσεις μας. Αυτό το θετικό κλίμα πρέπει να συνεχιστεί και στις σχέσεις μας με την ΕΕ. Ως Τουρκία, θα κάνουμε αυτό που μας αναλογεί. Αναμένουμε συγκεκριμένα από όλους – από την ΕΕ και τα κράτη μέλη – να απέχουν από οποιαδήποτε βήματα που θα δηλητηριάσουν αυτό το θετικό κλίμα».

Mάας: «Η απόφαση για αυτή την επίσκεψη ελήφθη ‘τελευταία στιγμή’. Θέλαμε να την πραγματοποιήσουμε λόγω των πολλών θετικών ενδείξεων κατά την τελευταία περίοδο. Βρισκόμαστε μαζί συχνά. Βρισκόμαστε στην οθόνη. Προσωπικά, χαίρομαι που βρίσκομαι εδώ. Είναι πιο αποτελεσματικό να γίνονται συναντήσεις δια ζώσης και να συζητούνται τα θέματα.

Φυσικά, τον περασμένο χρόνο, οι εξελίξεις μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ άφησαν κάποια σημάδια και είχαμε κάποιες δύσκολες συζητήσεις σε σχέση με την Ανατολική Μεσόγειο. Πολεμικά πλοία ορισμένων συμμάχων ‘βρέθηκαν αντικριστά’. Δεν θέλουμε πια τέτοιου είδους περιστατικά. Είναι σημαντικό να ακολουθούνται θετικές ενδείξεις. Επίσης, κατά τη διάρκεια της προεδρίας μας, καταβάλαμε προσπάθειες ώστε να καταστήσουμε θετικές τις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ. Θα συνεχίσουμε να καταβάλλουμε τις ίδιες προσπάθειες τώρα που έχουμε παραδώσει την προεδρία στην Πορτογαλία.

Επιθυμώ ιδιαίτερα οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ να είναι πολύ καλύτερες. Θέλω να εμβαθύνουν. Θέλω να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες. Αυτό που είναι τώρα σημαντικό είναι να αφήσουμε πίσω αυτές τις συζητήσεις. Είμαστε πολύ χαρούμενοι με την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών την επόμενη εβδομάδα, στις αρχές αυτού του έτους. Από αυτήν την άποψη, μιλώ όχι μόνο εξ ονόματος της γερμανικής κυβέρνησης αλλά και εξ ονόματος πολλών εκ των συναδέλφων μου στην ΕΕ. Όλοι θεώρησαν αυτό το πρώτο βήμα προς μια διπλωματική λύση ως εξαιρετικά θετικό λαμβάνοντας υπόψη τη σταθερότητα στην περιοχή. Ταυτόχρονα, η απόσυρση του πλοίου Barbaros από τα ανοικτά της Κύπρου, έτυχε επίσης θετικής αντίδρασης ως μία θετική ένδειξη και έλαβε υποστήριξη.

Είναι πολύ θετικό ότι τέτοιες άμεσες διμερείς συνομιλίες έχουν εισέλθει εκ νέου στο δρόμο της διπλωματίας που συμφωνήθηκε το 2016. Πιστεύω ότι δεν θα υπάρξει εύκολος τρόπος, αλλά θεωρώ πως η ρεαλιστική και συγκεκριμένη επανάληψη αυτών των συνομιλιών και από τις δύο πλευρές θα έχει θετικές συνέπειες και θα απομακρύνει τα εμπόδια. Φυσικά, συζητήσαμε επίσης αμφιλεγόμενα ζητήματα. Αυτά είναι πολύ περίπλοκα ζητήματα, αλλά δεν είναι άλυτα. Υπό αυτήν την έννοια, υπάρχουν πολλοί μηχανισμοί που παρουσιάζονται από το διεθνές δίκαιο. Επομένως, τα προβλήματα μπορούν να επιλυθούν δίκαια.

Οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ δεν ήταν στην πραγματικότητα ικανοποιητικές πέρυσι. Αυτό δεν θα ικανοποιούσε ποτέ τουλάχιστον ένα Γερμανό Υπουργό Εξωτερικών, διότι οι χώρες μας διατηρούν πολύ στενούς δεσμούς. Ως εκ τούτου, πιστεύουμε ότι θα ήταν πολύ θετικό να δημιουργηθεί μια θετική ατζέντα όσον αφορά θετικές ενδείξεις για την Ανατολική Μεσόγειο. Επειδή το βλέμμα ήταν διαρκώς στο παρελθόν. Πρέπει να κοιτάμε μπροστά τώρα.

Ως γερμανική κυβέρνηση, βλέπουμε ότι η Τουρκία έχει σημειώσει μεγάλη επιτυχία αποδεχόμενη έναν μεγάλο αριθμό Σύρων προσφύγων. Αυτό ενδεχομένως να υποτιμάται στην Ευρώπη. Θέλουμε να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ζητήματα στο μέλλον. Κατά την τελευταία επίσκεψη της Καγκελάριου Mέρκελ στην Κωνσταντινούπολη, συζητήθηκε η συμβολή μας σε αυτό το ζήτημα, για παράδειγμα, σχετικά με ημι-μόνιμες περιοχές στέγασης, και αυτό το έργο πρόκειται να ολοκληρωθεί με επιτυχία και θα θέλαμε να συνεχίσουμε την υποστήριξή μας σε αυτόν τον τομέα.

Έχουμε και πάλι διμερή ζητήματα που μας κρατούν απασχολημένους. Θέλουμε να ενεργήσουμε συντονισμένα σε σχέση με την πανδημία του κορονοϊού. Θέλουμε επίσης η στενή οικονομική σχέση μεταξύ των χωρών μας να μην υποστεί ζημία, διότι πολλές γερμανικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Τουρκία. Παρακολουθούμε επίσης στενά τις εξελίξεις στο θέμα αυτό, ούτως ώστε η οικονομική συνεργασία να μην επηρεαστεί από την πανδημία.

Μιλήσαμε για νομικές υποθέσεις σε ορισμένα προξενεία. Υπάρχουν απαγορεύσεις μετάβασης στο εξωτερικό σε ορισμένες περιπτώσεις. Θέλουμε να συνεχίσουμε τις συζητήσεις μας επ΄ αυτού και να το επιλύσουμε. Σε γενικές γραμμές, το 2021, θέλουμε όχι μόνο να καταπολεμήσουμε τον κορονοϊό, αλλά και να αφήσουμε πίσω κάποιες από τις αντιπαραθέσεις που έλαβαν χώρα πέρυσι. Θέλουμε να καταβάλουμε προσπάθειες για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων, που μας ενδιαφέρουν πολύ, και για τις σχέσεις Τουρκίας και ΕΕ μόνιμα και προς τα εμπρός. Είμαι ευγνώμων που το έχω ξεκινήσει αυτό με μια φιλική συνάντηση».

Ερώτηση: Οι συνομιλίες στο ΝΑΤΟ μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας έχουν ξεκινήσει. Οι διερευνητικές συνομιλίες θα ξεκινήσουν την επόμενη εβδομάδα. Είπατε προηγουμένως ότι θα συζητηθούν όλα τα θέματα. Η Ελλάδα θέλει να μιλήσει μόνο για το Αιγαίο. Επιπλέον, ποια αντιπροσωπεία θα εκπροσωπήσει την τουρκική πλευρά; Τι πρέπει να αναμένουμε από την επίσκεψή σας στις Βρυξέλλες;

Τσαβούσογλου: «Χαίρομαι που η Ελλάδα έχει αρχίσει να συμμετέχει εκ νέου στις συνεδριάσεις του μηχανισμού που θεσπίστηκαν εντός του ΝΑΤΟ, υπό τον Γενικό Γραμματέα, για την αποτροπή συγκρούσεων. Ως Τουρκία, παραβρεθήκαμε σε όλες τις συναντήσεις. Οι διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα ξεκινούν στις 25 Ιανουαρίου και μια αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Υφυπουργό μας, Sedat Önal, θα παραστεί σε αυτήν τη συνάντηση. Αυτά που συζητήσαμε στους 60 γύρους, θα συζητήσουμε τα ίδια θέματα στην 61η συνάντηση. Οι φίλοι μας θα επανεξετάσουν τι έχει συζητηθεί σε προηγούμενες συναντήσεις και σε ποιους τομείς έχει σημειωθεί πρόοδος.

Δεν ξέρω γιατί η Ελλάδα είπε ότι θα συζητήσουμε μόνο θέματα θαλάσσιας δικαιοδοσίας ή ζητήματα που σχετίζονται με την Ανατολική Μεσόγειο και, εάν αυτό είναι αληθές, τότε δεν αποτελεί μια χρήσιμη προσέγγιση. Υπάρχουν ζητήματα που έχουν προκαλέσει πολλές φορές ένταση μέχρι τώρα. Υπάρχουν ζητήματα που σχετίζονται με το Αιγαίο, υπάρχουν τα χωρικά ύδατα, υπάρχουν θέματα που σχετίζονται με τον εναέριο χώρο, υπάρχουν θέματα που σχετίζονται με ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Δεν είναι σωστό να γίνεται επιλογή και να λέμε ότι κάνουμε διερευνητικές συνομιλίες. Συζητήσαμε για το πώς θα επιλυθούν όλα αυτά τα ζητήματα έως το 2016.

Από το 2016, οι συνομιλίες δεν έχουν συνεχιστεί επειδή η Ελλάδα δεν το θέλει. Οι συνομιλίες δεν συνεχίστηκαν μετά το 2016, επειδή δεν το ήθελε η κυβέρνηση Τσίπρα, όχι μόνο η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε όλα τα ζητήματα ως μία χώρα που έχει εμπιστοσύνη στις θέσεις της. Έχουμε διαφορετικές στάσεις, αλλά πρέπει να αποφασίσουμε μαζί πώς να τις λύσουμε. Γι’ αυτό ακριβώς ξεκίνησαν αυτές οι συναντήσεις. Θα συναντηθούμε με τον κ. Borrell την επόμενη εβδομάδα, και από τη μία πλευρά, έχουμε προηγουμένως επικοινωνήσει στην πλευρά της ΕΕ, συγκεκριμένα τις προτάσεις μας για την ανανέωση της συμφωνίας για τη μετανάστευση. Δεν έχουμε ακόμη καμία αντίδραση από την ΕΕ, οπότε θα το λάβουμε υπόψη.

Από την άλλη πλευρά, ο Πρόεδρος μας πρότεινε μία διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης παρουσιάσαμε τις συγκεκριμένες προτάσεις μας σχετικά με τη διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο στην πλευρά της ΕΕ και δεν έχει υπάρξει ακόμη απάντηση. Θα το εξετάσουμε. Θα κάνουμε επίσης προετοιμασίες για τις επισκέψεις της κας Λέιεν και του κ. Μισέλ στην Τουρκία. Σχεδιάζονται επίσης συναντήσεις με τους Μισέλ και Λέιεν. Θα συζητήσουμε τις διμερείς μας σχέσεις. Θα εξετάσουμε επίσης τις σχέσεις της Τουρκίας στην ΕΕ σε διαφορετικούς τομείς με διαφορετικούς επιτρόπους. Θα συναντηθούμε με τον εισηγητή για την Τουρκία. Ενώ θα είμαστε στις Βρυξέλλες, θα έχουμε επίσης ιδιωτική συνάντηση με τον Υπουργό Εξωτερικών της φιλοξενούσας χώρας και θα ακολουθήσει δείπνο εργασίας. Θα επισκεφτώ επίσης τον ΓΓ του ΝΑΤΟ. Θα έχουμε εντατικές συνομιλίες τόσο στο ΝΑΤΟ όσο και στην ΕΕ και σε διμερές επίπεδο. Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε περαιτέρω τις σχέσεις μας με όλα αυτά τα θεσμικά όργανα και χώρες. Είμαστε ειλικρινείς. Είμαστε αποφασισμένοι. Ελπίζω ότι θα υπάρξει ειλικρίνεια και αποφασιστικότητα προς την ίδια κατεύθυνση και από τους συνομιλητές μας».

Ερώτηση: Οι δηλώσεις του έλληνα Αρχιεπισκόπου σε Τ/Σ, με στόχο το Ισλάμ, προκάλεσαν την αντίδραση πολλών ισλαμικών χωρών, ιδιαίτερα της Τουρκίας. Ποια είναι η γνώμη σας επ’ αυτού; Συμφωνείτε με το σχόλιο ότι η ισλαμοφοβική ρητορική συνέπεσε με μια περίοδο κατά την οποία πραγματοποιούνται προκαταρκτικές προετοιμασίες για διερευνητικές συνομιλίες, επομένως είναι ένα βήμα που αποσκοπεί στην υπονόμευση της διαδικασίας;

Μάας: «Δεν τον γνωρίζω ούτε έχω ακούσει για τις δηλώσεις του. Γι’ αυτό δεν θα προβώ σε σαφές σχόλιο επ’ αυτού. Ωστόσο, όσον αφορά τον αντι-ισλαμισμό, υπήρξαν επίσης περιστατικά και δηλώσεις και στη Γερμανία. Ως γερμανική κυβέρνηση λαμβάνουμε πολύ αποφασιστικά μέτρα για αυτό όχι μόνο με λόγια αλλά και με πράξεις. Για εμάς η ελευθερία της θρησκείας είναι πολύ σημαντική και υπερασπιζόμαστε ότι οι άνθρωποι πρέπει να είναι ελεύθεροι να ασκούν την θρησκεία τους με τον τρόπο που επιθυμούν».

Ερώτηση: Κύριε Τσαβούσογλου. Η Τουρκία έχει σημειώσει πρόοδο σε σχέση με την Ελλάδα. Έχετε αναφέρει ότι αναμένατε απτά βήματα από την ΕΕ. Αναμένετε να αποσυρθούν οι κυρώσεις; Κύριε Mάας, πώς βλέπετε τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τις κυρώσεις; Ο Ναβάλνι, που επέστρεψε στη Ρωσία, συνελήφθη. Ζητήσατε την απελευθέρωσή του. Εξετάζετε την άσκηση πίεσης στη Ρωσία, όπως την αναστολή του Nord Stream;

Μάας: «Σε αμφότερα τα ζητήματα, όταν πρόκειται για κυρώσεις, θα ήθελα να σημειώσω τα ακόλουθα. Ο Ναβάλνι επέστρεψε στη Ρωσία βάσει της δικής του βούλησης. Αυτή είναι η πατρίδα του. Είναι απαράδεκτο και δύσκολο να καταλάβουμε το ότι συνελήφθη αμέσως μόλις έφτασε. Η Ρωσία είναι δεσμευμένη στο κράτος δικαίου και στην αρχή της προστασίας των πολιτών της βάσει του συντάγματός της. Αυτές οι αρχές πρέπει να εφαρμοστούν. Ο Nαβάλνι πρέπει να απελευθερωθεί αμέσως.

Όσον αφορά τις σχέσεις Τουρκίας – ΕΕ, έχω εκφράσει την ευγνωμοσύνη μας για τις εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων και ότι θα θέλαμε να συνεχίσουμε. Έχω αναφέρει ότι ορισμένα θέματα έχουν μείνει πίσω και ότι η Γερμανία ήταν έτοιμη να βοηθήσει οποτεδήποτε χρειαζόταν και ότι πρέπει να κοιτάξουμε το μέλλον. Έχουμε αγγίξει πολλά θέματα, πρόσφυγες, οικονομία, πανδημίες… Θέλουμε να είμαστε σε εποικοδομητικό διάλογο και είπα ότι δείξαμε ότι ήμασταν έτοιμοι να πραγματοποιήσουμε αυτές τις συνομιλίες. Στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας αντί μέτρων, η πραγματοποίηση συμφωνημένων βημάτων και μια εποικοδομητική συνεργασία θα ήταν αμοιβαία επωφελής».

Τσαβούσογλου: «Αυτές οι επαφές που ξεκινήσαμε τόσο με την ΕΕ όσο και με την Ελλάδα δεν έχουν καμία σχέση με τις κυρώσεις. Για να είμαι πιο ειλικρινής, δεν ξεκινήσαμε αυτές τις επαφές επειδή φοβόμασταν τις κυρώσεις. Αντιθέτως, όπως ανέφερα στις εισαγωγικές μου παρατηρήσεις, δώσαμε θετικές απαντήσεις επειδή λάβαμε ένα θετικό μήνυμα στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου.

Όσον αφορά τις συνομιλίες με την Ελλάδα… Εξαρχής, έχουμε πει ότι ήμασταν έτοιμοι να μιλήσουμε με την Ελλάδα χωρίς προϋποθέσεις. Έχουμε συζητήσει αυτά τα θέματα πολλές φορές και με τον Maas. Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα έθετε συνεχώς προϋποθέσεις. Και πάλι υπήρξαν κάποιες πρωτοβουλίες για να έλθουμε κοντά. Και πάλι τότε είδαμε ότι οι προϋποθέσεις της Ελλάδας συνεχίστηκαν. Ήμασταν έτοιμοι τότε, είμαστε έτοιμοι τώρα. Επομένως, απευθύναμε ανοικτό κάλεσμα στις 11 Ιανουαρίου και την ίδια ημέρα, ορίσαμε μαζί την ημερομηνία για την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών.

Κατά την προσεχή περίοδο, θα θέλαμε να διατηρήσουμε αυτό το θετικό κλίμα. Δυστυχώς όμως, η Ελλάδα συνεχίζει με τις προκλήσεις της και κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας. Η Ελλάδα προβαίνει σε βήματα κατά παράβαση του αποστρατικοποιημένου καθεστώτος των νησιών. Διεξάγουν συνεχώς στρατιωτικές ασκήσεις, εκδίδοντας Navtex και δεν κάνουν τίποτα εκεί. Κατά τον ίδιο τρόπο, ο Αρχιεπίσκοπος προέβη σε μία δήλωση. Γνωρίζουμε τον λόγο για όλα αυτά. Για να προκαλέσουν την Τουρκία, μετά θα γυρίσουν και θα πουν, δείτε, η Τουρκία συνεχίζει με τα αρνητικά βήματα όπως βλέπετε. Θα ζητήσουν κυρώσεις. Δεν είμαστε μια χώρα που φοβάται τις κυρώσεις. Εάν φοβόμασταν τις κυρώσεις από την πλευρά της ΕΕ, δεν θα είχαμε προβεί στα βήματα στα οποία προβήκαμε νωρίτερα. Ωστόσο, δεν θέλουμε να συνεχίσουμε με κυρώσεις και με αρνητική ατζέντα. Γνωρίζουμε ότι αυτή είναι και η επιθυμία της ΕΕ. Είμαστε χαρούμενοι που βλέπουμε ότι τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος των χωρών της ΕΕ είναι αυτής της γνώμης. Αυτή η διαδικασία θα συνεχιστεί με αμοιβαία θετικά βήματα. Αλλά αν υπάρχει κάποιος που θέλει να καταστρέψει ολόκληρη τη σχέση και να κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, τότε θα φέρει την ευθύνη.

Ο Αρχιεπίσκοπος είναι κληρικός. Ισχυρίζεται ότι το Ισλάμ δεν είναι θρησκεία. Έχουμε δει την ισλαμοφοβία ανάμεσα στους λαϊκιστές πολιτικούς και στο λαό. Ορισμένοι πολιτικοί το υποστήριξαν αυτό. Αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε έναν κληρικό να χρησιμοποιεί μια τέτοια ρητορική και είμαστε συγκλονισμένοι. Ελπίζω ότι στην Ελλάδα επικρατεί η κοινή λογική αντί αυτού του είδους οι προκλήσεις. Και ελπίζω ότι οι συνομιλίες που θα πραγματοποιήσουμε από τούδε και στο εξής θα έχουν αποτελέσματα. Ως Τουρκία είμαστε έτοιμοι για αυτό».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News