Ο Τραμπ πάτησε το κουμπί: Δασμοί-σοκ για ΕΕ, Κίνα, Ιαπωνία

Ο Ντόναλντ Τραμπ διέβη τον Ρουβίκωνα. Από τον Κήπο των Ρόδων, στον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ παρουσίασε το σχέδιό του για την επιβολή δασμών στις εισαγωγές, υπογράφοντας –όπως είπε– ένα «ιστορικό εκτελεστικό διάταγμα για τη θέσπιση αμοιβαίων δασμών σε χώρες σε όλο τον κόσμο» και κάνοντας λόγο για «διακήρυξη οικονομικής ανεξαρτησίας».

«Εχουμε μερικά πολύ, πολύ καλά νέα. Σήμερα είναι η Ημέρα της Απελευθέρωσης. Η 2α Απριλίου 2025 θα μείνει για πάντα στην Ιστορία ως η ημέρα που η αμερικανική βιομηχανία αναγεννήθηκε, η ημέρα που το πεπρωμένο της Αμερικής διεκδικήθηκε και η ημέρα που αρχίσαμε να κάνουμε την Αμερική ξανά πλούσια», ξεκίνησε την ομιλία του ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ, επιχειρώντας παράλληλα να ιδεολογικοποιήσει αυτόν τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο που κήρυξε.

Μιλώντας προς τους Αμερικανούς, που θα βρεθούν αντιμέτωποι με ακριβότερα προϊόντα, ο Τραμπ υποστήριξε ότι «εδώ και δεκαετίες, η χώρα μας έχει λεηλατηθεί, απογυμνωθεί, καταπατηθεί και κατασπαραχθεί από έθνη κοντινά και μακρινά», τόσο από συμμάχους όσο και από αντιπάλους. «Οι φορολογούμενοί μας έχουν εξαπατηθεί για περισσότερα από 50 χρόνια, αλλά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί πια» συμπλήρωσε.

«Αμοιβαία σημαίνει: μας το κάνουν και εμείς τους το κάνουμε. Πολύ απλό. Δεν μπορεί να γίνει πιο απλό από αυτό» είπε χαρακτηριστικά, ανακοινώνοντας την επιβολή δασμών της τάξεως του 25% στα εισαγόμενα αυτοκίνητα, από όλον τον κόσμο, με άμεση εφαρμογή από τα μεσάνυχτα της Τετάρτης.

Αναφέρθηκε στις αγορές αυτοκινήτων σε χώρες όπως η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, επισημαίνοντας ότι πάνω από το 80% των αυτοκινήτων που κατασκευάζονται στη Νότια Κορέα πωλούνται εντός της χώρας, ενώ στην Ιαπωνία το αντίστοιχο ποσοστό ξεπερνά το 90%. Την ίδια στιγμή, τα αυτοκίνητα αμερικανικής κατασκευής αντιπροσωπεύουν μόλις ένα ελάχιστο ποσοστό στις αγορές αυτών των χωρών.

«Η Ford πουλάει ελάχιστα στο εξωτερικό», είπε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι η ανισορροπία αυτή έχει οδηγήσει στον «αποδεκατισμό» της αμερικανικής βιομηχανίας. «Αυτός είναι ο λόγος που απόψε, ακριβώς τα μεσάνυχτα, θα επιβάλουμε δασμό 25% σε όλα τα αυτοκίνητα που κατασκευάζονται στο εξωτερικό» δήλωσε χαρακτηριστικά.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, ένας εργάτης αυτοκινητοβιομηχανίας από το Ντιτρόιτ, ονόματι Μπράιαν, πήρε τον λόγο δηλώνοντας ξεκάθαρη στήριξη στην πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ για την επιβολή δασμών. «Εμείς και οι συνάδελφοί μου στη UAW στηρίζουμε 100% την πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ για τους δασμούς» ανέφερε, προκαλώντας χειροκροτήματα από το ακροατήριο.

Στη συνέχεια, ο αμερικανός πρόεδρος, μεταξύ άλλων, ανακοίνωσε δασμούς ύψους 34% για την Κίνα, 20% για την Ευρώπη, 24% για την Ιαπωνία, στο Ηνωμένο Βασίλειο 10%, στην Ταϊβάν 32%, 46% στο Βιετνάμ, 10% στη Βραζιλία, υποστηρίζοντας ότι είναι περίπου «τα μισά από όσα μας έχουν χρεώσει διαχρονικά στις ΗΠΑ».

Η αμερικανική κυβέρνηση υπολογίζει ότι με τους νέους δασμούς θα αποκομίσει 6 τρισ. δολάρια, τα οποία θα μπορούσαν να επιστραφούν στους αμερικανούς πολίτες.

Φον ντερ Λάιεν: Η παγκόσμια οικονομία θα υποφέρει πάρα πολύ

Σε μια πρώτη αντίδραση από την ΕΕ, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Κομισιόν, περιέγραψε με μελανά χρώματα την επόμενη ημέρα για την παγκόσμια οικονομία.

«Η ανακοίνωση του προέδρου Τραμπ για καθολικούς δασμούς σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, αποτελεί σημαντικό πλήγμα για την παγκόσμια οικονομία. Λυπάμαι βαθύτατα για την επιλογή αυτή», είπε, για να συμπληρώσει: «Ας είμαστε ξεκάθαροι όσον αφορά τις τεράστιες συνέπειες. Η παγκόσμια οικονομία θα υποφέρει πάρα πολύ. Η αβεβαιότητα θα διογκωθεί και θα πυροδοτήσει άνοδο περαιτέρω προστατευτισμού. Οι συνέπειες θα είναι τρομερές για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Επίσης για τις πιο ευάλωτες χώρες, οι οποίες υπόκεινται τώρα σε μερικούς από τους υψηλότερους δασμούς των ΗΠΑ».

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μίλησε για τις συνέπειες στην καθημερινότητα των καταναλωτών, ιδίως στις αγορές τους, στα φάρμακα, στις μεταφορές. «Οι δασμοί θα πλήξουν τους καταναλωτές σε όλο τον κόσμο. Αυτό θα γίνει άμεσα αισθητό. Εκατομμύρια πολίτες θα βρεθούν αντιμέτωποι με υψηλότερους λογαριασμούς στα καταστήματα όπου προμηθεύονται αγαθά. Τα φάρμακα θα κοστίζουν περισσότερο, όπως και οι μεταφορές. Ο πληθωρισμός θα αυξηθεί».

»Ολες οι επιχειρήσεις -μικρές και μεγάλες- θα υποφέρουν από την πρώτη μέρα. Από τη μεγαλύτερη αβεβαιότητα μέχρι τη διαταραχή των αλυσίδων εφοδιασμού και την επαχθή γραφειοκρατία. Το κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας που αφορά την αγορά των ΗΠΑ θα αυξηθεί δραστικά», είπε.

Ο ιρλανδός πρωθυπουργός Μίχαλ Μάρτιν δήλωσε πως «λυπάται βαθιά» για τους τελωνειακούς δασμούς 20% που αναγγέλθηκε πως θα επιβάλλονται στα προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εισάγονται στις ΗΠΑ, καλώντας τους 27 να αντιδράσουν κατά τρόπο «αναλογικό».

«Κάθε ενέργεια πρέπει να είναι αναλογική και να έχει στόχο να προασπίσει τα συμφέροντα των επιχειρήσεών μας, των εργαζομένων μας και των πολιτών μας», ανέφερε ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας σε ανακοίνωσή του. Η Ιρλανδία, η οποία φιλοξενεί τις έδρες στη Γηραιά Ήπειρο πολλών μεγάλων αμερικανικών ομίλων, τομέων όπως η τεχνολογία ή η φαρμακευτική βιομηχανία, καταγράφει το υψηλότερο εμπορικό πλεόνασμα έναντι των ΗΠΑ από όλα τα άλλα κράτη-μέλη εξαιτίας της ιδιαιτερότητας αυτής.

«Οι αμερικανικοί δασμοί σε βάρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μέτρο το οποίο θεωρώ λανθασμένο και δεν συμφέρει καμιά από τις δύο πλευρές», έκρινε από την πλευρά της η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι μέσω Facebook. «Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να επεξεργαστούμε μια συμφωνία με τις ΗΠΑ, ώστε να αποτρέψουμε εμπορικό πόλεμο ο οποίος θα αποδυνάμωνε αναπόφευκτα τη Δύση προς όφελος άλλων διεθνών παικτών», συνέχισε.

Οι φόβοι της γερμανικής χημικής βιομηχανίας

Σε άλλο μήκος κύματος, η γερμανική χημική βιομηχανία, η οποία έχει βασικό εξαγωγικό προορισμό τις ΗΠΑ, παρότρυνε την ΕΕ να «παραμείνει ψύχραιμη» αντιδρώντας στους νέους τελωνειακούς δασμούς που ανακοινώθηκαν από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, τονίζοντας πως ενδεχόμενη «κλιμάκωση» το μόνο που θα έκανε θα ήταν να «χειροτερέψει τις ζημίες».

«Λυπούμαστε για την απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης. Είναι σημαντικό τώρα όλα τα μέρη να παραμείνουν ψύχραιμα», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η ομοσπονδία χημικών βιομηχανιών VCI, φορέας που εκπροσωπεί κολοσσούς όπως η Bayer ή η BASF.

Η VCI κάλεσε τις Βρυξέλλες να «παραμείνουν ευέλικτες στην αντίδρασή τους» και να συνεχίσουν «στενό διάλογο με την Ουάσιγκτον», καθώς κατ’ αυτήν «ο στόχος πρέπει να είναι αμοιβαία δίκαιη λύση και για τα δυο μέρη» και η Γερμανία «δεν πρέπει να μετατραπεί σε έρμαιο εμπορικού πολέμου δίχως τέλος». «Οι ΗΠΑ υπήρξαν και παραμένουν κεντρικός εμπορικός εταίρος για τη Γερμανία», υπογράμμισε η ομοσπονδία των χημικών βιομηχανιών.

Οι ΗΠΑ είναι μακράν η μεγαλύτερη αγορά για τα προϊόντα της γερμανικής χημικής βιομηχανίας εκτός ΕΕ, απορροφούν σχεδόν το ένα τέταρτο των εξαγωγών φαρμακευτικών προϊόντων από τη χώρα, κυρίως εμβόλια και ανοσολογικά σκευάσματα.

Η χημική βιομηχανία -ο τρίτος μεγαλύτερος βιομηχανικός τομέας της Γερμανίας- είναι, μαζί με την αυτοκινητοβιομηχανία, η πλέον εκτεθειμένη στην αύξηση των αμερικανικών τελωνειακών δασμών, ενώ κι οι δυο τομείς ήδη δοκιμάζονταν από σοβαρή κρίση ανταγωνιστικότητας, τόσο εξαιτίας της αξιοσημείωτης ανόδου στα κόστη τους, όσο κι εξαιτίας του μεγεθυνόμενου ανταγωνισμού των κινεζικών προϊόντων.

«Θα υπάρχουν μόνο χαμένοι», προειδοποίησε, το μεσημέρι της Πέμπτης, ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς, αναφερόμενος στην ανακοίνωση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την επιβολή δασμών στις εισαγωγές, την οποία χαρακτήρισε «θεμελιωδώς λανθασμένη» και προανήγγειλε «ισχυρή» αντίδραση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Πρόκειται για επίθεση εναντίον ενός εμπορικού συστήματος το οποίο έχει δημιουργήσει ευημερία σε όλον τον κόσμο. Ενός εμπορικού συστήματος το οποίο σε μεγάλο βαθμό είναι αποτέλεσμα και αμερικανικών προσπαθειών», δήλωσε ο κ. Σολτς κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου με αφορμή την επίσκεψη στο Βερολίνο του βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα Β΄ και προέβλεψε ότι «ολόκληρη η παγκόσμια οικονομία θα υποφέρει από αυτές τις όχι καλά μελετημένες αποφάσεις, όπως και επιχειρήσεις και καταναλωτές και στις ίδιες τις ΗΠΑ».

Η αμερικανική κυβέρνηση ακολουθεί έναν δρόμο «στο τέλος του οποίου θα υπάρχουν μόνο χαμένοι», πρόσθεσε ο καγκελάριος και υπενθύμισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την ισχυρότερη εσωτερική αγορά στον κόσμο, με 450 εκατομμύρια καταναλωτές. «Παραμένουμε έτοιμοι για συνομιλίες με την αμερικανική κυβέρνηση, προκειμένου να αποφευχθεί ένας γενικευμένος εμπορικός πόλεμος. Το κατέστησε ήδη σαφές η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Γερμανία και η Ευρώπη υποστηρίζουν το ελεύθερο εμπόριο και την συνεργασία και όχι την αντιπαράθεση και θα υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας. Η Ευρώπη θα αντιδράσει ενωμένη, ισχυρά και με τον κατάλληλο τρόπο», τόνισε ο Ολαφ Σολτς.

«Ημέρα Πληθωρισμού και όχι Απελευθέρωσης»

Για «δασμολογική μανία των ΗΠΑ», η οποία μπορεί να προκαλέσει «τεράστια ζημιά» παγκοσμίως, έκανε λόγο ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ. Προειδοποίησε επίσης για «ισορροπημένη, σαφή και αποφασιστική απάντηση» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά ζήτησε και πάλι λύση μέσω διαπραγματεύσεων.

«Η δασμολογική μανία των ΗΠΑ είναι πιθανό να ενεργοποιήσει ένα σπιράλ το οποίο θα μπορούσε να παρασύρει χώρες σε ύφεση και να προκαλέσει τεράστια ζημιά παγκοσμίως, με αρνητικές συνέπειες για πολλούς ανθρώπους», δήλωσε ο Χάμπεκ και επανάλαβε την γερμανική θέση υπέρ της διεξαγωγής διαπραγματεύσεων.

«Πάντα πιέζαμε για διαπραγματεύσεις, όχι για αντιπαράθεση. Αυτό εξακολουθεί να είναι το σωστό. Και είναι καλό που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεχίζει να επιδιώκει μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ. Υπάρχει ακόμη λίγος χρόνος για αυτό. Εάν ωστόσο οι ΗΠΑ δεν θέλουν μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δώσει μια ισορροπημένη, σαφή και αποφασιστική απάντηση. Έχουμε προετοιμαστεί για αυτό», τόνισε ο υπουργός και, αναφερόμενος στην «Ημέρα Απελευθέρωσης» για την οποία μίλησε ο Ντόναλντ Τραμπ, αντέτεινε ότι «για τους καταναλωτές στις ΗΠΑ θα είναι Ημέρα Πληθωρισμού και όχι Απελευθέρωσης».

Ειδική συμφωνία ζητά η Βρετανία

Η κυβέρνηση της Βρετανίας έχει πρόθεση να συνάψει συμφωνία με αυτή των ΗΠΑ για να «μετριαστεί» ο αντίκτυπος των τελωνειακών δασμών που ανακοινώθηκαν από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και δεν σκοπεύει να προχωρήσει άμεσα σε ανταπόδοσή τους, δήλωσε χθες Τετάρτη ο βρετανός υπουργός Εμπορίου Τζόναθαν Ρέινολντς.

«Οι ΗΠΑ είναι ο εγγύτερος σύμμαχός μας, η προσέγγισή μας συνίσταται στο να παραμείνουμε ήρεμοι και να δεσμευτούμε να κλείσουμε συμφωνία η οποία, το ελπίζουμε, θα μετριάσει τον αντίκτυπο αυτού που ανακοινώθηκε», δήλωσε.

Το Λονδίνο -συγκριτικά- είχε ευνοϊκή μεταχείριση από τον Ντόναλντ Τραμπ, καθώς οι δασμοί που αναγγέλθηκαν στα βρετανικά προϊόντα τα οποία εισάγονται στις ΗΠΑ θα είναι 10%, οι χαμηλότεροι εξ όσων ανακοίνωσε

Ιαπωνία: Παραβιάζει τους κανόνες του ΠΟΕ

Από το Τόκιο, η ιαπωνική κυβέρνηση έκρινε ότι η επίθεση που εξαπέλυσε ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναγγέλλοντας τελωνειακούς δασμούς ύψους 24% στα προϊόντα της χώρας παραβιάζει κατά πάσα πιθανότητα τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) αλλά και τη διμερή συμφωνία των δυο κρατών για το εμπόριο.

«Έχουμε σοβαρές ανησυχίες για το κατά πόσο συμμορφώνονται προς τους κανόνες του ΠΟΕ και την εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην Ιαπωνία και τις ΗΠΑ», τόνισε κατά την ενημέρωση των διαπιστευμένων συντακτών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιοσιμάσα Χαγιάσι. Νωρίτερα, ο ιάπωνας υπουργός Εμπορίου Γιότζι Μούτο ανέφερε ότι το Τόκιο πληροφόρησε την Ουάσιγκτον ότι βρίσκει τους δασμούς αυτούς «εξαιρετικά λυπηρούς».

«Γνωστοποίησα ότι τα μονομερή δασμολογικά μέτρα που έλαβαν οι ΗΠΑ είναι εξαιρετικά λυπηρά και παρότρυνα εκ νέου έντονα την Ουάσιγκτον να μην τα εφαρμόσει» σε βάρος της Ιαπωνίας, είπε ο Μούτο στα ιαπωνικά ΜΜΕ, διευκρινίζοντας ότι συνομίλησε με τον αμερικανό ομόλογό του, τον Χάουαρντ Λάτνικ, προτού κάνει ανακοινώσεις ο πρόεδρος Τραμπ.

Πεκίνο: Σε κίνδυνο η παγκόσμια ανάπτυξη

Σε μια πρώτα αντίδραση από το Πεκίνο, η κυβέρνηση της Κίνας παρότρυνε την Ουάσινγκτον να «ακυρώσει αμέσως» τους νέους τελωνειακούς δασμούς που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, καλώντας σε «διάλογο» καθώς τα μέτρα «θέτουν σε κίνδυνο την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη».

«Η Κίνα προτρέπει τις ΗΠΑ να ακυρώσουν αμέσως τους μονομερείς τελωνειακούς δασμούς και να επιλύσουν με τον προσήκοντα τρόπο τις διαφορές τους με τους εμπορικούς εταίρους τους, μέσω ισότιμου διαλόγου», τόνισε σε ανακοίνωσή του το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου.

Νέο ρεκόρ για τον χρυσό

Τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης, και αφού είχαν πια ανοίξει οι ασιατικές αγορές, η τιμή του χρυσού έσπασε ρεκό, ξεπερνώντας τα 3.150 δολάρια.

Περί τις 02:20 (ώρα Ελλάδας), η ουγκιά του χρυσού κατέγραφε άνοδο 0,80%, φθάνοντας σε νέο ιστορικό υψηλό: 1.319 δολάρια. Το προηγούμενο ρεκόρ καταγράφτηκε μόλις προχθές Τρίτη.

Στο χρηματιστήριο του Σίδνεϊ, από τα πρώτα που άνοιξαν διεθνώς μετά τις ανακοινώσεις στην Ουάσιγκτον, βασικός δείκτης έπεφτε 1,8%. Στην αγορά παραγώγων στο Τόκιο, η πτώση ήταν πολύ πιο θεαματική (-6%). Στις ηλεκτρονικές συναλλαγές μετά το κλείσιμο της Γουόλ Στριτ -γενικά ευμετάβλητες-, ο Dow Jones έπεφτε 2,4%, ο Nasdaq 4,25%, ο S&P 500 3,4%.

♦ Διαβάστε: Βουτιά στις μετοχές αθλητικών ειδών

Στις αγορές συναλλάγματος, το γεν, που γενικά θεωρείται τοποθέτηση-ασφαλές καταφύγιο από χρηματομεσίτες, κατέγραφε άνοδο 1% έναντι του αμερικανικού δολαρίου.