Πώς φεύγεις –ή ξεφεύγεις– από την ενδοσκόπηση του πυρετώδους και συνάμα οριακού κόσμου των εργοταξίων στο καταπραϋντικό απέραντο της θάλασσας; Πώς αναζητάς τον μακρινό και γαλήνιο ορίζοντα μετά από χρόνια σε ένα σύμπαν από τσιμέντο, μέταλλο και θόρυβο; Ο Γιώργης Γερόλυμπος, ένας από τους πλέον καταξιωμένους σύγχρονους έλληνες φωτογράφους, είναι μια απάντηση από μόνος του –και το μοναδικό στην περίπτωσή του είναι ότι μπορούμε να ζήσουμε και εμείς αυτήν την απόδραση.

Για όσους ξέρουν το έργο του Γιώργη Γερόλυμπου, η ατομική έκθεση «Mare Liberum» που εγκαινιάζεται στην Γκαλερί Σκουφά στις 19 Σεπτεμβρίου (θα διαρκέσει ως τις 12 Οκτωβρίου) είναι μια έκπληξη. Ο φωτογράφος που, μεταξύ τόσων άλλων, κατέγραψε με τον φακό του σε κάθε του λεπτομέρεια και σε κάθε του φάση το τιτάνιο έργο της ανέγερσης του Κέντρου Πολιτισμού «Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος» –μια φωτογραφική δουλειά αναφοράς για την Ελλάδα και όχι μόνον– είχε παράλληλα στραμμένο τον φακό του στην ελληνική θάλασσα. Και τώρα μας την παραδίδει ατόφια. Αγρια ή γαλήνια, από την ακτή προς τα μέσα ή από πλεούμενο προς την ακτή ή εν τέλει προς οπουδήποτε. Θάλασσα είναι αυτή…

Οι συμμετρικές –στιγμές σαν πίνακες του Ρόθκο– φωτογραφίες του «Mare Liberum» συνιστούν ένα πρότζεκτ που διατρέχει σχεδόν δύο δεκαετίες και έγινε παράλληλα με την εργώδη και εντατική καταγραφή αρχιτεκτονημάτων επιβλητικής κλίμακας –άλλωστε ο φωτογράφος έχει σπουδάσει και αρχιτέκτονας.

«Το πρότζεκτ ξεκινά το 2000» περιγράφει στο Protagon ο Γιώργης Γερόλυμπος. «Μετά από μεγάλο διάστημα κατά το οποίο υπήρξα εσωστρεφής ή απομακρυσμένος φωτογραφίζοντας τοπία εργοταξίων, κυρίως την κατασκευή της Εγνατίας Οδού από την Ηγουμενίτσα ως τα σύνορα του Εβρου αλλά και νυκτερινές εικόνες των δύο μεγάλων πόλεων ή απλώς βρισκόμενος στο εξωτερικό μακριά από τη χώρα, η ανάγκη για κάτι απλούστερο και πιο καταπραϋντικό ως θεματογραφία προέκυψε αβίαστα και χωρίς ιδιαίτερη σκέψη: ξεκίνησε από μία γραμμή, αυτή του ορίζοντα.

» Από τη στιγμή εκείνη σε κάθε ένα από τα πολλά ταξίδια μου με αυτοκίνητο για επαγγελματικές φωτογραφίσεις αρχιτεκτονικής ανά τη χώρα, στις μεγάλες αναμονές είτε για το ferry, είτε για τις συνεννοήσεις, είτε απλώς για να έρθει το σωστό φως, έστρεφα το βλέμμα μου κατ’ αρχήν και τη μηχανή μου στη συνέχεια προς τη γραμμή του ορίζοντα».

Ο φωτογράφος δανείζεται για την έκθεση στην Γκαλερί Σκουφά έναν όρο που εισήγαγε ο ολλανδός πατέρας του Διεθνούς Δικαίου Ούγκο Γκρότιους (Hugo Grotius,1583-1645), ο οποίος εγκαθίδρυσε το θεσμό των Χωρικών Υδάτων, θεωρώντας ότι πέραν μιας απόστασης από τα παράλια, η θάλασσα ανήκει σε αυτόν που την ταξιδεύει. Και σε αυτό το σημείο, σαν λίγο κάτω από την επιφάνεια, κρύβεται και μια διαφορετική επικαιρότητα της έκθεσης και της δουλειάς του δημιουργού: η υποδήλωση στη σημερινή συνθήκη όπου το γαλάζιο δεν είναι μόνο ο καμβάς της φύσης για το ταξίδι και την αναψυχή αλλά και το υδάτινο πεδίο για μια σύγχρονη οδύσσεια, αυτή των προσφύγων.

Σε κάθε περίπτωση για τον ίδιο υπήρξε μια λύτρωση. «Σε ένα επαγγελματικό και προσωπικό περιβάλλον που φαινόταν φορτωμένο και κουρασμένο μετά από πολυετή ενασχόληση με συγκεκριμένα αντικείμενα και θέματα, η θάλασσα εμφανίστηκε ως απελευθερωτική διέξοδος. Και παραμένει τέτοια ακόμα κι αν την επισκέπτομαι για λίγο» σημειώνει.

* Γιώργης Γερόλυμπος «Mare Liberum» (19.09.2019 – 12.10.2019) – Γκαλερί Σκουφά (Σκουφά 4, Αθήνα)

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News