Σχεδόν ένα εκατομμύριο Ιάπωνες αρνούνται να βγουν από το σπίτι τους. Μερικές φορές μένουν κλεισμένοι ακόμα και για χρόνια, φοβούμενοι την συναναστροφή με άλλους ανθρώπους.
Οι άνθρωποι αυτοί ονομάζονται «χικικομόρι».
Ο 34χρονος Ναοχίρο Κιμούρα υπήρξε και αυτός ένας τέτοιος: αφού πήρε το πτυχίο της Νομικής στη συνέχεια πέρασε όλη την τρίτη δεκαετία της ζωής του, από τα 20 μεχρι τα 30 του χρόνια, κλεισμένος στο σπίτι.
Γιατί; Επειδή δεν κατάφερε να βρει μια δουλειά της προκοπής και ένιωθε ολοένα και μεγαλύτερη την πίεση της οικογένειας και της κοινωνίας να γίνει χρήσιμος.
Καλός;
Ακόμη καλύτερος.
«Είναι μια κοινωνία που δεν δέχεται τα λάθη, οπότε αν οι άνθρωποι υποπέσουν σε ένα τέτοιο, νιώθουν ντροπιασμένοι και ουσιαστικά απομονώνονται στο σπίτι τους», τονίζει ο νεαρός Ιάπωνας.
Ο Κιμούρα ταίριαζε απολύτως στο προφίλ του μέσου «χικικομόρι», όπως τον περιγράφει επισήμως το ιαπωνικό Υπουργείο Υγείας, Εργασίας και Πρόνοιας: ένα άτομο που δεν συμμετέχει στην κοινωνία, δεν εργάζεται, δεν σπουδάζει και δεν έχει καμία οικογενειακή ή κοινωνική επαφή με τους γύρω του.
Μέσος όρος διάρκειας των συμπτωμάτων, σύμφωνα με το Υπουργείο, είναι από έξι μήνες έως ένα έτος -μόνο που στην περίπτωση του Ναοχίρο κράτησε πολύ περισσότερο.
«Ήταν μια πολύ οδυνηρή περίοδος. Δεν ήταν μόνο ότι ήμουν λυπημένος, υπήρχε αυτή η βαθιά μοναξιά που με έκανε να αισθάνομαι ότι γινόμουν όλο και πιο άρρωστος», λέει.
Όταν τελικά κατάφερε να βγει από το… πηγάδι της εθελούσιας απομόνωσης, αποφάσισε να κάνει κάτι προκειμένου να ευαισθητοποιήσει την (αυστηρή και συχνά αδιάφορη) ιαπωνική κοινωνία σχετικά με τους εκατοντάδες χιλιάδες «χικικομόρι» συμπατριωτών του.
Και κάπως έτσι ίδρυσε την εφημερίδα «Hikikomori Shimbun», την «Εφημεριδα των Απομονωμένων Ιαπώνων» -shimbun σημαίνει εφημερίδα.
Η εφημεριδα, που κυκλοφορεί τόσο σε ηλεκτρονική, όσο και σε έντυπη μορφή, κοστίζει περίπου 4 ευρώ και η απήχηση της ήταν τόσο μεγάλη ώστε ο Κιμούρα αναγκαστικέ να αυξήσει τον αριθμό των μόνιμων συντακτών της από 15 σε… 100, εκ των οποίων πολλοί είναι εθελοντές – ένα ακόμη σημάδι του πόσο βαθιά στην ιαπωνική κοινωνία έχει εισχωρήσει η «πληγή» των «χικικομόρι».
Στο εξώφυλλο και στις σελίδες της προβάλλονται περιπτώσεις Ιαπώνων που πάσχουν από εθελούσιο απομονωτισμό, σε μια προσπάθεια να αποτινάξουν το στίγμα της «αρρώστιας» από πάνω τους και να δώσουν κουράγιο σε άλλους «χικικομόρι» προκείμενου να ξεπεράσουν το πρόβλημα τους όσο πιο σύντομα και ανώδυνα γίνεται.
Επίσης, η εφημερίδα κάνει και ερευνητική δημοσιογραφία: μόλις πρόσφατα απέδειξε με αριθμούς πως οι «χικικομόρι» δεν είναι αποκλειστικά άντρες, αλλά πλέον και πολλές γυναίκες πάσχουν από παρόμοια συμπτώματα.
Χικικομόρι, οι νεαροί «αναχωρητές» της ζωής
Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Ταμάκι Σάιτο, ο οποίος κατέγραψε πρώτος το φαινόμενο αυτό την δεκαετία του 1980, οι περισσότεροι «χικικομόρι» ανήκουν στη μεσαία τάξη, είναι στην πλειοψηφία τους άντρες.
Επισήμως, ο αριθμός των χικικομόρι φτάνει τους 700.000, ωστόσο, ο Σάιτο εκτιμά ότι -καθώς είναι ένα φαινόμενο που πολλοί κρατούν κρυφό- ο πραγματικός αριθμός φτάνει το ένα εκατομμύριο, με την μέση ηλικία των πληγέντων να έχει αυξηθεί από τα 21 στα 32 έτη.
Η έντονη εξάρτηση από την οικογένεια και η πίεση εξεύρεσης μιας καλής και προσοδοφόρας δουλειάς, αποτελούν μερικούς μόνο από τους λόγους που οδηγούν αρκετούς Ιάπωνες στην «εθελουσία απομόνωση».
Ακαδημαϊκός του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης συνδέει την αύξηση των «χικικομόρι» με την οικονομική φούσκα και την ύφεση της δεκαετίας του 1980 και του 1990, τότε που πολλοί Ιάπωνες αντιμετώπισαν την σκληρή πραγματικότητα της ενηλικίωσης, όταν κατάλαβαν ότι οι καλοί βαθμοί στο σχολείο και μια θέση στο πανεπιστήμιο δεν θα τους εξασφάλιζαν μια καλή ζωή ες αεί.
Οι ψυχολόγοι επιμένουν ότι χρειάζεται ένα δίκτυο υποστήριξης, καθώς και εντατική ψυχοθεραπεία, προκειμένου ένας «χικικομόρι» να επανενταχθεί στην κοινωνία.